Η επιδείνωση του διεθνούς επενδυτικού κλίματος ήταν το μόνο που έλειπε από το Χ.Α., προκειμένου οι δύο τελευταίες εβδομάδες να επιφυλάξει ιδιαίτερα δυσάρεστες εκπλήξεις σε όσους παρακολουθούν τα δρώμενα στο ταμπλό της «Λ. Αθηνών». Οι τελευταίες εξελίξεις, με αφορμή την Κίνα και την βουτιά των τιμών του πετρελαίου, έχουν αρνητικό αντίκτυπο στις αγορές, οι οποίες από τις αρχές του έτους καταγράφουν σημαντικές απώλειες. Η άνοδος του επενδυτικού ρίσκου στις παγκόσμιες αγορές είναι δραματική, και είναι χαρακτηριστικό πως έχουν κάνει φτεραά πάνω από 3,5 τρισ. δολάρια από τις μετοχές το πρώτο 20ήμερο του έτους.
Υπό αυτές τις συνθήκες το ελληνικό χρηματιστήριο βρίσκεται μεταξύ Σκύλλας και Χάρυβδης, καθώς πέρα από τα ενδογενή του προβλήματα, βρίσκεται αντιμέτωπο και με την επιδείνωση του διεθνούς περιβάλλοντος. Στο εσωτερικό η κατάσταση δεν μπορεί να συμβάλει στην αποφόρτιση του κλίματος. Η διαπραγμάτευση της κυβέρνησης για το ασφαλιστικό και όσα διαδραματίζονται γύρω από αυτό αλλά και από την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης επιβαρύνουν το ούτως ή άλλως ρευστό και νοσηρό κλίμα. Άμεσος ο αντίκτυπος στο Χ.Α., που ως ρηχότατη αγορά πολύ εύκολα μπορεί να πιεστεί σημαντικά χαμηλότερα. Η απουσία έστω λίγων αγοραστών επιτείνει την πίεση αφού οι πωλήσεις φθάνουν σε βάθος. καταγράφονται σε ζητήματα όπως οι αποκρατικοποιήσεις.
Υπό αυτές τις συνθήκες η επιφυλακτικότητα των ξένων, απέναντι στην Ελλάδα είναι εμφανής και όσο διατηρείται η αβεβαιότητα σχετικά με την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης τόσο θα απαξιώνεται το Χ.Α. Τι ρίσκο αλήθεια, να αναλάβει ένα χαρτοφυλάκιο (ξένο ή ελληνικό) όταν στο εσωτερικό υπάρχουν πολλά ανοικτά μέτωπα και από την άλλη υπάρχουν αναταράξεις στις διεθνείς αγορές;
Τα ερωτήματα
Και βέβαια παραμένουν αναπάντητα τα ερωτήματα τόσο για το εάν συνεχιστεί η διόρθωση στις αγορές, με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει για τις τιμές στο Χ.Α., όσο και για το πώς θα συμπεριφερθούν οι μετοχές προσεχώς, δηλαδή πόσο ακόμη έδαφος θα χάσουν σε τυχόν αρνητικές εξελίξεις. Γιατί είναι σαφές ότι υπάρχει έντονος προβληματισμός για τα τεκταινόμενα στο ταμπλό από πλευράς των επενδυτών, που τηρούν επιφυλακτική στάση απέναντι στις μετοχές. Και ποιος άραγε μπορεί να ψέξει ένα διεθνές επενδυτικό fund, επειδή ανησυχεί για τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας και κατ’ επέκταση για την πορεία της εγχώριας κεφαλαιαγοράς; Όπως, βέβαια, αντίστοιχοι προβληματισμοί απασχολούν και το εγχώριο επενδυτικό κοινό, ιδίως όσους δεν έχουν τη δυνατότητα ή την επιθυμία να