Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης, ενημέρωσε απόψε σε ειδική συνεδρία την Ολομέλεια της Βουλής για τις τελευταίες εξελίξεις και την πορεία των συνομιλιών για το Κυπριακό. Η ομιλία του μεταδιδόταν ταυτόχρονα τηλεοπτικά και ραδιοφωνικά.
Στην εισαγωγή της ενημέρωσής του, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης ανέφερε ότι δεν επρόκειτο, ούτε να ωραιοποιήσει, ούτε να δαιμονολογήσει καταστάσεις και δεν θα απέκρυπτε όσα καταγράφονται στις διαπραγματεύσεις.
«Θα παραθέσω τα γεγονότα ως έχουν και θα αναπτύξω προβληματισμούς για τις προοπτικές, τις δυνατότητες και τις συνέπειες», ανέφερε.
Επίσης, τόνισε ότι οι ώμοι κανενός δεν είναι ικανοί να σηκώσουν το βάρος ενός προβλήματος που αφορά την τύχη του Κυπριακού Ελληνισμού, ή το μέλλον του συνόλου του λαού και της χώρας.
Κάνοντας ιστορική αναδρομή για τις συνθήκες που οδήγησαν στην επιλογή της διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας από το 1974 και μετά, ο πρόεδρος Αναστασιάδης απέρριψε τις αιτιάσεις ότι η βάση λύσης οδηγεί σε ρατσιστικό καθεστώς, στην κατάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, νομιμοποιεί τα τετελεσμένα της κατοχής, υποβαθμίζει την Κυπριακή Δημοκρατία και αναβαθμίζει ένα παράνομο καθεστώς, δήθεν είναι συνομοσπονδιακή που δεν θα συνάδει με το ευρωπαϊκό κεκτημένο, τις αρχές και αξίες της Ευρωπαϊκής Ενωσης και δεν θα προστατεύει τα ανθρώπινα δικαιώματα.
«Γίνεται αντιληπτό ότι το σύνολο της πολιτικής ηγεσίας έχει κάνει αποδεκτό, πως ο μόνος τρόπος απαλλαγής από την απαράδεκτη κρατούσα κατάσταση είναι η μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας σε διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία», είπε.
Ειδική αναφορά έκανε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας στο κοινό ανακοινωθέν της 11ης Φεβρουαρίου 2014, το οποίο διασαφηνίζει τη βάση λύσης, διασφαλίζει τις τρεις βασικές αρχές που πρέπει να διακρίνουν ένα κράτος - δηλαδή διεθνή προσωπικότητα, κυριαρχία και ιθαγένεια - τη μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας, το σεβασμό ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την εφαρμογή των αρχών και αξιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επίσης, πρόσθεσε, καθορίζεται ρητά, ότι αφού συμφωνηθούν οι αρμοδιότητες της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, οι εναπομένουσες αρμοδιότητες, δηλαδή το κατάλοιπο εξουσίας, ανατίθενται από το ομοσπονδιακό σύνταγμα στις πολιτείες.
Όσον αφορά τη δομή της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης επισήμανε ότι υπάρχουν διαφορές, οι οποίες αναφέρονται στην επιμονή της τουρκοκυπριακής πλευράς για εκ περιτροπής Προεδρία, «κάτι που η πλευρά μας δεν αποδέχεται, και κατ' επέκταση διαφορές ως προς τη σύνθεση του υπουργικού συμβουλίου». Ο κ. Αναστασιάδης πρόσθεσε ότι έχει καταρτιστεί κατάλογος με 27 κατηγορίες ομοσπονδιακών εξουσιών, πλείστες από τις οποίες αποτελούν διαχρονική θέση της ελληνοκυπριακής πλευράς.
Για τις δεκαεννέα από τις κατηγορίες, υπάρχει συναντίληψη, για πέντε από αυτές οι διαφορές είναι ήσσονος σημασίας, ενώ για άλλες τρεις διαπιστώνεται διαφωνία, διότι συνδέονται με άλλα υπό συζήτηση κεφάλαια.
