Ένα από τα μεγάλα «στοιχήματα» που έχει θέσει το υπουργείο Οικονομικών είναι η άμεση - χωρίς καθυστερήσεις και χρονοτριβές- και καθολική αξιοποίηση των φθηνών δανείων του Ταμείου Ανάκαμψης ύψους 12,7 δισ.ευρώ.
Πρόκειται ασφαλώς για ένα σημαντικό διακύβευμα για την ελληνική οικονομία, που αν στεφθεί με επιτυχία, θα προσδώσει ισχυρή ώθηση στο επιχειρείν και εν γένει στο εγχώριο οικονομικό γίγνεσθαι. Ήδη οι τέσσερις συστημικές τράπεζες έχουν ανοίξει δίαυλο επικοινωνίας με εκπροσώπους και φορείς από ένα ευρύ φάσμα επαγγελματικών κλάδων, όπου εξετάζουν τη δυνατότητα χρηματοδοτικής υποστήριξης των project τους.
Η κυβέρνηση ξεκίνησε τη λειτουργία του Μητρώου Αξιολογητών, ενώ με χθεσινή απόφαση του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών Θεόδωρου Σκυλακάκη, καθορίζεται το πλαίσιο διάθεσης των κεφαλαίων στις τράπεζες, οι όροι και προϋποθέσεις για την εκταμίευση χρημάτων στις επιχειρήσεις, όπως επίσης, και τα κριτήρια για την επιλογή των επενδύσεων.
Προβλέπεται ότι τουλάχιστον το 30% των επενδύσεων θα χρηματοδοτηθούν από τις τράπεζες και το 20% από τις ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις. Εκτός νυμφώνος από τα φθηνά δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης μένουν οι off shore και οι περιπτώσεις αναχρηματοδότησης παλιών δανείων.
Συγκεκριμένα η απόφαση του ΥΠΟΙΚ ορίζει τα εξής:
1. Η διάθεση των κεφαλαίων σε πιστωτικά ιδρύματα, πραγματοποιείται κατόπιν επιλογής τους μετά από τη δημοσίευση δημόσιας πρόσκλησης που εκδίδεται από τον αρμόδιο για την Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού Ταμείου Ανάκαμψης. Τα δάνεια θα καλύπτουν κατ’ ανώτατο όριο ποσοστό ύψους 50% του συνολικού επιλέξιμου επενδυτικού κόστους των χρηματοδοτούμενων επενδύσεων, ενώ η ιδιωτική συμμετοχή των επιχειρήσεων θα καλύψει, κατ’ ελάχιστον, ποσοστό ύψους 20% του συνολικού επιλέξιμου επενδυτικού κόστους.
Η Ίδια Συμμετοχή δύναται να καλύπτεται με κεφάλαια από τα ίδια χρηματικά διαθέσιμα ή/και δάνεια μειωμένης εξοφλητικής προτεραιότητας που λαμβάνει ο φορέας του επενδυτικού σχεδίου από τους μετόχους ή εταίρους ή άλλες εταιρείες συνδεδεμένες με τον φορέα του επενδυτικού σχεδίου, καθώς και με εισφορά σε είδος που συνδέεται ευθέως με την επιλέξιμη επένδυση, αποτιμάται σύμφωνα με τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις και δεν μπορεί να υπερβαίνει το 10% του επιλέξιμου επενδυτικού κόστους. Ποσοστό ύψους τουλάχιστον 30% του συνολικού επιλέξιμου επενδυτικού κόστους θα καλυφθεί μέσω δανείου από τα πιστωτικά ιδρύματα.
2. Τα πιστωτικά ιδρύματα που επιθυμούν να χρησιμοποιήσουν ίδια κεφάλαια από κοινού με κεφάλαια του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας με σκοπό την παροχή πιστώσεων με ευνοϊκούς όρους σε επιχειρήσεις, υποβάλλουν αίτηση προς την Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού Ταμείου Ανάκαμψης. Η εκταμίευση των διαθέσιμων κεφαλαίων για την υλοποίηση των επιλέξιμων επενδύσεων θα πρέπει να ολοκληρωθεί έως τις 26 Αυγούστου 2026. Σε περίπτωση εξάντλησης των διαθέσιμων πόρων, η Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού Ταμείου Ανάκαμψης προβαίνει σε σχετική δημοσίευση, στην επίσημη ιστοσελίδα της.
