Αλλη μία προσπάθεια να “ξεκολλήσουν” τον Εξωδικαστικό Μηχανισμό ξεκινούν το υπουργείο Οικονομικών και η Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, έχοντας πλέον διαπιστώσει ότι δεν αποδίδει τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα. Τα στοιχεία δείχνουν ότι ένα πολύ μικρό ποσοστό οφειλετών – επιχειρήσεων και φυσικών προσώπων – κατορθώνει να ενταχθεί στις διατάξεις του και να ρυθμίσει ληξιπρόθεσμα χρέη, ενώ μερικές εκατοντάδες χιλιάδες αιτήσεις λιμνάζουν στα συρτάρια.
Πολύ μεγάλος είναι και ο αριθμός των οφειλετών που διαπιστώνουν η ρύθμιση είναι “δώρο άδωρο”, καθώς οι προτεινόμενοι όροι περιλαμβάνουν κεφαλαιοποίηση τόκων, προσαυξήσεων προστίμων κλπ, επί των οποίων επανυπολογίζονται τόκοι – και μάλιστα με πολύ υψηλό επιτόκιο. Ετσι η αρχική οφειλή διογκώνεται και σε ρύθμιση 240 δόσεων ο οφειλέτης καταλήγει να πληρώσει τριπλάσιο(!) συνολικό ποσό.
Αυτό είναι ένα ισχυρό αντικίνητρο για τους οφειλέτες, που πίστευαν μέχρι τώρα ότι μέσω εξωδικαστικού θα εξασφάλιζαν κάποιο “κούρεμα”, ή τουλάχιστον διαγραφή μέρους των τόκων, προστίμων, προσαυξήσεων κλπ, σε συνδυασμό με καλύτερους όρους αποπληρωμής – κυρίως χαμηλότερο επιτόκιο.
Οι αλλαγές που σχεδιάζονται
Λαμβάνοντας υπόψη τις αντιδράσεις του εμπορικού κόσμου και τις παρατηρήσεις-προτάσεις-υποδείξεις θεσμικών εκπροσώπων του, το ΥΠΟΙΚ και η ΕΓΔΙΧ ( Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους) σχεδιάζουν τώρα αλλαγές σε βασικές διατάξεις του Εξωδικαστικού και στους όρους αποπληρωμής οφειλών που εντάσσονται στον Μηχανισμό.
Στις συζητήσεις που έχουν γίνει, κεντρικά ζητήματα προς διευθέτηση αναδεικνύονται:
- Το επιτόκιο που επιβάλλεται στις ρυθμιζόμενες οφειλές
- Το “κούρεμα” και η διαγραφή προσαυξήσεων, τόκων υπερημερίας κλπ, που ΔΕΝ προσφέρονται κατά κανόνα από την ΑΑΔΕ, τον ΕΦΚΑ και τις τράπεζες
Για το επιτόκιο το ΥΠΟΙΚ και η ΕΓΔΙΧ έχουν καταλήξει στην άποψη ότι πρέπει να μειωθεί δραστικά, ώστε οι εντασσόμενοι οφειλέτες να μην καταλήγουν να πληρώνουν το τριπλάσιο της αρχικής οφειλής προκειμένου να φθάσουν σε ολοσχερή εξόφληση.
Τώρα οι ρυθμιζόμενες οφειλές προς το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά Ταμεία τοκίζονται με 5%. Στο υπουργείο Οικονομικών έχουν αποφασίσει να μειωθεί το επιτόκιο σε 3% για όσους ενταχθούν μελλοντικά στον Μηχανισμό.
Δεν πρόκειται δηλαδή να επωφεληθούν όσοι έχουν ήδη ενταχθεί και οι οφειλές τους έχουν ρυθμιστεί με το ισχύον επιτόκιο 5%.
Αυτή η “δύο ταχυτήτων” ρύθμιση θα προκαλέσει ασφαλώς έντονες αντιδράσεις, καθώς είναι “άδικη” για τους πλέον συνεργάσιμους και συνεπείς οφειλέτες, που έσπευσαν πρώτοι να τακτοποιήσουν τα χρέη τους.
Τράπεζες και funds για κούρεμα
Πέραν της μείωσης του επιτοκίου, αλλαγές σχεδιάζονται στο πλαίσιο των βελτιώσεων της «Δεύτερης Ευκαιρίας». Οι σημαντικότερες αφορούν το κούρεμα των ρυθμιζόμενων οφειλών, τον χρόνο αποπληρωμής (αριθμός δόσεων) και την ένταξη ρυθμισμένων εξυπηρετούμενων υποχρεώσεων – κυρίως προς τράπεζες.
Ως προς το κούρεμα, από πλευράς τραπεζών, ΑΑΔΕ και Ταμείων προβάλλεται το αίτημα να συνδυαστεί με μείωση του αριθμού δόσεων και ταχύτερη αποπληρωμή. Δέχονται δηλαδή να χάσουν μέρος των απαιτήσεων τους (να τις διαγράψουν), αρκεί να εισπράξουν νωρίτερα το υπόλοιπο ποσό.
Υπέρ μιάς τέτοιας ρύθμισης τάσσονται αναφανδόν τα funds που έχουν αγοράσει κόκκινα δάνεια και μέσω των servicers προσπαθούν να εισπράξουν το μέγιστο δυνατό. Προς το υπουργείο Οικονομικών έχουν διαμηνύσει ότι όσο λιγότερες είναι οι δόσεις (ταχύτερη αποπληρωμή), τόσο μεγαλύτερα “κουρέματα” μπορούν να κάνουν.
Σήμερα, ο εξωδικαστικός μηχανισμός δίνει 25ετή ρύθμιση (300 δόσεις) για τα ανεξασφάλιστα δάνεια και 35ετία αποπληρωμής (360 δόσεις) για όσα έχουν εξασφαλίσεις (υποθήκες, προσημειώσεις, προσωπικές εγγυήσεις κλπ)
Μία άλλη διάταξη που περιλαμβάνεται στο πακέτο σχεδιαζόμενων αλλαγών στον Εξωδικαστικό, προβλέπει ότι από τη ρύθμιση θα εξαιρούνται τα ήδη ρυθμισμένα ενήμερα δάνεια, εφ' όσον το ζητήσει ο οφειλέτης. Επ' αυτού όμως έχουν σοβαρές αντιρρήσεις οι τράπεζες και τα funds των κόκκινων δανείων.
Επισημαίνεται ότι η ένταξη ρυθμισμένων και ενήμερων δανείων αποτελεί τα τελευταία δύο χρόνια το μεγαλύτερο αγκάθι για την ένταξη στον εξωδικαστικό μηχανισμό: Συχνά οι τράπεζες μπλόκαραν τη διαδικασία και δεν έδιναν την έγκριση για ρύθμιση, με το επιχείρημα ότι αν αυτά τα δάνεια έμπαιναν στη ρύθμιση, θα μετατρέπονταν σε μη εξυπηρετούμενα.