Η αβεβαιότητα στο παγκόσμιο φορολογικό περιβάλλον συνεχίζεται και το 2019 υπό την επήρεια πρωτοβουλιών, όπως οι συστάσεις του ΟΟΣΑ για τη Διάβρωση της Φορολογικής Βάσης και τη Μεταφορά των Κερδών (BEPS) και η οδηγία της ΕΕ κατά της φοροαποφυγής (ATAD). Παράλληλα, ο ισχυρός φετινός εκλογικός κύκλος θα εντείνει την τάση αλλαγών στις εθνικές φορολογικές πολιτικές. Αυτό προκύπτει από την πρόσφατη μελέτη της ΕΥ, The outlook for global tax policy and controversy in 2019, που περιλαμβάνει εκτιμήσεις και προβλέψεις από στελέχη της Εrnst & Υoung, με εξειδίκευση σε φορολογικά θέματα, από 48 χώρες σε όλον τον κόσμο.
Ο ρυθμός των φορολογικών αλλαγών σε παγκόσμια κλίμακα είναι σήμερα εντονότερος από ποτέ. Το 2019, θα πρέπει να προχωρήσει ουσιαστικά η εφαρμογή των BEPS και ATAD, επηρεάζοντας τις εθνικές φορολογικές νομοθεσίες σε έναν μεγάλο αριθμό χωρών. Ωστόσο, μια σειρά από άλλους παράγοντες επηρεάζουν εξίσου έντονα τον ρυθμό των αλλαγών. Η φορολογική μεταρρύθμιση στις ΗΠΑ επιδρά άμεσα στις μεταρρυθμιστικές πρωτοβουλίες άλλων χωρών, καθώς αρκετές χώρες σπεύδουν να αντιδράσουν, ενώ άλλες επιλέγουν να περιμένουν για να σχηματίσουν μια πληρέστερη εικόνα πριν αποκρυσταλλώσουν τις δικές τους πολιτικές.
Παράλληλα, μια σειρά από σημαντικές εκλογικές αναμετρήσεις παγκοσμίως, συχνά με απρόβλεπτη έκβαση, επιτείνουν τον ρυθμό των αλλαγών, καθώς οι νέες πολιτικές ηγεσίες προχωρούν σε αλλαγές του φορολογικού συστήματος για να υλοποιήσουν τις προεκλογικές τους εξαγγελίες, να αυξήσουν τα έσοδα ή να ενισχύσουν την ανάπτυξη.
Την ίδια ώρα, οι φορολογικές διοικήσεις εντείνουν τη συνεργασία τους με πολύπλευρες προσεγγίσεις, αναζωογονώντας προγράμματα, όπως κοινοί έλεγχοι και επέκταση διαδικασιών, σαν το Διεθνές Πρόγραμμα Διασφάλισης Συμμόρφωσης (ICAP), ενώ, ταυτόχρονα, ψηφιοποιούν με ταχείς ρυθμούς τις διαδικασίες συμμόρφωσής τους.
Τέλος, η διαρκώς αυξανόμενη ροή πληροφοριών προς τις φορολογικές διοικήσεις επιδρά πλέον καθοριστικά στη διαμόρφωση της φορολογικής πολιτικής. Με μια πιο καθαρή εικόνα ως προς την προέλευση της φορολογητέας ύλης, οι κυβερνήσεις μπορούν πλέον να σχεδιάσουν νέα φορολογικά καθεστώτα και οι χώρες έχουν τώρα μεγαλύτερη δυνατότητα να σχεδιάσουν νέα καθεστώτα για να φορολογήσουν τα περιουσιακά στοιχεία ή να ενθαρρύνουν τους φορολογούμενους να τα αποκαλύψουν οικειοθελώς.
Σταδιακή μείωση των συντελεστών εταιρικής φορολογίας στην Ελλάδα το 2019
Για την Ελλάδα, η έκθεση, η οποία εκδόθηκε πριν τις μεταβολές στους συντελεστές του ΦΠΑ που εξαγγέλθηκαν τον Μάιο, εστιάζει στη μείωση των συντελεστών εταιρικής φορολογίας σε 25%, με εξαίρεση τα φορολογικά έτη 2019 έως 2021, όπου ο συντελεστής θα είναι κατά 1% αυξημένος κάθε έτος, καθώς και στη μείωση του φόρου μερισμάτων από 15% σε 10% από το 2019 και εφεξής.
