Είναι επείγουσα ανάγκη να διεξαχθούν έρευνες για να αξιολογηθούν οι πιθανοί κίνδυνοι στην ανθρώπινη υγεία και στο περιβάλλον από την ολοένα αυξανόμενη χρήση νανοϋλικών, που καταλήγουν στα οικιακά απορίμματα και στα βιομηχανικά απόβλητα και, τελικά, στη φύση.
Αυτό επισημαίνει μια νέα έκθεση του ΟΟΣΑ, σύμφωνα με την οποία διογκούμενες ποσότητες νανοσωματιδίων -της τάξης του ενός έως 100 νανομέτρων (δισεκατομμυριοστών του μέτρου)- φθάνουν σε χωματερές και σε μονάδες βιολογικού καθαρισμού, καύσης και ανακύκλωσης, οι οποίες όμως δεν μπορούν να φιλτράρουν τόσο μικρά σωματίδια. Η συνέπεια είναι τα περισσότερα από αυτά τελικά να καταλήγουν στη γη, σε θάλασσες, ποτάμια και λίμνες.
Τα επεξεργασμένα νανοϋλικά, τα οποία, σύμφωνα με τις έως τώρα μελέτες, εισδύουν στον οργανισμό μέσω του δέρματος, της μύτης και του στόματος, μπορεί να αποτελούν μια τοξική βραδυφλεγή βόμβα για τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον, αυξάνοντας πιθανώς τον κίνδυνο για καρκίνο, για το νευρικό σύστημα κ.α.
Ο ΟΟΣΑ επισημαίνει ότι δεν είναι όλα τα νανοϋλικά εν δυνάμει τοξικά, αλλά ορισμένα είναι ύποπτα, ενώ προειδοποιεί ότι ελάχιστα πράγματα είναι γνωστά για την αλληεπίδραση των νανοσωματιδίων με τα φυτά και τα βακτήρια στο χώμα.
«Τα νανοϋλικά φέρνουν επανάσταση στα καθημερινά προϊόντα, με οφέλη για την κοινωνία, όμως υπάρχουν πολλά αναπάντητα ερωτήματα για τους κινδύνους που μερικά μπορεί να αποτελούν για την υγεία και το περιβάλλον», δήλωσε ο διευθυντής περιβάλλοντος του ΟΟΣΑ Σάιμον 'Απτον. «Χρειαζόμαστε επειγόντως μια καλύτερη κατανόηση γι' αυτούς τους κινδύνους, ώστε να αξιολογήσουμε κατά πόσα τα υπάρχοντα συστήματα διαχείρισης αποβλήτων θα πρέπει να προσαρμοσθούν για τα νανοσωματίδια», πρόσθεσε.
Τα διάφορα νανοϋλικά εμφανίζουν σημαντική αύξηση από χρόνο σε χρόνο (πενταπλασιάσθηκαν μεταξύ 2006-2011). Η παγκόσμια αγορά νανοϋλικών είχε αξία 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2012. Ο συνολικός κύκλος εργασιών σε προϊόντα που περιέχουν νανοϋλικά, εκτιμάται ότι έφθασε τα δύο τρισεκατομμύρια ευρώ το 2015.
Σήμερα υπάρχουν πάνω από 1.300 τέτοια προϊόντα, από ελαστικά αυτοκινήτων και ρακέτες τένις έως μπαταρίες λιθίου-ιόντων «έξυπνων» κινητών τηλεφώνων, αντιβακτηριακά ρούχα, καλλυντικά, αντηλιακά, αποσμητικά κ.α.