κερδοσκοπήσουν μέσω του «εργαλείου» του σορταρίσματος, που κατά κόρον έχουν χρησιμοποιήσει ξένα funds αλλά και κάποιοι εγχώριοι επενδυτικοί πόλοι. Πάντως, επειδή πάντα υπάρχουν επενδυτικοί πόλοι που ψάχνουν για τυχόν ευκαιρίες ακόμα και εκεί που όλοι βλέπουν καταστροφή, κάποιοι απλά αναρωτιούνται τι μπορεί να συμβεί εάν τελικά δεν οδηγηθούμε στο πιο απαισιόδοξο σενάριο, δεδομένου ότι οι τιμές και οι κεφαλαιοποιήσεις έχουν ήδη «τροχιστεί»…
Η θεωρία του ασανσέρ
Εν τω μεταξύ, σε κλειστούς χρηματιστηριακούς κύκλους που φημίζονται για το «ένστικτο» που διαθέτουν, κυκλοφορεί το τελευταίο διάστημα ευρύτατα η λεγόμενη «θεωρία του ασανσέρ», που με απλά λόγια εκτιμά πως, όταν ένα χρηματιστήριο κινείται εντονότατα ανοδικά και καθοδικά με εναλλαγές τάσης ακόμη και μέσα στην ίδια συνεδρίαση, τότε αυτό αποτελεί προάγγελο για επικείμενη κίνηση. Το ερώτημα βέβαια είναι προς ποια κατεύθυνση θα γίνει η κίνηση αυτή (long ή short), ωστόσο η μεγάλη εικόνα του Χ.Α. υποδεικνύει πως η διορθωτική κίνηση θα συνεχιστεί, εκτός κι εάν υπάρξει θετικός καταλύτης.
Θα επιστρέψουν οι σορτάκηδες;
Το χρηματιστηριακό σλόγκαν στους κύκλους των «παραγωγάδων» τις προηγούμενες ημέρες ήταν η ατάκα που λέει πως «η καλύτερη λύση στην ψυχολογική πίεση που δέχονται οι επενδυτές του Χ.Α. δεν είναι άλλη από το shorting… therapy». Και βέβαια η χιουμοριστική αυτή προσέγγιση μονό μακριά από την πραγματικότητα δεν βρίσκεται, μιας και οι πληροφορίες αναφέρουν πως δύο από δύο από τους δύο γνωστούς «σορτάκηδες», το Fortelus και το Jupiter έχουν αρχίσει να ασχολούνται με τις ελληνικές μετοχές και αναμένουν τις εξελίξεις για να δραστηριοποιηθούν στο Χ.Α. Tα δύο παραπάνω επενδυτικά funds είχαν ανοίξει σημαντικές θέσεις short στις τράπεζες το 2011 και πουλούσαν ανοιχτά μετοχές κατά τη διάρκεια των sell off που έλαβαν χώρα τότε στο Χ.Α. με την προσδοκία πως οι διεθνείς καρχαρίες των αγορών ξέρουν τι κάνουν. Οι πιέσεις που είχαν ασκήσει στους τραπεζικούς τίτλους ήταν ισχυρές και είχε οδηγήσει σε «βίαια» αδειάσματα. Γι’ αυτό κι όσοι ασχολούνται με τη χρηματιστηριακή αγορά εύχονται να βελτιωθεί το κλίμα, ώστε να μην αρχίσουν να σορτάρουν τα Fortelus και Jupiter.
Παρά το γεγονός ότι εάν συμβεί κάτι τέτοιο δεν θα είναι ούτε η πρώτη ούτε η τελευταία φορά που κάποιοι θα δοκιμάσουν να σπεκουλάρουν το Χ.Α. προς τη short κατεύθυνση, αυτή τη στιγμή το θέμα των ανοιχτών πωλήσεων παίρνει νέα διάσταση, υπό την έννοια πως επειδή η ελληνική αγορά είναι ρηχή, οι συγκεκριμένες κινήσεις μπορεί να οδηγήσουν σε κινήσεις πανικού. Προφανώς θα αποδειχθεί προσεχώς εάν οι σορτάκηδες επιστρέψουν δριμύτεροι στο Χ.Α.
