Στη σκληρή πραγματικότητα προσγειώνονται όσοι τρέφουν ελπίδες ότι τα distress funds που αγοράζουν τα κόκκινα τραπεζικά δάνεια θα δεχτούν την εξαγορά τους από τον δανειολήπτη, σε ελαφρά υψηλότερη τιμή, από αυτή που τα αγόρασαν από την τράπεζα.
Τις προσδοκίες που καλλιεργούνται από «ειδικούς» του διαδικτύου και των καφενείων, διαψεύδει με ηχηρό τρόπο, έγγραφο του υπουργείου Ανάπτυξης που κατατέθηκε στη Βουλή, στο οποίο περιγράφεται ο τρόπος λειτουργίας των funds.
Ταυτόχρονα διαψεύδεται και η φημολογία, ότι το κυπριακό μοντέλο διαχείρισης των κόκκινων στεγαστικών δανείων παρέχει τη δυνατότητα στον δανειολήπτη να εξαγοράσει το δάνειό του, στην τιμή που το αγοράζει το fund.
Παραθέτει ένα απλό ερώτημα: «πώς ένας οφειλέτης που αδυνατεί να πληρώσει για παράδειγμα 100 ευρώ μηνιαία δόση (ρυθμισμένου) δανείου, ξαφνικά εμφανίζεται να διαθέτει 50 χιλ. ευρώ και να μπορεί να εξαγοράσει το δάνειο του».
Αυτό σημαίνει ότι τα funds θα εξαντλήσουν κάθε πιθανότητα είσπραξης του συνόλου του υπολοίπου του δανείου, ξεσκονίζοντας την περιουσιακή και εισοδηματική κατάσταση του κόκκινου δανειολήπτη (ακίνητα, καταθέσεις, εισοδήματα και εύλογες δαπάνες διαβίωσης).
Τα παραπάνω προκύπτουν από την απάντηση που έδωσε στη Βουλή, ο ειδικός γραμματέας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, Φώτης Κουρμούσης, σε ερώτηση που υπέβαλε ο βουλευτής της Ν.Δ., Κωνσταντίνος Τζαβάρας.
Αφού περιγράφει το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο, (το οποίο πρέπει να σημειωθεί αλλάζει με το νέο πλαίσιο προστασίας της 1ης κατοικίας), αποδομεί τη μυθολογία που έχει αναπτυχθεί, σύμφωνα με την οποία τα funds που αγοράζουν από μία τράπεζα, δάνεια στο 20% της ονομαστικής τους αξίας, θα μπορούσαν να τα πουλήσουν στους δανειολήπτες, με λίγο κέρδος, π.χ. στο 30%.
Κάτι, που δεν ισχύει, όπως τονίζει, ούτε στο κυπριακό μοντέλο διαχείρισης δανείων.
Η αλήθεια για το κυπριακό μοντέλο και τα funds
Αναλυτικότερα στην έγγραφη απάντηση που κατατέθηκε στη Βουλή στις 19 Μαρτίου, ο κ. Κουρμούσης αναφέρει:
«Πρέπει να διευκρινιστεί ότι το κυπριακό μοντέλο προβλέπει ότι ο δανειολήπτης μπορεί να αγοράσει το δάνειο του στην τιμή του ανεξόφλητου υπολοίπου (και όχι στην τιμή που αγοράζει το fund, μέσα σε ένα «πακέτο» δανείων), το οποίο ήδη ισχύει θεσμικά και στην Ελλάδα, στο πλαίσιο του Κώδικα Δεοντολογίας Τραπεζών (ΚΔΤ).
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το άρθρο 70 ν. 4389/16, ο οφειλέτης μπορεί να αντιπροτείνει την εξαγορά του δανείου του, με βάση τα προβλεπόμενα στην παράγραφο ε’ του 3ου Παραρτήματος του αναθεωρημένου ΚΔΤ (ΦΕΚ Β 2376/ 2-8-16), που προβλέπει ότι μπορεί το δάνειο να εξαγοραστεί με εφάπαξ καταβολή σε μετρητά και διαγραφή του υπολοίπου της οφειλής του ή να ρυθμιστεί με άλλους τρόπους.
Ωστόσο αυτό δεν σημαίνει ότι ο οφειλέτης μπορεί να εξαγοράσει το δάνειο στην τιμή που πωλήθηκε από την τράπεζα σε fund, διότι η τιμή πώλησης σε fund αφορά σε εξαγορά «πακέτου» δανείων, το οποίο «πακέτο» περιέχει εκατοντάδες ή/και χιλιάδες δάνεια που βρίσκονται σε πολύμηνη καθυστέρηση πληρωμής και ο δανειολήπτης αδυνατεί να αποπληρώσει ακόμη και το μειωμένο ποσό της ρύθμισης που προτείνεται. Είναι άξιο απορίας και διερεύνησης το πώς ένας οφειλέτης που αδυνατεί να πληρώσει για παράδειγμα 100 ευρώ μηνιαία δόση (ρυθμισμένου) δανείου, ξαφνικά εμφανίζεται να διαθέτει 50 χιλ. ευρώ και να μπορεί να εξαγοράσει το δάνειο του.
Θα πρέπει όμως να επισημανθεί ότι η λύση που θα προταθεί από το fund που αγόρασε το δάνειο προς τον οφειλέτη θα είναι ανάλογη με την ικανότητα αποπληρωμής του δανειολήπτη και τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης του, συνυπολογιζομένης της διαθέσιμης περιουσίας του (ακίνητα κλπ).
Σημειώνεται ότι τα funds δεν μπορούν να επιβάλλουν όρους που θα επιβαρύνουν τη θέση του δανειολήπτη, έναντι της θέσης που είχε με την τράπεζα, σύμφωνα με το Νόμο 4354/2015 για τη λειτουργία των funds, ο οποίος επέβαλλε κανόνες στο πλαίσιο λειτουργίας τους, ενώ η τήρηση των εν λόγω κανόνων ελέγχεται από την ΤΤΕ».