Απίστευτο μπάχαλο με την παραγραφή των χρεών προς τον ΕΦΚΑ!

Απίστευτο μπάχαλο επικρατεί στον ΕΦΚΑ με τη 10ετή παραγραφή των χρεών, καθώς οι αρμόδιες υπηρεσίες δεν μπορούν να βγάλουν άκρη, με τις δυσνόητες διατάξεις του σχετικού νόμου.

Έτσι καθυστερεί σημαντικά η εφαρμογή του, αφού, δεν είναι σαφές ποια χρέη παραγράφονται στα 10 χρόνια και ποια παραμένουν «ζωντανά» και διεκδικούνται.

Ενδεικτικό της κατάστασης που έχει δημιουργηθεί είναι επίσης ότι το Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Εισφορών (ΚΕΑΟ) δεν έχει εκδώσει ακόμη, την έκθεση προόδου των εργασιών του πρώτου τριμήνου του 2023, στην καταγράφεται η πορεία είσπραξης των χρεών και σε αυτή αναγκαστικά θα πρέπει να καταγράψει ποια χρέη έχουν παραγραφεί και ποια όχι.

Επίσης δεν έχει εκδώσει ακόμη το Επιχειρησιακό Σχέδιο δράσης για το 2023, όταν μάλιστα έχει διανυθεί σχεδόν το μισό έτος.

Το πρόβλημα

Καθώς ο νόμος προβλέπει ότι τα χρέη παραγράφονται στη 10ετία μετά από την τελευταία ειδοποίηση του ΕΦΚΑ, το ΚΕΑΟ, κατόπιν εντολής του πρώην υπουργού Εργασίας, Κωστή Χατζηδάκη είχε αποστείλει μαζικές ειδοποιήσεις σε οφειλέτες για χρέη προς τα ασφαλιστικά ταμεία, ώστε να κατοχυρώσει τη μη παραγραφή τους.

Αποτέλεσμα ήταν να αποστείλει ειδοποιήσεις για εκκρεμή χρέη προς τον ΕΦΚΑ, σε πολίτες οι οποίοι δεν τα αναγνωρίζουν υποστηρίζοντας ότι είτε έχουν αποπληρωθεί είτε είναι ανύπαρκτα είτε έχουν να αναζητηθούν πάνω από μια δεκαετία.

Ακόμη, τεράστιο είναι το πρόβλημα που έχει αποκαλύψει το ίδιο το ΚΕΑΟ, για την απώλεια στοιχείων ταυτοποίησης των οφειλετών του ΕΦΚΑ.

Στο Επιχειρησιακό Σχέδιο του ΚΕΑΟ του 2022 ανέφερε χαρακτηριστικά παραδείγματα ελλείψεων του Μητρώου Οφειλετών των ασφαλιστικών ταμείων, τα οποία είναι τα ακόλουθα:

• Ελλιπή στοιχεία μητρώου οφειλετών – φυσικών προσώπων (ΑΦΜ, στοιχεία ταυτότητας, ιδιότητα υπευθύνου, ημερομηνία έναρξης και λήξης της ιδιότητας, στοιχεία διεύθυνσης κλπ.)
• Νομικά πρόσωπα με μικρότερο του προβλεπόμενου αριθμού υπευθύνων ή ακόμα και χωρίς καμία καταχώρηση υπευθύνου 
• Μη επικαιροποιημένα στοιχεία σχετικά με την κατάσταση λειτουργίας των επιχειρήσεων (οριστική διακοπή, πτώχευση κλπ.).

Ο λαβύρινθος της 10ετούς παραγραφής

Όλα τα παραπάνω συνδυάζονται με τις δυσνόητες διατάξεις του νόμου 4997/2022, που ισχύει από τις 25 Νοεμβρίου 2022 και προκαλούν ένα απίστευτο βραχυκύκλωμα στο ΚΕΑΟ και στον ΕΦΚΑ, αλλά και σε χιλιάδες οφειλέτες και μη, που ταλαιπωρούνται στις κατά τόπους υπηρεσίες του ΕΦΚΑ, για τα χρέη που παραγράφονται στη δεκαετία ή όχι.

