Κατωτέρα του αναμενομένου για την Ελλάδα, σε ό,τι αφορά τις τουρκικές προκλήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο και εν γένει τα ελληνοτουρκικά, θεωρούνται τα αποτελέσματα της χθεσινοβραδυνής (7/1) συνάντησης του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη στον Λευκό Οίκο.
Στις δηλώσεις των δύο ηγετών στο οβάλ γραφείο μπροστά στις κάμερες – εν είδη συνέντευξης τύπου – ο Ντ.Τραμπ όχι μόνο δεν άφησε επικριτικά ψήγματα, για την ανυπόστατη τουρκολιβυκή συμφωνία, που παραβιάζει ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα, αλλά με την αφωνία του και την όλη στάση του εκτιμάται ότι «έκλεισε το μάτι» στον Ταγίπ Ερντογάν, τον οποίο προφανώς αναγνωρίζει ως τον «ισχυρό παίκτη» στην ευρύτερη περιοχή.
Διπλωματικοί κύκλοι σχολιάζοντας την εικόνα που εκπέμφθηκε από τον Λευκό Οίκο, ανέφεραν με νόημα ότι δεν επρόκειτο για συνηθισμένη τήρηση ίσων αποστάσεων από τον Αμερικανό πρόεδρο, αλλά για οιονεί έκφραση εύνοιας προς την τουρκική πλευρά, η οποία έχει κάθε λόγο να αισθάνεται ικανοποίηση. Οι ίδιοι κύκλοι εξέφραζαν τον προβληματισμό και την ανησυχία τους, για τις επόμενες κινήσεις του Ερντογάν στην γεωπολιτική σκακιέρα, με την άνοχη - αν όχι και την έμμεση στήριξη - του Τραμπ.
Οι ίδιες διπλωματικές πηγές, έθεταν μάλιστα το εύλογο ερώτημα: «τι μπορεί να περιμένει πλέον η Ελλάδα από τις ΗΠΑ στην πιθανή περίπτωση, που ο πρόεδρος Ερντογάν στείλει ένα σκάφος για έρευνες στην ΑΟΖ, η οποία αποτυπώνεται στην ανυπόστατη τουρκολιβυκή συμφωνία;»
Το απόσπασμα της 20λεπτης ιδιότυπης συνέντευξης τύπου (κυριάρχησαν το καυτό μέτωπο με το Ιράν και η παραπομπή του αμερικανού προέδρου στη δικαιοσύνη) για τα ελληνοτουρκικά και ειδικότερα σε σχέση με την Λιβύη έχει ως εξής:
Ερώτηση: Συμφωνείτε με τις προκλήσεις της Τουρκίας στη Λιβύη, στην ανατολική Μεσόγειο, κατά της Ελλάδας; Και είστε πρόθυμοι να μιλήσετε με τον φίλο σας, τον Ερντογάν, για να σταματήσουν αυτές οι προκλήσεις;
Τραμπ: Ναι. Μιλάμε, συζητάμε με τον Πρόεδρο Ερντογάν, συζητάμε και με πολλές άλλες χώρες. Μόλις μίλησα με τον καγκελάριο της Γερμανίας, την Άγγελα και μιλήσαμε ειδικά για το θέμα αυτό - τη Λιβύη - και τι συμβαίνει. Θα μιλήσω με τη Ρωσία. Πολλές χώρες συμμετέχουν σε σχέση με τη Λιβύη. Και είναι, τώρα, ένα χάος. Όλοι θέλουν να μάθουν πού βρίσκονται και γνωρίζουν τη στάση μας. Έχουμε μια πολύ ξεχωριστή στάση. Έχουμε δημιουργήσει συναντήσεις και θα δούμε αν μπορούμε να επεξεργαστούμε κάποιο σχέδιο ειρήνης.
