Φοβούμενη ότι τα κόκκινα δάνεια θα αυξηθούν λόγω της πανδημίας, με αποτέλεσμα να περιοριστούν τις δυνατότητες χρηματοδότησης που είναι το κλειδί για την ανάκαμψη της οικονομίας, η Κομισιόν αναλαμβάνει προληπτική δράση: Παρουσίασε σήμερα ολοκληρωμένο σχέδιο για την αντιμετώπιση του προβλήματος των ΝΡLs, με προτάσεις για τη δημιουργία εθνικών bad banks, την ανάπτυξη δευτερογενών αγορών NPLs και τη δημιουργία ευρωπαϊκού κόμβου δεδομένων.
Πρωταρχικοί στόχοι η διασφάλιση της "υγείας" του χρηματοπιστωτικού συστήματος, ώστε τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις της ΕΕ να συνεχίσουν να έχουν πρόσβαση στη χρηματοδότηση που χρειάζονται, καθ 'όλη τη διάρκεια της κρίσης.
Η Κομισιόν θα βοηθήσει τα κράτη που θέλουν να δημιουργήσουν εθνική bad bank, συμβάλλοντας παράλληλα στη σύσταση ενός πανευρωπαϊκού δικτύου εταιρειών διαχείρισης ενεργητικού.
Η στρατηγική που προτείνει, περιλαμβάνει και δράσεις πολιτικής στα πλαίσια αναδιάρθρωσης χρεών και ανάκτησης απαιτήσεων.
Κατά την Κομισιόν, ο όγκος των NPLs αναμένεται να αυξηθεί σε ολόκληρη την ΕΕ, χωρίς να είναι ακόμα βέβαιο το μέγεθος αυτής της αύξησης. Ετσι θα επιδεινωθούν η ποιότητα του ενεργητικού των τραπεζών και η δανειοδοτική τους ικανότητα.
Σημειώνεται πως ο επικεφαλής του SSM, Αντρέ Ενρία έχει προειδοποιήσει πως σε ένα σοβαρό αλλά εύλογο σενάριο, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στις τράπεζες της ευρωζώνης θα μπορούσαν να αγγίξουν το 1,4 τρισ. ευρώ, πολύ υψηλότερα από τα επίπεδα της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008.
Καλύτερα νωρίς και προληπτικά
Όπως δήλωσε ο Βάλντις Ντομπρόβσκις, Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος της Κομισιόν κατά την παρουσίαση του σχεδίου, η ιστορία δείχνει ότι είναι καλύτερο να αντιμετωπίσουμε τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια νωρίς και αποφασιστικά. Για αυτό η Κομισιόν αναλαμβάνει τώρα προληπτική και συντονισμένη δράση. Το σχέδιο που καταρτίσθηκε θα συμβάλει στην ταχεία και βιώσιμη ανάκαμψη, βοηθώντας τις τράπεζες να "ξεφορτώσουν" αυτά τα δάνεια από τους ισολογισμούς τους και να διατηρήσουν τη ροή των πιστώσεων.
Ηνέα Επίτροπος χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, η Ιρλανδή Μάρεντ ΜακΓκίνες που είναι επικεφαλής του όλου εγχειρήματος, υπογράμμισε πως πολλές επιχειρήσεις και νοικοκυριά έχουν υποστεί σημαντική οικονομική πίεση λόγω της πανδημίας. Η εξασφάλιση ότι οι θα συνεχίσουν να λαμβάνουν υποστήριξη από τις τράπεζές τους είναι ύψιστη προτεραιότητα για την Επιτροπή. "Σήμερα προτείνουμε μια σειρά μέτρων τα οποία, ενώ διασφαλίζουν την προστασία του δανειολήπτη, μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη της αύξησης των NPLs όπως εκείνη που είδαμε μετά την τελευταία οικονομική κρίση", πρόσθεσε η Επίτροπος.
Δράσεις και στόχοι
Προκειμένου να δοθούν στα κράτη μέλη και στον χρηματοπιστωτικό τομέα τα απαραίτητα εργαλεία για την αντιμετώπιση της αύξησης των μη εξυπηρετούμενων δανείων εγκαίρως, η Επιτροπή προτείνει μια σειρά δράσεων με τέσσερις βασικούς στόχους:
1) Περαιτέρω ανάπτυξη των δευτερογενών αγορών των NPLs: Αυτό θα επιτρέψει στις τράπεζες να "ξεφορτωθούν" τα NPLs από τους ισολογισμούς τους, διασφαλίζοντας παράλληλα την περαιτέρω ενίσχυση της προστασίας των δανειοληπτών. Ένα βασικό βήμα σε αυτήν τη διαδικασία είναι η έγκριση της πρότασης της Επιτροπής για τους διαχειριστές και τους αγοραστές πιστώσεων, η οποία συζητείται επί του παρόντος από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο. Αυτοί οι κανόνες θα ενισχύσουν την προστασία των δανειοληπτών στις δευτερογενείς αγορές
Η Επιτροπή συστήνει τη δημιουργία ενός κεντρικού κόμβου ηλεκτρονικών δεδομένων σε επίπεδο ΕΕ προκειμένου να ενισχυθεί η διαφάνεια της αγοράς. Ένας τέτοιος κόμβος θα λειτουργούσε ως "αποθήκη" δεδομένων που θα στηρίξει την αγορά NPL προκειμένου να επιτρέψει μια καλύτερη ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων παραγόντων (πωλητές πιστώσεων, αγοραστές πιστώσεων, διαχειριστές πιστώσεων, εταιρείες διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων (AMC) και ιδιωτικές πλατφόρμες NPL) έτσι ώστε τα NPL αντιμετωπιστούν με αποτελεσματικό τρόπο.
Μετά από δημόσια διαβούλευση, η Επιτροπή θα διερευνήσει πολλές εναλλακτικές λύσεις για τη δημιουργία κόμβου δεδομένων σε ευρωπαϊκό επίπεδο και θα καθορίσει την καλύτερη στρατηγική. Μία από τις επιλογές θα μπορούσε να είναι η δημιουργία του κόμβου δεδομένων με την επέκταση της αρμοδιότητας του υφιστάμενου Ευρωπαϊκού DataWarehouse (ED).
2) Μεταρρύθμιση της νομοθεσίας της ΕΕ περί αφερεγγυότητας και ανάκτησης χρεών: Αυτό θα συμβάλει στην εναρμόνιση των διαφόρων πτωχευτικών πλαισίων σε ολόκληρη την ΕΕ, διατηρώντας παράλληλα υψηλά πρότυπα προστασίας των δανειοληπτών.
Η Επιτροπή καλεί το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να καταλήξουν γρήγορα σε συμφωνία σχετικά με τη νομοθετική πρόταση για τους ελάχιστους κανόνες εναρμόνισης σχετικά με την ταχεία εξωδικαστική αναγκαστική εκτέλεση εμπράγματων ασφαλειών (AECE), την οποία πρότεινε η Επιτροπή το 2018.
3) Συνεργασία εθνικών εταιρειών διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων (AMC), δηλαδή εθνικών bad banks, σε επίπεδο ΕΕ: Οι εταιρείες διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων είναι οχήματα που παρέχουν ανακούφιση στις τράπεζες επιτρέποντάς τους να αφαιρέσουν NPLs από τους ισολογισμούς τους. Αυτό βοηθά τις τράπεζες να εστιάσουν εκ νέου στο δανεισμό σε βιώσιμες εταιρείες και νοικοκυριά αντί να διαχειρίζονται τα NPLs. Η Επιτροπή είναι έτοιμη να υποστηρίξει τα κράτη μέλη στη δημιουργία εθνικών AMC - εάν το επιθυμούν - και θα διερευνήσει πώς θα μπορούσε να ενισχυθεί η συνεργασία με τη δημιουργία ενός δικτύου εθνικών AMC της ΕΕ.
4) Προληπτικά μέτρα: Ενώ ο τραπεζικός τομέας της ΕΕ βρίσκεται συνολικά σε πολύ πιο υγιή θέση από ό, τι μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση, τα κράτη μέλη εξακολουθούν να έχουν διαφορετικές "απαντήσεις" στο μέτωπο της οικονομικής πολιτικής. Δεδομένων των ειδικών συνθηκών της τρέχουσας κρίσης στον τομέα της υγείας, οι αρχές έχουν τη δυνατότητα να εφαρμόσουν προληπτικά μέτρα δημόσιας στήριξης, όπου απαιτείται, για να διασφαλίσουν τη συνεχή χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας βάσει της οδηγίας για την ανάκαμψη και εξυγίανση των τραπεζών της ΕΕ και τα πλαίσια κρατικών ενισχύσεων.
Σημειώνεται πως η Κομισιόν δεν προκρίνει τη δημιουργία μίας πανευρωπαϊκής bad bank καθώς πολλοί παράγοντες θα καθιστούσαν δύσκολο ένα τέτοιο εγχείρημα. Αυτοί περιλαμβάνουν την διαφορετικότητα των χαρτοφυλακίων NPL μεταξύ των κρατών μελών και τους διαφορετικούς εθνικούς κανόνες σχετικά με την αναδιάρθρωση, την αφερεγγυότητα και την επιβολή εγγυήσεων. Το κόστος της δημιουργίας μίας ευρωπαϊκής Εταιρείας Διαχείρισης Ενεργητικού (AMC) θα μπορούσε επίσης να είναι πολύ υψηλό.