Όλοι οι επενδυτές, ακόμα και οι περιστασιακοί, γνωρίζουν ότι το πετρέλαιο ασκεί επιρροή στις τιμές των μετοχών. Πάντα συνέβαινε αυτό. Όμως ξέραμε ότι η πτώση της τιμής του πετρελαίου βοηθάει τα χρηματιστήρια, δεν τα καταβαραθρώνει - προκαλώντας μόνο προβλήματα στους παραγωγούς. Τους τελευταίους μήνες όμως έχει γίνει σαφές ότι το πετρέλαιο παρασέρνει μαζί του τις μετοχές και το ερώτημα είναι γιατί συμβαίνει κάτι τέτοιο.
Υπάρχουν τέσσερις θεωρίες σχετικά μ' αυτό και τέταρτη είναι η πιο σημαντική.
Θεωρία 1: Η οικονομία
Οι traders στο πετρέλαιο έχουν σημαντικές πληροφορίες σχετικά με την κατεύθυνση της παγκόσμιας οικονομίας. Η πτώση της τιμής του πετρελαίου δίνει στην πραγματικότητα ένα σήμα ότι οδεύουμε σε ύφεση. Οι μετοχές επίσης αντανακλούν το ίδιο σήμα, άρα υπάρχει στατιστική συσχέτιση μεταξύ της κίνησης του πετρελαίου και των μετοχών. Με άλλα λόγια, το πετρέλαιο και οι μετοχές πέφτουν μαζί και ανεβαίνουν μαζί όχι γιατί υπάρχει μεταξύ τους μια σχέση αιτίας-αποτελέσματος αλλά γιατί απλώς σηματοδοτούν το ίδιο πράγμα: μια πληροφορία για την παγκόσμια οικονομία. που είναι ενδεχομένως γνωστή σε ένα μέρος των επενδυτών αλλά όχι σε όλους. Η θεωρία αυτή βασίζεται στη λογική της τεχνικής ανάλυσης.
Θεωρία 2: Κόκκινα τραπεζικά δάνεια
Η τιμή του αργού υπογραμμίζει την αξία των εταιρικών ομολόγων υψηλού ρίσκου τα οποία έχουν πέσει 57% από τον Ιούνιο. Όταν υπάρχει μεγάλη και απότομη πτώση στη τιμή του πετρελαίου, αν και αυτό μπορεί να είναι καλό για την οικονομία, κάποιες εταιρείες θα χρεοκοπήσουν. Οι ενεργειακές εταιρείες έχουν 19% μερίδιο στα εταιρικά ομόλογα υψηλού ρίσκου (284.1 δις. δολ.)
Μεταξύ αυτών των εταιρειών είναι και ορισμένα hedge funds τα οποία αναγκάζονται έτσι να ρευστοποιήσουν στα χρηματιστήρια. Οι τράπεζες επίσης πλήττονται από μια σοβαρή μείωση των τιμών του πετρελαίου. "Ο βασικός κίνδυνος για τις τράπεζες δεν είναι σήμερα να προκύψουν κόκκινα δάνεια από το χώρο της κατανάλωσης αλλά από τον ενεργειακό χώρο ο οποίος δεν θα μπορεί να πληρώσει τα δάνειά του», λέει ο Andrew Brenner επικεφαλής τους τμήματος ομολόγων της National Alliance Capital Markets που εδρεύει στη Ν. Υόρκη. "Οι αμερικανικές τράπεζες έχουν δανείσει αρκετά λεφτά στις εταιρείες που βγάζουν σχιστόλιθο και τώρα κινδυνεύουν να μην πάρουν τα λεφτά τους πίσω σε ορισμένες περιπτώσεις."
Τα ποσοστά αθέτησης πληρωμής δανείων μπορούν να φτάσουν στο 15% φέτος ενώ ο μέσος όρος είναι 7%. Τα επισφαλή αμερικανικά δάνεια προς τις ενεργειακές εταιρείες εκτιμώνται στα 190 δις. δολ. ή 2 τοις εκατό του συνόλου των τραπεζικών δανείων.
Το παραπάνω πρόβλημα αφορά κυρίς τις ΗΠΑ.
Θεωρία 3: Πλήγμα στη ανεργία
Στις ΗΠΑ, ο τομέας της ενέργειας είναι πολύ σημαντικός και αν υπάρχει πρόβλημα πλήττεται ολόκληρη η οικονομία. Ο κλάδος ήταν ο πιο γρήγορα αναπτυσσόμενος μετά το 2008 αλλά αυτό δεν ισχύει σήμερα καθώς γίνονται απολύσεις. Κάποιοι φοβούνται ότι το πρόβλημα θα εξαπλωθεί σαν την κρίση με τα subprimes. Αυτά βέβαια ισχύουν για τις ΗΠΑ και πολύ λιγότερο για την Ευρώπη.
Η αντίρρηση σ’ αυτή τη θεωρία είναι ότι η αγορά εργασίας πάει μια χαρά στις ΗΠΑ και στην πραγματικότητα αποτελεί τη μεγαλύτερη δύναμη της οικονομίας – η ανεργία είναι μόνο στο 5%.
Θεωρία 4: Αναγκαστικές πωλήσεις
Η χαμηλή τιμή του πετρελαίου ρίχνει τις τιμές των μετοχών για τον απλούστατο λόγο ότι παρακινεί σε αναγκαστικές πωλήσεις. Στην παγκοσμιοποιημένη οικονομία, όλα πέφτουν μαζί. Αυτή είναι μια σημαντική πρακτική παρατήρηση.
"Αν έχετε ένα χαρτοφυλάκιο που επενδύει σε διάφορους τομείς και θέλετε για κάποιο λόγο να μειώσετε το ρίσκο θα πουλήσετε μετοχές όλων των κλάδων", λέει ο Krishna Memani, υπεύθυνος επενδυτικής στρατηγικής του Oppenheimer Funds στη Νέα Υόρκη. "Οι αγορές εταιρικών ομολόγων έπεφταν, οι αγορές πετρελαίου έπεφταν και οι μετοχές ήταν σε υψηλά τους. Άρα φοβάστε ότι θα πέσουν κι αυτές, και αρχίζετε να πουλάτε μετοχές».
Τέλος, πολλές πωλήσεις ενεργειακών στοιχείων προέρχονται από τα κράτη που παράγουν πετρέλαιο και έχουν τώρα λιγότερα έσοδα. Τα κράτη της Μέσης Ανατολής και της Λατινικής Αμερικής κατέχουν το 5-10% των παγκοσμίων χρηματιστηριακών τοποθετήσεων. Αφού επί χρόνια χρησιμοποιούσαν τα έσοδα από το πετρέλαιο για αγοράσουν περιουσιακά στοιχεία, τώρα έχουν γίνει πωλητές κάνοντας αλλαγές στα κρατικά funds τους.