Καταλύτης πολιτικών εξελίξεων και διεργασιών αποδεικνύεται το "πυροτέχνημα" του πρωθυπουργού της ΠΓΔΜ Ζόραν Ζάεφ περί «Μακεδόνων» και «μακεδονικής γλώσσας», το οποίο απειλεί να τορπιλίσει τη συμφωνία των Πρεσπών, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις και θέτοντας εν αμφιβόλω κάποιες πολιτικές βεβαιότητες. Το ζήτημα που ανακύπτει τώρα είναι κατά πόσο το Ποτάμι συνεχίζει να στηρίζει τη συμφωνία και αν μπορεί να εξασφαλισθεί η απαιτούμενη πλειοψηφία για την επικύρωση της στη Βουλή.
Το θέμα ξεκίνησε από κάποια δημοσιεύματα που έφεραν τον Σταύρο Θεοδωράκη να "παζαρεύει" τη στάση του με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, επιδιώκοντας να εξασφαλίσει πολιτικά "ανταλλάγματα" πριν και μετά τις εκλογές - εάν η ΝΔ τις κερδίσει.
Μέσω twitter ο επικεφαλής του Ποταμιού διέψευσε τα δημοσίευματα - με χλευαστικό τρόπο και περισσή ειρωνία - χωρίς όμως να διευκρινίσει αν έχει αλλάξει άποψη όσον αφορά τη συμφωνία των Πρεσπών.
Η κυβερνητική πλευρά δεν θεωρεί λήξαν το θέμα - αντιθέτως μάλιστα: Το Μαξίμου ζήτησε από τον κ. Θεοδωράκη να απαντήσει επί της ουσίας και να μην υπεκφεύγει δια του... χιούμορ.
Πώς προέκυψε όμως το θέμα με το Ποτάμι;
Η λογική των αριθμών
Μέχρι τώρα τα μαθηματικά οδηγούν στα εξής συμπεράσματα: Για να περάσει η Συμφωνία των Πρεσπών από την Ελληνική Βουλή χρειάζεται 151 βουλευτές. Εξ αυτών ο ΣΥΡΙΖΑ διαθέτει 145.
Από την πλευρά τους οι ΑΝΕΛ με τους 7 βουλευτές τους, έχουν ταχθεί κατά της Συμφωνίας των Πρεσπών, έχοντας διαμηνύσει δια του Πάνου Καμμένου πως θα αποχωρήσουν από την κυβέρνηση μόλις έρθει προς ψηφοφορία στη Βουλή η Συμφωνία.
Ωστόσο από τους 7 αυτούς, ο Θ. Παπαχριστόπουλος διαμηνύει πως θα πάει κόντρα στην κομματική γραμμή και θα ψηφίσει τη Συμφωνία, παραδίδοντας κατόπιν την έδρα του. Ερωτηματικό παραμένει η στάση της Έλενας Κουντουρά, όπως και του Κ. Ζουράρι, ο οποίος έχει πει ότι είναι κατά της Συμφωνίας αλλά δεν θέλει σε καμία περίπτωση να ρίξει την κυβέρνηση. Αγνωστο παραμένει τι σκοπεύει να πράξει ο Β. Κόκκαλης, ο οποίος δεν έχει ξεκαθαρίσει τις προθέσεις του.
Υπέρ της Συμφωνίας των Πρεσπών έχουν ταχθεί επίσης η ανεξάρτητη βουλευτής και υφ. Προστασίας του Πολίτη, Κατερίνα Παπακώστα και ο ανεξάρτητος βουλευτής Χάρης Θεοχάρης, οι οποίοι έχουν πει ότι θα ψηφίσουν βάζοντας αστερίσκους.
Την πρόθεση του να ψηφίσει τη Συμφωνία των Πρεσπών έχει εκφράσει και ο πρόεδρος της ΔΗΜΑΡ και βουλευτής της ΔΗΣΥ, Θανάσης Θεοχαρόπουλος, βάζοντας και αυτός τον αστερίσκο ότι για να το πράξει αυτό, θα πρέπει η κυβέρνηση να δεσμευτεί ότι θα πάει αμέσως σε εκλογές.
Συνεπώς, σε μια υπόθεση εργασίας όπου ικανοποιούνται όλες οι προϋποθέσεις και όλοι όσοι βουλευτές διάκεινται θετικά, προκειμένου να υπερψηφίσουν τη Συμφωνία των Πρεσπών, τότε τα "Ναι" αθροίζονται σε 150.
Ρυθμιστής το...κατακερματισμένο Ποτάμι
Στην περίπτωση αυτή καθίσταται εξαιρετικά σημαντικό τι θα αποφασίσουν να πράξουν τελικά οι 6 βουλευτές του Ποταμιού, καθώς από τη θέση τους θα εξαρτηθεί και η τύχη της Συμφωνίας.
