Σε... μπλόκο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας έχει πέσει ο νέος νόμος για την προστασία της πρώτης κατοικίας και ο Ευκλείδης Τσακαλώτος θα επιχειρήσει στο Eurogroup να διαμορφώσει το κατάλληλο πολιτικό κλίμα με τους ομολόγους του, αλλά και με τον Μάριο Ντράγκι, ώστε να ξεπερασθεί άμεσα η εμπλοκή και να κατατεθεί η ρύθμιση στη Βουλή.
Σύμφωνα με πληροφορίες, παρά το γεγονός ότι από τις εμπορικές τράπεζες, που ήλθαν σε άμεση διαπραγμάτευση με την κυβέρνηση για το νέο νόμο, υποβαθμίζεται η σημασία της εμπλοκής με την ΕΚΤ, στην πραγματικότητα το πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί είναι αρκετά σοβαρό.
Από θεσμική άποψη, η ευρωπαΪκή νομοθεσία, που ερμηνεύεται πολύ αυστηρά σε αυτή την περίπτωση από την ΕΚΤ, ορίζει ότι πριν από παρεμβάσεις που αφορούν σοβαρά χρηματοπιστωτικά θέματα είναι υποχρεωτικό να γνωμοδοτήσει πρώτα η κεντρική τράπεζα. Αυτό επισήμανε και η Κομισιόν στην τελευταία της έκθεση για τη δεύτερη αξιολόγηση, ενώ η πρώτη γνωμοδότηση που δημοσίευσε η ΕΚΤ, με βάση προηγούμενη μορφή του προτεινόμενου σχεδίου, ήταν πολυσέλιδη και άκρως αυστηρή, μπλοκάροντας ουσιαστικά την κατάθεση του νόμου στη Βουλή.
Για να φθάσει το νομοσχέδιο στη Βουλή χωρίς να τεθεί ζήτημα σοβαρής παραβίασης των ευρωπαΪκών κανόνων, είναι απαραίτητη η έκδοση νέας γνωμοδότησης της ΕΚΤ. Όχι μόνο αυτό, αλλά και να είναι μια γνωμοδότηση χωρίς αυστηρές παρατηρήσεις, που θα έδιναν μια εικόνα σοβαρής διαφωνίας της κεντρικής τράπεζας με το νέο νόμο.
Το πρόβλημα έχει σοβαρή τεχνική διάσταση και ίσως σοβαρότερη πολιτική πλευρά:
- Η ΕΚΤ είναι γνωστό ότι διαφωνεί με την επέκταση της περιμέτρου της προστασίας πρώτης κατοικίας σε εμπόρους και ελεύθερους επαγγελματίες για επιχειρηματικά δάνεια λιανικής. Παρότι οι εμπορικές τράπεζες έχουν ενημερώσει την Φρανκφούρτη ότι η επίπτωση από την ένταξη, για πρώτη φορά, προσώπων με πτωχευτική δυνατότητα στο νόμο Κατσέλη, καθώς εκτιμάται ότι τα δάνεια αυτής της κατηγορίας είναι της τάξεως των 2 δισ. ευρώ, η ΕΚΤ δεν έχει πεισθεί ότι θα πρέπει να επεκταθεί η προστασία σε εμπόρους και επαγγελματίες.
- Η πολιτική διάσταση του θέματος συνδέεται με τη γνωστή αντιπαλότητα μεταξύ κυβέρνησης και διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος. Στη διαπραγμάτευση για τη διαμόρφωση των ρυθμίσεων, η κυβέρνηση επέλεξε ως μοναδικό συνομιλητή την Ελληνική Ένωση Τραπεζών, αποκλείοντας την Τράπεζα της Ελλάδος από τις συζητήσεις. Αυτό εξηγεί, σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις, και την άρνηση της Τράπεζας της Ελλλάδος να επεξεργασθεί σε πολύ σύντομο χρόνο μια μελέτη για τις επιπτώσεις της ρύθμισης στις τράπεζες, με βάση τις σχετικές εκθέσεις που έχουν ετοιμάσει οι ίδιες οι τράπεζες, με αποτέλεσμα σήμερα η Φρανκφούρτη να μην έχει μια επίσημη μελέτη επιπτώσεων, ώστε να διευκολυνθεί και η έκδοση της γνωμοδότησής της. Οι ίδιες οι τράπεζες εκτιμούν ότι το πρόβλημα είναι ελεγχόμενο, αφού στη ρύθμιση εμπίπτουν στεγαστικά 9 δισ. ευρώ και επιχειρηματικά δάνεια 2 δισ. ευρώ, ενώ οι πρόσθετες προβλέψεις που θα σχηματισθούν δεν θα ξεπεράσοιυν τα 400 εκατ. ευρώ, όμως ένας εποπτικός φορέας, όπως η ΕΚΤ, δεν μπορεί να βασισθεί στις εκτιμήσεις των εποπτευόμενων για να εκδώσει τη γνωμοδότησή του.
Αυτό το «κουβάρι» θα προσπαθήσει να ξεμπλέξει ο Ευκλείδης Τσακαλώτος στο Eurogroup της 11ης Μαρτίου, προσβλέποντας κυρίως σε μια... ειρηνευτική πρωτοβουλία του Μάριο Ντράγκι, ώστε να εκδοθεί μια θετική γνωμοδότηση από την ΕΚΤ. Πάντως, πριν λυθεί αυτό το πρόβλημα η νομοθετική ρύθμιση δεν θα βρει το δρόμο της προς τη Βουλή.