3. Οι Όροι και Προϋποθέσεις της διαδικασίας χορήγησης των δανείων σε επιχειρήσεις είναι οι ακόλουθοι:
- Ως Δικαιούχος αποδοχής των δανείων της ορίζεται καταρχήν κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που πρόκειται να υλοποιήσει επιλέξιμη επένδυση και:
α) Δεν αποτελεί:
αα) πρόσωπο που έχει την καταστατική ή πραγματική έδρα του ή έχει εγκατάσταση σε χώρες που περιλαμβάνονται στον εκάστοτε ισχύοντα ενωσιακό κατάλογο μη συνεργάσιμων περιοχών δικαιοδοσίας
αβ) πρόσωπο που έχει την καταστατική ή πραγματική έδρα του ή έχει εγκατάσταση σε χώρες που περιλαμβάνονται στο Παράρτημα του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού
αγ) πρόσωπο που έχει την καταστατική ή πραγματική έδρα του ή έχει εγκατάσταση σε κράτος που βαθμολογήθηκε ως «μερικώς συμμορφούμενο», «προσωρινά μερικώς συμμορφούμενο» ή «μη συμμορφούμενο» από τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) και το Παγκόσμιο φόρουμ αυτού για τη Διαφάνεια και την Ανταλλαγή Πληροφοριών για Φορολογικούς Σκοπούς με βάση το διεθνές πρότυπο για την ανταλλαγή πληροφοριών κατόπιν αιτήματος, όπως εκάστοτε ισχύει,
αδ) πρόσωπο που έχει την καταστατική ή πραγματική έδρα του ή έχει εγκατάσταση σε κράτος που περιλαμβάνεται στη «Δημόσια Δήλωση»
γ) Σε περίπτωση νομικού προσώπου, δικαιούχος νοείται γα) κάθε ιδιωτική επιχείρηση και γβ) κάθε επιχείρηση στο μετοχικό κεφάλαιο της οποίας, η κρατική συμμετοχή είναι μικρότερη ή ίση του 50% του συνολικού μετοχικού κεφαλαίου και γγ) κάθε επιχείρηση ανεξαρτήτως του ποσοστού κρατικής συμμετοχής στο μετοχικό κεφάλαιό της που έχει στην κυριότητά της ή/και διαχειρίζεται δίκτυα ενέργειας, που αποτελούν φυσικό μονοπώλιο.
4. Δεν επιτρέπεται η χρήση των πόρων των Δανείων ΤΑΑ για την αναχρηματοδότηση δανείων. Επιτρέπεται η χρηματοδότηση από τα Δάνεια ΤΑΑ δανείων διασύνδεσης (bridge loans) συνδεδεμένων με επιλέξιμη επένδυση, υπό την προϋπόθεση ότι α) το δάνειο διασύνδεσης έχει συναφθεί μετά την υποβολή της αίτησης για τη χορήγηση του Δανείου ΤΑΑ και β) η επένδυση έχει ελεγχθεί και κριθεί ως επιλέξιμη.
5. Τα πιστωτικά ιδρύματα και οι ευρωπαϊκοί χρηματοπιστωτικοί θεσμοί διοχετεύουν, κατ’ ελάχιστον, ποσοστό ίσο με το 38,5% των διαθέσιμων πόρων των Δανείων του Ταμείου σε επιλέξιμες δράσεις που εμπίπτουν στην Πράσινη Μετάβαση και 20,8% σε επιλέξιμες δράσεις που εμπίπτουν στην Ψηφιακή Μετάβαση .
6. Για την παρακολούθηση της υλοποίησης των σκοπών των δανείων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και ιδίως των υποχρεώσεων των πιστωτικών ιδρυμάτων και των ευρωπαϊκών χρηματοπιστωτικών θεσμών καθώς και της επίτευξης των σχετικών οροσήμων και στόχων, για κάθε σύμβαση αρμόδιο είναι το Επενδυτικό Συμβούλιο που συγκροτείται με απόφαση του αρμόδιου για την Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού Ταμείου Ανάκαμψης υπουργού.
Το Συμβούλιο αποτελείται από έξι τακτικά μέλη τα οποία επιλέγονται μαζί με τα αναπληρωματικά αυτών. Στις συνεδριάσεις του Επενδυτικού Συμβουλίου δύνανται να παρίστανται έως δύο εκπρόσωποι των πιστωτικών ιδρυμάτων και των ευρωπαϊκών χρηματοπιστωτικών θεσμών κατά περίπτωση ως παρατηρητές, χωρίς δικαίωμα ψήφου, οι οποίοι υποδεικνύονται από τα ανωτέρω πρόσωπα. Επίσης, ενεργεί μεταξύ άλλων ως σημείο συντονισμού και επικοινωνίας μεταξύ του αρμόδιου για την Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού Ταμείου Ανάκαμψης υπουργού και της Ειδικής Υπηρεσίας Συντονισμού Ταμείου Ανάκαμψης με τα πιστωτικά ιδρύματα και τους ευρωπαϊκούς χρηματοπιστωτικούς θεσμούς, κατά περίπτωση για όλα τα θέματα που σχετίζονται με την υλοποίηση των οικείων συμβάσεων.