Ο ΕΦΚΑ έχει εκδώσει οδηγίες (με βάση τον σχετικό νόμο), για τη μείωση του χρόνου της παραγραφής από 20 σε 10 χρόνια, από τις οποίες ωστόσο δύσκολα βγαίνει άκρη. Συγκεκριμένα αναφέρει τα ακόλουθα:

1. Οφειλές από μη καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές και των πάσης φύσεως προσθέτων τελών, τόκων, προσαυξήσεων, προστίμων και επιβαρύνσεων, καθώς και των λοιπών ποσών που συνεισπράττονται με αυτές, από 12/5/2016 υπόκεινται σε 10ετή παραγραφή που αρχίζει από την πρώτη ημέρα του επόμενου έτους εκείνου εντός του οποίου παρασχέθηκε η ασφαλιστέα εργασία ή υπηρεσία.
2. Για απαιτήσεις που προέρχονται από ασφαλιστέα εργασία ή υπηρεσία που παρασχέθηκε μετά από την 1/1/2026 η παραγραφή ορίζεται 5ετής.
3. Σε περίπτωση που η παραγραφή της οφειλής έχει διακοπεί λόγω διακοπτικού γεγονότος (π.χ. ρύθμιση), αρχίζει νέα δεκαετής παραγραφή που ξεκινά από την επόμενη ημέρα του διακοπτικού γεγονότος. Επισημαίνεται ότι η βεβαίωση οφειλόμενων εισφορών στο ΚΕΑΟ λαμβάνεται ως διακοπτικό της παραγραφής γεγονός ΜΟΝΟ εφόσον έχει κοινοποιηθεί, με την εκάστοτε προβλεπόμενη διαδικασία, η εκδοθείσα πράξη βεβαίωσης στον οφειλέτη.
4. Δεδομένου ότι για την είσπραξη οφειλόμενων ασφαλιστικών εισφορών, σύμφωνα με τις διατάξεις των π. φορέων ίσχυε 20ετής παραγραφή και η ισχύουσα διάταξη έχει αναδρομική ισχύ από 12/5/2016, η παραγραφή κάθε οφειλής πέραν της 10ετίας με ύπαρξη διακοπτικού γεγονότος από 12/5/2016 και μετά, επανεξετάζεται αυτεπαγγέλτως, σε περίπτωση αίτησης του ασφαλισμένου, για την οποία είναι αναγκαία η εύρεση των μη παραγεγραμμένων οφειλών (π.χ. αίτηση χορήγησης αποδεικτικού ασφαλιστικής ενημερότητας, αίτηση συνταξιοδότησης κ.λπ.), και εφόσον διαπιστωθεί ότι είχε ήδη συμπληρωθεί ο προβλεπόμενος χρόνος (10ετής) κατά την ημερομηνία του ως άνω διακοπτικού γεγονότος, η οφειλή παραγράφεται.
5. Οφειλές χρονικών διαστημάτων ασφάλισης πέραν της 10ετίας, για τα οποία δεν υπάρχει διακοπτικό γεγονός, παραγράφονται.
6. Στις περιπτώσεις που το τελευταίο διακοπτικό γεγονός παραγραφής οφειλών, είναι έως 11.05.2016 και κατά την ημερομηνία αίτησης έχει παρέλθει ο χρόνος παραγραφής (10ετία) από το διακοπτικό γεγονός, η οφειλή παραγράφεται.
7. Στις περιπτώσεις που υπάρχει διακοπτικό γεγονός από την 12.05.2016 και μετά, επανεξετάζεται η χρονική περίοδος που περιλαμβάνεται σε αυτό και τροποποιείται αναλόγως (παραγράφεται), εφ' όσον είχε παρέλθει 10ετία από την οφειλή ή από τυχόν προηγούμενο διακοπτικό γεγονός. Ο έλεγχος διενεργείται στο πρώτο από την 12.05.2016 και μετά διακοπτικό γεγονός.
8. Σε κάθε περίπτωση που εντοπίζονται οφειλές εντός της 10ετίας (μη παραγεγραμμένες) βεβαιώνονται άμεσα στο ΚΕΑΟ με άμεση κοινοποίηση της Πράξης Βεβαίωσης Οφειλής (ΠΒΟ) στον οφειλέτη ώστε να διακοπεί η παραγραφή τους σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις.