Η αβεβαιότητα πλανιέται στις σκέψεις των επενδυτών καθώς οι αγορές εξακολουθούν να μην έχουν κάποια κατεύθυνση, τα οικονομικά στοιχεία κινούνται πλευρικά και τα εταιρικά κέρδη είναι εξασθενημένα, αλλά όχι πιο αδύναμα από το αναμενόμενο. Επιπλέον, η πρόσθετη ροή ειδήσεων σχετικά με την κατεύθυνση της πολιτικής των κεντρικών τραπεζών είναι συγκεχυμένη, ενώ οι επενδυτές είναι αναποφάσιστοι, αλλά επιφυλακτικοί με ελαφρώς αρνητική ψυχολογία, υψηλά επίπεδα διαθεσίμων και ως επί το πλείστον «ουδέτερες» απόψεις σχετικά τις προοπτικές της αγοράς. Τόσο τα θεμελιώδη όσο και τα συμπεριφορικά δεδομένα φαίνεται πως επιβεβαιώνουν τα χαμηλά επίπεδα ορατότητας για την μελλοντική κατεύθυνση των αγορών.
Η πραγματική αβεβαιότητα όμως, κρύβεται πάντα στις σκιές των παρατηρήσιμων δεδομένων. Πηγάζει από τα γεγονότα που απροσδόκητα εμφανίζονται στο προσκήνιο και επηρεάζουν τις παγκόσμιες προοπτικές ή την διάθεση των επενδυτών για ανάληψη κινδύνου. Αυτά μπορούν να πηγάζουν από ευαισθησία του ίδιου του χρηματοπιστωτικού συστήματος (πιστωτική κρίση, flash-crash), (γεω)πολιτικές εκπλήξεις (απρόσμενα αποτελέσματα εκλογών, στρατιωτικές συγκρούσεις), την πτώχευση επιχειρήσεων με μεγάλο αντίκτυπο στην αγορά (LTCM το 1998, τα λογιστικά σκάνδαλα 2002-03 ) ή περιβαλλοντικές καταστροφές (ο σεισμός στην Ιαπωνία το 2011, ο τυφώνας Κατρίνα το 2005, το ασιατικό τσουνάμι το 2004).
Δεδομένου ότι αυτή η κατηγορία γεγονότων είναι πολύ πιο δύσκολο να προβλεφθούν, είναι πολύ πιο σπάνια και συχνά έχουν μεγαλύτερο αντίκτυπο από τα οικονομικά στοιχεία που ήρθαν στο φως της δημοσιότητας ή τις αποφάσεις για τη νομισματική και τη δημοσιονομική πολιτική, αντιπροσωπεύουν το μεγαλύτερο μέρος της αναμενόμενης επενδυτικής αβεβαιότητας. Ταυτόχρονα είναι οι μεγάλοι απόντες από τις μετρήσεις κινδύνου που χρησιμοποιούνται στην επενδυτική βιομηχανία, καθώς αυτά τα γεγονότα είναι εξαιρετικά δύσκολο να ποσοτικοποιηθούν. Γι 'αυτό είναι ζωτικής σημασίας για τους επενδυτές να κατανοήσουν ότι η χρήση της ιστορικής μεταβλητότητας για τον υπολογισμό του παράγοντα που ονομάζεται "κίνδυνος" είναι ένας ελλιπής τρόπος προσδιορισμού της πραγματικής αβεβαιότητας.
Αξιολογώντας την πιθανότητας ενός γεγονότος "Γκρίζου Κύκνου" (Grey Swan)
Η έλλειψη προτύπων του κλάδου για την αξιόπιστη αξιολόγηση της τραχύτητας της μελλοντικής συμπεριφοράς της αγοράς, θα πρέπει προφανώς να μην σταματήσει τους επενδυτές από το να κάνουν ακριβώς αυτό. Μερικές κρίσεις θα εμφανίζονται πάντα αναπάντεχα και αρχικά μπορούν μόνο να απορροφηθούν και στην συνέχεια να υπάρξει κάποια αντίδραση. Αυτά τα γεγονότα τα αποκαλεί ο Nassim Taleb «Μαύρους Κύκνους» (Black Swans). Κάποια γεγονότα, ωστόσο, μπορούν καλύτερα να χαρακτηριστούν ως «Γκρίζοι Κύκνοι». Είναι αορίστως ορατά στον ορίζοντα, αλλά είναι εξαιρετικά δύσκολο να προσδιοριστεί προς ποια κατεύθυνση θα
κινηθούν. Είναι δυνατόν όμως να αξιολογηθεί ποιοτικά η πιθανότητα των ενδεχόμενων κινήσεων και η προσδοκία των επιπτώσεων τους στην αγορά.