Παράλληλα, αναφέρεται στις βασικές σχεδιαζόμενες αλλαγές, μεταξύ των οποίων:
- Στην ηλεκτρονική τιμολόγηση και τήρηση βιβλίων
- Στην κατάργηση του τέλους χαρτοσήμου και στην αντικατάστασή του με άλλο φόρο επί των συναλλαγών
- Στην εφαρμογή της Οδηγίας κατά της φοροαποφυγής 2016/1164 (ATAD)
- Στην καθιέρωση κινήτρων για επενδύσεις σε έρευνα και ανάπτυξη (Ε&Α)
- Στην αναβάθμιση της διάρθρωσης των τελωνειακών ελέγχων, μέσω της δημιουργίας ενός ευέλικτου σώματος τελωνειακών υπαλλήλων που θα διενεργούν ελέγχους σε ολόκληρη τη χώρα υπό την καθοδήγηση μιας ειδικής κεντρικής διεύθυνσης
- Στην πρόθεση μηδενισμού των μη επεξεργασμένων αιτήσεων επιστροφής ΦΠΑ που υπερβαίνουν τις 90 ημέρες
Η έκθεση αναφέρεται, επίσης, στις αλλαγές που συντελέστηκαν το 2018, όπως η υποβολή δηλώσεων για τη βραχυπρόθεσμη ενοικίαση κατοικιών μέσω πλατφόρμας οικονομίας διαμοιρασμού, η εφαρμογή του φόρου πληρότητας, και η υιοθέτηση ενός πιο ευνοϊκού καθεστώτος φορολογικών προστίμων.
Αναφερόμενος στο διεθνές και ελληνικό φορολογικό τοπίο, ο κ. Στέφανος Μήτσιος, Επικεφαλής του Φορολογικού Τμήματος της ΕΥ Ελλάδος, σημειώνει: «Το παγκόσμιο φορολογικό περιβάλλον μεταβάλλεται διαρκώς. Οι επιχειρήσεις αισθάνονται ήδη τον αντίκτυπο αυτών των αλλαγών, καθώς καλούνται να παρακολουθήσουν τη νέα δυναμική που δημιουργείται και να συμμορφωθούν με νέες νομοθετικές και κανονιστικές διατάξεις. Την ίδια στιγμή, επιχειρήσεις και φορολογούμενοι βρίσκονται μπροστά σε νέες προκλήσεις, τις οποίες καλούνται να αντιμετωπίσουν. Αυτό απαιτεί υψηλό βαθμό εξειδίκευσης, τεχνογνωσία και φοροτεχνικές δεξιότητες, αλλά και αυξημένες απαιτήσεις δεδομένων, καθώς και αλλαγές στα συστήματα και τις διαδικασίες.
«Συγχρόνως, η Πολιτεία οφείλει να παρακολουθήσει τις διεθνείς αλλαγές, και να επανασχεδιάσει τη φορολογική της πολιτική, μειώνοντας τους φορολογικούς συντελεστές, ώστε να εισπράξει τελικά μεγαλύτερα έσοδα. Αυτό πρέπει να συμπεριλάβει μια καλά σχεδιασμένη μείωση των φορολογικών συντελεστών, ως εξής: άμεσης φορολογίας, και ιδίως για τους μισθωτούς• έμμεσης φορολογίας• αλλά και ασφαλιστικών εισφορών, με δεδομένο ότι οι τρέχουσες υψηλές εισφορές είναι ανεδαφικές, καθώς δεν αντικατοπτρίζουν το ύψος της σύνταξης που τυχόν θα λάβει ο εργαζόμενος, όπως και της ιατροφαρμακευτικής και νοσοκομειακής κάλυψης που του παρέχεται. Παράλληλα, όμως, θα πρέπει να αξιολογήσει και να μειώσει τις κρατικές δαπάνες».