Ως προς το κεφάλαιο του περιουσιακού, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, είπε ότι διαπιστώθηκε συναντίληψη στα ακόλουθα:
- συμφωνία αναγνώρισης του ατομικού δικαιώματος στην ιδιοκτησία
- δικαίωμα στον ιδιοκτήτη να προσφύγει κατά προτεραιότητα τον πρώτο χρόνο στην Επιτροπή Περιουσιών,
- προσφορά πέντε θεραπειών στον ιδιοκτήτη: επανεγκατάσταση, μερική αποκατάσταση, εναλλακτική αποκατάσταση, ανταλλαγή περιουσίας και αποζημίωση,
- σύσταση Επιτροπής Περιουσιών
- επιλογή του τρόπου με τον οποίο θα εγκαθιδρυθεί δικαστήριο περιουσιών που θα εκδικάζει κατ' έφεση τις αποφάσεις της Επιτροπής Περιουσιών- κατοχύρωση του δικαιώματος του αιτουμένου, μετά την εξάντληση των εσωτερικών ενδίκων μέσων, να προσφύγει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Όσον αφορά στο κεφάλαιο του εδαφικού, ο πρόεδρος της Δημοκρατίας είπε ότι παρά τις θέσεις της τουρκοκυπριακής πλευράς ότι το εδαφικό πρέπει να συζητηθεί κατά την τελευταία φάση των συνομιλιών για λόγους ασφαλείας από διαρροές, υπάρχει συναντίληψη για συζήτηση των κριτηρίων που πρέπει να διέπουν τις εδαφικές αναπροσαρμογές.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δήλωσε ότι η ξεκάθαρη θέση της ελληνοκυπριακής πλευράς, είναι πως δεν γίνεται αποδεκτό κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης να υπόκειται στις όποιες μορφές εγγυήσεων.
Στο τελευταίο μέρος της ομιλίας του, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κατέθεσε σειρά προβληματισμών για τις επιδράσεις της λύσης στην Τουρκία σε σχέση με τα δεδομένα που επικρατούν στην ευρύτερη περιοχή και τις ευρωπαϊκές της φιλοδοξίες. Ανέπτυξε επίσης προβληματισμούς για τα οφέλη τα οποία η διεθνής κοινότητα και ειδικά η Ευρωπαϊκή Ένωση, θα αποκομίσουν από ενδεχόμενη λύση του κυπριακού.
«Το πόσο ευσταθούν αυτοί οι προβληματισμοί επιβεβαιώνεται μέσα από το ιδιαίτερα αναβαθμισμένο διεθνές ενδιαφέρον που εκδηλώνεται, με σωρεία επισκέψεων και πρωτοβουλιών που αναλαμβάνονται», ανέφερε.
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, επισήμανε παράλληλα ότι οι προβληματισμοί τους οποίους ανέπτυξε, απευθύνονται στο σύνολο του λαού, αφού είναι ο πρώτος που άμεσα θα καρπωθεί τα οφέλη από μια λύση που θα ανταποκρίνεται στις προσδοκίες του και θα καθησυχάζει τις ανησυχίες του.
«Θα πρέπει να γίνει συνείδηση από όλους, Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους, ότι η επιδιωκόμενη λύση θα πρέπει να είναι το αποτέλεσμα ενός αξιοπρεπούς συμβιβασμού, που θα δημιουργεί συνθήκες αλληλοσεβασμού, που δεν θα επιτρέπει την επιβολή της μειοψηφίας επί της πλειοψηφίας, ούτε φυσικά και το αντίστροφο. Μια συμφωνία που δεν θα δημιουργεί νικητές ή θα αφήνει ηττημένους», ανέφερε ο κ. Αναστασιάδης.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας διαβεβαίωσε, πως η αναφορά στους όποιους κινδύνους από τη μη λύση δεν θα πρέπει να εκλαμβάνεται ως διάθεση από μέρους του να αποδεχθεί σχέδιο που δεν θα ανταποκρίνεται στις προσδοκίες ή τις ανησυχίες του κυπριακού λαού, τις οποίες, όπως τόνισε, γνωρίζει πολύ καλά.
«Όποιες κι αν είναι οι ιδεολογικές μας διαφορές, όποιες και αν είναι οι διαφωνίες μας, αυτό που σίγουρα δεν μας χωρίζει είναι το κοινό όραμα απελευθέρωσης και επανένωσης της πατρίδας μας», ανέφερε ο κ. Αναστασιάδης. Ένα όραμα, κατέληξε, που αποτελεί ιστορική ευθύνη και χρέος όλων.