Μητσοτάκης: Ένα σημείο σε αυτό το θέμα. Πιστεύω ότι είναι σημαντικό να επισημάνουμε ότι η συμφωνία που υπεγράφη μεταξύ της Τουρκίας και της Λιβύης παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας και ουσιαστικά προκαλεί μεγάλη ανησυχία και αστάθεια σε μια περιοχή που είναι ήδη ιδιαίτερα προβληματική. Γι 'αυτό επιδιώκουμε την υποστήριξή σας για να βεβαιωθούμε ότι δεν τίθενται σε εφαρμογή αυτοί οι τύποι προκλητικών συμφωνιών. Και νομίζω ότι πρέπει γενικά να αποφεύγεται στην Ανατολική Μεσόγειο κάθε είδους ενέργεια που προκαλεί εντάσεις και που δεν προωθεί την περιφερειακή ειρήνη και ασφάλεια. Επομένως, θα χαρούμε πολύ να έχουμε την υποστήριξή σας σε αυτό το θέμα, διότι πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό ζήτημα για τη χώρα μου.
Απάντηση και σχόλιο δεν έλαβε ο Έλληνας πρωθυπουργός από τον Ντ. Τραμπ, ο οποίος, μετά από σιγή δευτερολέπτων, …ξέφυγε, περνώντας στις εξελίξεις στο Ιράκ, μετά από σχετική ερώτηση δημοσιογράφου. Την άτυπη συνέντευξη τύπου ακολούθησε τετ α τετ των δυο ηγετών και ακολούθως διευρυμένη σύσκεψη των δυο αντιπροσωπειών (φωτο).
Ικανοποίηση Μητσοτάκη
«Πολύ ικανοποιημένος» από τη συνάντηση με τον Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, κατά την οποία αναλύθηκε το σύνολο του πλέγματος των σχέσεων των δύο χωρών, δήλωσε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, μιλώντας μετά το τέλος της, σε δημοσιογράφους στην Ουάσιγκτον.
Παράλληλα, όπως τόνισε, δόθηκε η ευκαιρία να επανεπιβεβαιωθεί το άριστο επίπεδο των διμερών σχέσεων και να συζητηθούν τρόποι ενίσχυσής τους. Σημειώθηκε δε χαρακτηριστικά στη διάρκεια της συνάντησης ότι αυτή την περίοδο οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις διάγουν την καλύτερή τους φάση.
Σύμφωνα με ενημέρωση από το Μέγαρο Μαξίμου, στη διάρκεια της κατ´ ιδίαν συνάντησης, ο πρωθυπουργός ανέλυσε στον Αμερικανό Πρόεδρο την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο και ανέπτυξε τις θέσεις της χώρας μας για τις παράνομες και προκλητικές τουρκικές ενέργειες, συμπεριλαμβανομένων των μνημονίων που έχει υπογράψει η Τουρκία με τη Λιβύη, οι οποίες αποσταθεροποιούν ολόκληρη την ισορροπία στην περιοχή.
Όπως υπογράμμισε ο πρωθυπουργός «τέθηκαν εμφατικά όλα τα ζητήματα που αφορούν τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα. Έγινε ξεκάθαρο στην αμερικανική πλευρά ότι δεν θα δείξουμε καμιά ανοχή σε παραβίαση των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων».
Πρόσθεσε ότι «είχαμε μια επιβεβαίωση των ήδη εξαιρετικών Ελληνοαμερικανικών σχέσεων, ξεκάθαρες δημόσιες τοποθετήσεις για την πορεία της ελληνικής οικονομίας και μία πολύ καλύτερη κατανόηση και του ίδιου του προέδρου Τραμπ για τις γεωπολιτικές προκλήσεις της περιοχής και πως μπορούμε να είμαστε μέρος της λύσης και όχι του προβλήματος».
Συζητήθηκαν, επίσης, όπως είπε ο πρωθυπουργός στους δημοσιογράφους, τα τεκταινόμενα στο πλαίσιο της διαδικασίας επίλυσης του Κυπριακού, όπου επίσης αντιμετωπίζουμε αδιαλλαξία από την άλλη πλευρά.
Από τον πρωθυπουργό τονίστηκε εκ νέου ότι η συνεργασία της Ελλάδας με το Ισραήλ και την Κύπρο και η υλοποίηση του αγωγού East Med δεν στρέφεται εναντίον κανενός και αποτελεί έργο ειρήνης και ανάπτυξης στο οποίο όλοι μπορούν να συμμετέχουν. Ρητή υπήρξε η διαβεβαίωση του Αμερικανού Προέδρου για τη συνεχιζόμενη στήριξή του στη στενή συνεργασία που έχουμε αναπτύξει με τους δύο αυτούς εταίρους μας.