Συχνά, αυτού του είδους τα γεγονότα εμπίπτουν στη (γεω) πολιτική σφαίρα και είναι πιθανό να προέρχονται από επικείμενες εκλογές, δημοψηφίσματα, διεθνείς συνόδους κορυφής, εμπορικές διαπραγματεύσεις, στρατιωτική σύγκρουση και σχετικές ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις. Επιπλέον, διασυνοριακές βιομηχανικές συμφωνίες (OPEC) ή νομικές προκλήσεις από τις ρυθμιστικές αρχές σε αυτές τις συμφωνίες ή άλλες εταιρικές συμπεριφορές (EU-Microsoft ή Google) μπορεί επίσης να δημιουργήσουν ορατούς, αλλά εξαιρετικά αβέβαιους παράγοντες διακύμανσης των αγορών. Σε αντίθεση με τα «Black Swan», αυτοί οι τύποι γεγονότων μπορούν να εκτιμηθούν εκ των προτέρων. Μια διεξοδική πολυδιάστατη ανάλυση και η πλήρης συναίσθηση των πιθανών συμπεριφορικών σφαλμάτων μπορούν να βοηθήσουν στη βελτίωση της ποιότητας των προβλέψεων σχετικά με την πιθανή έκβαση αυτών των γεγονότων.
Όλα ξεκινούν με το να είναι κάποιος ταπεινός και να αποδέχεται ότι το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα μιας τέτοιας ανάλυσης είναι η καλύτερη εκτίμηση της πιθανότητας μετακίνησης ενός «Γκρίζου Κύκνου» προς κάποια κατεύθυνση. Έχοντας ανοιχτό μυαλό, όσον αφορά τους καθοριστικούς παράγοντες και την προσαρμογή της όποιας άποψης σε νέα και σχετιζόμενα γεγονότα που ανακύπτουν, η ακρίβεια της πρόβλεψης των γεγονότων τύπου «Γκρίζου Κύκνου» μπορεί να βελτιωθεί. Αυτό επιτυγχάνεται καλλιεργώντας σε μια επενδυτική ομάδα, τη φιλοσοφία αμοιβαίου σεβασμού και συγκερασμού διαφορετικών απόψεων μεταξύ των μελών της, χρησιμοποιώντας αμερόληπτα ιστορικά στοιχεία σε παρόμοια γεγονότα, λαμβάνοντας υπόψη τη συμπεριφορά του Όχλου(Wisdom of Crowds) (στοιχηματικές αγορές, προβλέψεις εκπαιδευμένων ομάδων*) και με στόχο πάντα την αξιοποίηση μιας εξωγενούς οπτικής (και την αποφυγή εμμονών στις ίδιες οπτικές γωνίες).
Ακόμη και με αυτές τις κατευθυντήριες αρχές, δεν είναι εύκολο να εφαρμοστούν τα παραπάνω. Η πιθανότητα π.χ. να επέλθει Brexit, να προκύψει ένας συνασπισμός αριστεράς μετά τις επικείμενες Ισπανικές εκλογές ή ο Trump να κερδίσει της Προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ, δεν θα είναι πέρα από κάθε προσδοκία , αλλά σε αυτή τη χρονική στιγμή είναι απίθανο να συμβούν και σίγουρα δεν είναι πλήρως τιμολογημένα από τις αγορές. Ως εκ τούτου, εάν τα γεγονότα αυτά συμβούν, εξακολουθούν να έχουν τη δυνατότητα να επηρεάσουν σημαντικά τις αγορές.
Όλα αυτά δείχνουν ότι η αβεβαιότητα δεν μπορεί ποτέ να εξαλειφθεί. Δεν έχει σημασία πόσο ενδελεχή ανάλυση, σκέψη ή συζήτηση κάνουμε, τα ενδεχόμενα αυτά θα εξακολουθούν να υφίστανται. Ταυτόχρονα, μπορούν μέχρι κάποιο βαθμό να ελεγχθούν με την εφαρμογή μιας καλά οργανωμένης στοχευμένης προσέγγισης. Αυτό δεν θα προστατεύσει τους επενδυτές ενάντια σε όλες τις πιθανότητες, αλλά το να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη θα αυξήσει την ευρωστία των χαρτοφυλακίων και αυτό σίγουρα αξίζει όλη την ενέργεια που δαπανάται για τη χαρτογράφηση της πιθανής πορείας αυτών των μυστηριωδών «Γκρίζων Κύκνων».