Σημειώνεται πως από τους 6 συνολικά βουλευτές του Ποταμιού, οι 4 (Θεοδωράκης, Μαυρωτάς, Δανέλλης, Λυκούδης) έχουν τοποθετηθεί θετικά παρά τις επιφυλάξεις τους υπέρ της Συμφωνίας των Πρεσπών και έχουν αφήσει να εννοηθεί ότι θα την ψηφίσουν.
Ωστόσο μετά τις νέες προκλήσεις Ζάεφ στην ανακοίνωσή του το Ποτάμι κάλεσε την κυβέρνηση «αντί να αδρανεί, να ζητήσει από την ηγεσία της πΓΔΜ να δεσμευθεί επισήμως και με σαφήνεια και όχι απλώς με προφορικές δηλώσεις ότι δεν θέτει μειονοτικά ζητήματα».
Αντίστοιχο μήνυμα έστειλε με ένα προσωπικό tweet και ο Σταύρος Θεοδωράκης, ενώ ο Σπύρος Λυκούδης παρ’ ότι επαναβεβαίωσε την θετική του προσέγγιση στην επίλυση του ονοματολογικού δήλωσε πως «η επιφύλαξη που εξ αρχής είχε στα θέματα της ιθαγένειας και της γλώσσας δικαιώνονται». Επιπλέον και ο Γιώργος Μαυρωτάς συμπλήρωσε πως «τα πράγματα θα πρέπει να αποσαφηνιστούν» και πως «όταν έρθει η ώρα της κύρωσης θα τα σταθμίσουμε όλα».
Δημοσίως, από κυβερνητικής πλευράς τα μηνύματα αυτά απαντώνται με την δήλωση του Δημήτρη Τζανακόπουλου ότι «το Ποτάμι πρέπει να ζυγίσει καλά τα δεδομένα και να αποφασίσει όχι με όρους κοντόφθαλμους αλλά με βάση μια θέση αρχών».
Ανεπισήμως, τα σενάρια για προσθήκη ερμηνευτικών πρωτοκόλλων απορρίπτονται και κυβερνητικές πηγές παραπέμπουν στην τελική μορφή που θα έχουν οι συνταγματικές αλλαγές στην πΓΔΜ. Εκεί, οι τελευταίες πληροφορίες από τα Σκόπια φέρουν τον Ζάεφ να προωθεί τροποποίηση της διατύπωσης του συντάγματος περί «Μακεδόνων που ζουν στο εξωτερικό» έτσι ώστε να αναφέρεται σε «αποδήμους» - μια αλλαγή, στην οποία έχει παίξει ρόλο και η ελληνική πίεση.
Κι εδώ το θέμα από εθνικό γίνεται κατεξοχήν...εκλογικό!
Το πρέσινγκ από ΝΔ
Ο λόγος προφανής, αφού ανεπισήμως αρκετά κυβερνητικά στελέχη αλλά και επισήμως ορισμένα δημοσιεύματα "διέκριναν" ότι πίσω από τις επιφυλάξεις του Ποταμιού για την συμφωνία των Πρεσπών μπορεί να βρίσκεται το ασφυκτικό πρέσινγκ της ΝΔ στον Σταύρο Θεοδωράκη, ο οποίος βλέπει από τις δημοσκοπήσεις ότι η αυτόνομη κάθοδος στις επόμενες εκλογές αποτελεί μάλλον ένα απονενοημένο εγχείρημα.
Συγκεκριμένα η εφημερίδα Νέα Σελίδα σε ρεπορτάζ της ανέφερε πως ο Σταύρος Θεοδωράκης «παζαρεύει» την ψήφο κατά της Συμφωνίας των Πρεσπών, για μία θέση στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας και ένα υπουργείο.
Από την πλευρά του ο επικεφαλής του Ποταμιού διέψευσε ότι «παζαρεύει» με τον Κυριάκο Μητσοτάκη τη ψήφο κατά της Συμφωνίας των Πρεσπών, για μία θέση στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας και ένα υπουργείο. «Αχ… Κάποιοι δεν μπορούν να ξεφύγουν απ τις παλιές σελίδες. ΔΕΝ παζαρεύονται όλα στη ζωή, κύριοι!» έγραψε χαρακτηριστικά στο twitter.
Μένει όμως να αποδειχθεί ποιές είναι οι πραγματικές προθέσεις του. Στο Ποτάμι επικρατεί η άποψη ότι εάν στις δημοσκοπήσεις του νέου έτους το κόμμα συγκεντρώνει περί το 2,5%, θα είναι προτιμότερο το εγχείρημα της αυτόνομης καθόδου. Εάν όμως τα ποσοστά είναι μικρότερα, τότε όλα τα ενδεχόμενα θα είναι πλέον ανοιχτά, καθώς δεν αποκλείεται η εδώ και καιρό διαιρεμένη Κοινοβουλευτική Ομάδα του Ποταμιού να οδηγηθεί στην πλήρη διάλυση.
