Σχέδιο άρσης της επιβάρυνσης από τα τεκμήρια, 1,5 εκατ. φορολογουμένων, εκπονεί το υπουργείο Οικονομικών καθώς υπάρχει κίνδυνος να πληρώσουν, φέτος, υπέρογκους φόρους, για εισοδήματα που δεν απέκτησαν το 2020.
Το πρόβλημα αφορά περίπου 1.500.000 φορολογούμενους που είναι, είτε μισθωτοί είτε αυτοαπασχολούμενοι και ελεύθεροι επαγγελματίες, οι οποίοι φέτος έχουν σημαντική μείωση των πραγματικών τους εισοδημάτων και εφόσον έχουν υψηλές τεκμαρτές δαπάνες, τότε θα φορολογηθούν με βάση τα τεκμήρια και θα καταβάλλουν περισσότερο φόρο.
Κοντολογίς, αν δεν ληφθεί ειδική μέριμνα, οι πληττόμενοι εργαζόμενοι ή επαγγελματίες, θα τιμωρηθούν φέτος, με αυξημένο φόρο λόγω των τεκμηρίων.
Ο αναπλ. Υπουργός Οικονομικών Θεόδωρος Σκυλακάκης ερωτηθείς αν θα υπάρξει προσαρμογή των τεκμηρίων, λόγω της πανδημίας είπε πως «δεν είναι της παρούσης», αλλά πρόσθεσε ότι «η κυβέρνηση λειτουργεί με δικαιοσύνη και λογική. Και όταν υπάρχουν θέματα, προσαρμόζεται στη λογική», αφήνοντας έτσι ανοιχτή μια παρέμβαση η οποία είναι αυτονόητη.
Σε ότι αφορά στους πάνω από 1.000.000 μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα, οι οποίοι είναι πληττόμενοι και μπήκαν σε αναστολή σύμβασης εργασίας ή στη Συν-Εργασία, έχουν χάσει σημαντικό μέρος των αποδοχών τους, από τον Μάρτιο του 2020 και μετά.
Στο διάστημα αυτό, ορισμένοι ήταν μόνιμα σε αναστολή, κάποιοι έχουν μπεί στη Συν-Εργασία και οι περισσότεροι μπαινοβγαίνουν στην αναστολή εργασίας. Οι αποδοχές τους για τους μήνες αυτούς είναι μειωμένες, για άλλους λιγότερο για άλλους περισσότερο, καθώς:
- Όσοι είναι σε αναστολή λαμβάνουν το ποσό των 534 ευρώ τον μήνα με εξαίρεση τον Νοέμβριο που διαμορφώθηκε άπαξ στα 800 ευρώ.
- Όσοι είναι στη Συν- Εργασία λαμβάνουν το 50% από τον εργοδότη τους και το 30% (του ονομαστικού μισθού) από το Κράτος.
Οι παροχές από το κράτος είναι αφορολόγητες, οπότε το δηλωθέν εισόδημά τους θα είναι αισθητά μικρότερο, από εκείνο που δήλωσαν, το 2020 (χρήση 2019).
Στην περίπτωση που έχουν τεκμαρτές δαπάνες που τους βαρύνουν τότε, υπάρχει πρόβλημα. Εάν μέχρι και το 2020, κάλυπταν με το εισόδημά τους, οριακά το ύψος των τεκμηρίων που τους βαρύνουν, φέτος θα μείνουν… ακάλυπτοι και ο κίνδυνος υπερφορολόγησης είναι υπαρκτός.
Παράδειγμα, μισθωτός του ιδιωτικού τομέα που δήλωσε το 2020 (χρήση 2019) εισόδημα ύψους 13.000 ευρώ και έχει τεκμαρτές δαπάνες ύψους 11.000 ευρώ, δεν είχε πρόβλημα.
Όμως, φέτος, επειδή το εισόδημα που θα δηλώσει το 2020, μειώθηκε π.χ,. στο μισό ήτοι 6.000 ευρώ, πέφτει αυτομάτως στην παγίδα των τεκμηρίων.
Ακόμη και αν χρησιμοποιηθεί για την κάλυψη της τεκμαρτής δαπάνης των επίδομα των 534 ευρώ, πάλι θα δηλώσει μικρότερο πραγματικό εισόδημα και θα φορολογηθεί με βάση τα τεκμήρια.
Το ίδιο ισχύει και για τους αυτοαπασχολούμενους. Με τα απανωτά lockdown, τα εισοδήματα των περίπου 400.000 ελευθέρων επαγγελματιών και των αυτοαπασχολούμενων μειώθηκαν δραματικά, όπως προκύπτει άλλωστε και από τα μηνιαία στοιχεία που εκδίδει η ΕΛΣΤΑΤ.
Στο πλαίσιο αυτό, εκείνοι που θα δηλώσουν εισοδήματα χαμηλότερα από τις τεκμαρτές δαπάνες που τους βαρύνουν, θα φορολογηθούν με τα τεκμήρια.
Βέβαια, πρέπει να σημειωθεί, πως, οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι αυτοαπασχολούμενοι δηλώνουν ελάχιστα καθαρά κέρδη, με το 57% να δηλώνει έως 5.000 ευρώ και το 25% κάτω από 1.000 ευρώ.
Πρόβλημα θα έχει το 25%, που δηλώνουν εισοδήματα, άνω των 10.000 ευρώ.
Τόσο για τους πληττόμενους μισθωτούς, όσο και για τους ελεύθερους επαγγεελματίες και αυτοπασχολούμενους θα ληφθεί ειδική μέριμνα, ώστε να εξαιρεθούν φέτος από τα τεκμήρια και να αποφευχθεί η πληρωμή υπέρογκων φόρων.
Ενδεχομένως να προστεθεί ειδικός κωδικός στο έντυπο των φορολογικών δηλώσεων Ε1, για τους πληττόμενους ή να βρεθεί άλλος μηχανισμός από τους επιτελείς του υπουργείου Οικονομικών που μελετούν το θέμα.
Ποια είναι τα τεκμήρια
Το 2019, χωρίς πανδημία και lockdown έπεσαν στην παγίδα των τεκμηρίων 2.092.487 φορολογούμενοι, στους οποίους καταλογίστηκε επιπλέον εισόδημα ύψους 6,41 δισ. ευρώ!
Οι δαπάνες που συνθέτουν τα τεκμήρια, αθροιστικά, είναι οι ακόλουθες:
- Η ελάχιστη αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης, το οποίο ορίζεται στο ποσό των τριών χιλιάδων ευρώ (3.000), προκειμένου για άγαμο, διαζευγμένο ή χήρο και στο ποσό των πέντε χιλιάδων ευρώ (5.000), προκειμένου για συζύγους που υποβάλλουν κοινή δήλωση, εφόσον δηλώνεται πραγματικό ή τεκμαρτό εισόδημα.
- Οι ιδιοκατοικούμενες ή μισθωμένες ή δωρεάν παραχωρούμενες κύριες κατοικίες, καθώς και ιδιοκατοικούμενες ή μισθωμένες δευτερεύουσες κατοικίες των βοηθητικών χώρων αυτών καθώς και των ιδιόκτητων ή μισθωμένων αυτοτελών ή δωρεάν παραχωρούμενων βοηθητικών χώρων,
- Οι δαπάνες επιβατικών αυτοκινήτων Ι.Χ., αυτοκινήτων μικτής χρήσης και αυτοκινήτων τύπου JEEP,
- Η δαπάνη ιδιωτικών σχολείων στοιχειώδους και μέσης εκπαίδευσης,
- Η δαπάνη οικιακών βοηθών (πέραν του ενός), οδηγών αυτοκινήτου, δασκάλων, κλπ.,
- Η δαπάνη σκαφών αναψυχής ιδιωτικής χρήσης,
- Η δαπάνη αεροσκαφών, ελικοπτέρων, ανεμόπτερων,
- Η δαπάνη δεξαμενών κολύμβησης (εσωτερικές και εξωτερικές).
- Το κόστος πληρωμής δανείων.