Ο πρωθυπουργός σημείωσε επίσης ότι ξεκινάει άμεσα η διαπραγμάτευση για τη συμμετοχή της Ελλάδας στο πρόγραμμα των F-35 με στόχο την απόκτηση μιας μοίρας αεροσκαφών νέας τεχνολογίας.
Οπως είπε, στόχος είναι με βάση και τις δημοσιονομικές δυνατότητες της χώρας, αμέσως μετά την ολοκλήρωση της αναβάθμισης των F-16, να προχωρήσουμε στην προμήθεια των F-35. Αυτό αναμένεται να γίνει με βάση και τις δυνατότητες παραγωγής των F-35 από το 2024 και μετά.
ΣΥΡΙΖΑ: Συνάντηση - φιάσκο
«Ο Έλληνας πρωθυπουργός τα έδωσε όλα πριν τη συνάντηση με τον Πρόεδρο Τραμπ για να εισπράξει τελικά μόνο απαξίωση», σχολιάζουν πηγές του ΣΥΡΙΖΑ, κάνοντας λόγο για συνάντηση -φιάσκο.
Συγκεκριμένα, αναφέρουν ότι «πριν το ταξίδι του στις ΗΠΑ, ο κ. Μητσοτάκης κατέθεσε το νομοσχέδιο για την αναβάθμιση της διμερούς αμυντικής μας συνεργασίας σε τέσσερις εγκαταστάσεις». «Τον είχαμε προειδοποιήσει να μη το πράξει», τονίζουν.
Επιπλέον, αναφέρουν ότι ο κ. Μητσοτάκης «σήμερα δήλωσε ευθαρσώς ότι υποστηρίζει τις ενέργειες των ΗΠΑ σε σχέση με την εκτέλεση του Ιρανού στρατηγού στο Ιράκ, αποτελώντας τον μόνο Ευρωπαίο ηγέτη που έχει κάνει τέτοια κίνηση». «Θέτει δηλαδή τη χώρα στο στόχαστρο και σε διακινδύνευση, χωρίς κανένα λόγο», συμπληρώνουν οι ίδιες πηγές.
Επίσης, υπογραμμίζουν ότι ο πρωθυπουργός «δήλωσε πρόθυμος για την αγορά F35, όταν είναι γνωστό ότι η χώρα δεν έχει την οικονομική δυνατότητα να υποστηρίξει ένα τέτοιο επιθετικό μάλιστα όπλο».
Ένα ακόμη σημείο στο οποίο στέκονται οι ίδιες πηγές είναι, όπως αναφέρουν, ότι ο κ. Μητσοτάκης «έδωσε θετικά μηνύματα στις απαιτήσεις ΗΠΑ να ανασταλούν επενδύσεις Κινεζικών εταιριών για δίκτυα 5G», ενώ «δεν είχε κανένα λόγο να δεσμευθεί σε κάτι τέτοιο, όταν μάλιστα πρόκειται για επενδύσεις επωφελείς για την ελληνική οικονομία».
Βάσει των παραπάνω, οι πηγές του ΣΥΡΙΖΑ σχολιάζουν πως «δε χρειάζεται συνεπώς να απορεί κανείς γιατί ο Πρόεδρος Τραμπ απαξίωσε σήμερα με αυτόν τον προσβλητικό τρόπο τον Έλληνα πρωθυπουργό», προσθέτοντας ότι «τα είχε πάρει όλα πριν καν τα ζητήσει» και πως «δεν είχε λοιπόν κανένα λόγο να δώσει κάτι, ούτε καν σημασία στον Έλληνα πρωθυπουργό».
Σχολιάζουν τέλος πως «μετά από όλα αυτά και μια συνάντηση φιάσκο ο κ. Μητσοτάκης δήλωσε ότι εξήγησε στον κ Τραμπ πώς η Ελλάδα «μπορεί να είναι μέρος της λύσης και όχι του προβλήματος» μετά από τη σιγή του Αμερικανού Προέδρου για τις αλλεπάλληλες παράνομες ενέργειες της Τουρκίας, μας ξεπερνάει όλους». «Θα περίμενε τουλάχιστον κανείς, αφού δεν είπε ο Πρόεδρος Τραμπ τη λέξη Τουρκία, έστω να την πει ο Έλληνας πρωθυπουργός στις δηλώσεις του. Αλλά εις μάτην...».