Ο Γιώργος Αμυράς και ο Γρηγόρης Ψαριανός δεν κρύβουν την προσέγγισή τους με την ΝΔ, ενώ ο Σπύρος Δανέλλης παραμένει σταθερός υπέρ της συμφωνίας των Πρεσπών αλλά και της στήριξης της κυβέρνησης. Ο Σπύρος Λυκούδης επιμένει ότι ένας κύκλος έχει κλείσει και πως το «πάμε αυτόνομοι» δεν προχωράει.
Η πρόκληση από το Μαξίμου
Σε μια κίνηση ρελάνς το Μέγαρο Μαξίμου σχολίασε ότι θα περίμενε από τον επικεφαλής του Ποταμιού, Σταύρο Θεοδωράκη, και μια απάντηση επί της ουσίας, που θα ξεκαθαρίζει αν έχει αλλάξει ή όχι στάση απέναντι στη Συμφωνία των Πρεσπών, επισημαίνει σε σχόλιο του το γραφείο Τύπου του πρωθυπουργού.
"Με ενδιαφέρον παρατηρούμε ότι δύο Κυριακάτικες εφημερίδες αφιερώνουν σήμερα τα πρωτοσέλιδά τους στον κ. Σταύρο Θεοδωράκη και στο ενδεχόμενο να αλλάξει τη στάση του για το Μακεδονικό", αναφέρει το Γραφείο Τύπου του πρωθυπουργού και συνεχίζει:
- "Ακόμη μεγαλύτερο ενδιαφέρον μας προξενεί ότι ο ίδιος επιλέγει να σχολιάσει, με χιούμορ είναι η αλήθεια, μόνον ό,τι αφορά το ενδεχόμενο να έχει λάβει ανταλλάγματα προκειμένου να αλλάξει στάση και όχι την ουσία. Ωραίο το χιούμορ, κι εμείς γελάσαμε. Ωστόσο, θα περιμέναμε και μια απάντηση επί της ουσίας. Έχει αλλάξει στάση για τη Συμφωνία των Πρεσπών; Γιατί αν η αφορμή για τη μεταστροφή είναι τα περί εγέρσεως ζητήματος Σλαβομακεδονικής μειονότητας, τότε οι δικαιολογίες θα είναι ακόμη πιο αστείες, ιδίως για όποιον έχει διαβάσει τη Συμφωνία των Πρεσπών και γνωρίζει ότι αυτή είναι που τελειώνει οριστικά οποιαδήποτε συζήτηση περί μειονότητας".
Εκλογές τον Μάρτιο ή μήπως όχι;
Φυσικά με ενδιαφέρον αναμένεται η απάντηση Θεοδωράκη στην κυβερνητική πρόκληση.
Ωστόσο στην περίπτωση που επικρατήσει το χειρότερο σενάριο για την κυβέρνηση, δηλαδή τελικά τη συμφωνία των Πρεσπών να υπερψηφίσει μόνον ο Σπύρος Δανέλλης, τότε η συμφωνία μπορεί να περάσει οριακά αλλά - με προεξοφλημένη την αποχώρηση των ΑΝΕΛ- η κυβέρνηση θα βαίνει πλέον προς εκλογές.
Αυτήν την πιθανή εξέλιξη μάλλον έχουν στο μυαλό τους όσοι εισηγούνται στον πρωθυπουργό την προκήρυξη εκλογών αμέσως μετά την κύρωση της συμφωνίας – δηλαδή, για κάλπες ακόμη και τον Μάρτιο. Και ίσως είναι εκείνοι που ώθησαν στην Κυριακάτικη κίνηση του Μαξίμου να προκαλέσει τον Σταύρο Θεοδωράκη να ανοίξει τα χαρτιά του.
Μάλιστα οι υπέρμαχοι αυτής της εισήγησης την χαρακτηρίζουν «καθαρή λύση» και όχημα για μια μετωπική, ολοκληρωτική αναμέτρηση μεταξύ προόδου και συντήρησης.
Στο αντίποδα, όσοι διαφωνούν θεωρούν μείζον λάθος τακτικής να ταυτιστεί η προκήρυξη των εκλογών με την εντύπωση που σίγουρα θα σπεύσει να καλλιεργεί και η ΝΔ ότι η συμφωνία των Πρεσπών «έριξε» την κυβέρνηση.
Επιπλέον επιχείρημά τους είναι πως ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει κανένα συμφέρον να πάει στις κάλπες με κεντρικό θέμα της προεκλογικής ατζέντας το Μακεδονικό και, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, αυτή η άποψη φαίνεται να προκρίνεται.