Την επιβολή νέων πράσινων φόρων από το 2025 δρομολογεί η κυβέρνηση προκειμένου να στηρίξει περαιτέρω τα έσοδα του κρατικού Προϋπολογισμού.
Η επιλογή των πράσινων φόρων, εμπεριέχει και σκοπιμότητα, υπό την έννοια, ότι στόχο έχει να προβάλει την απειλή της κλιματικής αλλαγής και να κάμψει τις αντιδράσεις για την επιβολή νέων φόρων.
Ήδη οι φορολογούμενοι επωμίζονται «πράσινους» φόρους το ετήσιο κόστος των οποίων προσεγγίζει τα 12 δισ. ευρώ, οι οποίοι επιβάλλονται σε διάφορα προϊόντα και υπηρεσίες.
Το «πράσινο» πακέτο του 2025
Σε ότι αφορά στο 2025, πρόκειται για την πρωτοβουλία «Πράσινος Προϋπολογισμός» (Green Budgeting) αναπτύχθηκε με στόχο την ενσωμάτωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των δημόσιων πολιτικών στον κρατικό προϋπολογισμό.
Όπως αναφέρεται στο Μεσοπρόθεσμο Δημοσιονομικό-Διαρθρωτικό Σχέδιο 2025-2028, αυτό συνεπάγεται ταξινόμηση των κυβερνητικών προγραμμάτων που εκτελούνται από φορείς της Κεντρικής Διοίκησης με βάση τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις τους για τον κρατικό προϋπολογισμό του 2025 και μετά.
Περαιτέρω σχέδια περιλαμβάνουν καταχώριση και επισήμανση εσόδων και φορολογικών δαπανών για την περαιτέρω ενσωμάτωση περιβαλλοντικών παραμέτρων στη δημοσιονομική πολιτική.
Η μεθοδολογία και τα πρότυπα για τον Πράσινο Προϋπολογισμό αναπτύσσονται ακόμη, υποδεικνύοντας τη μακροπρόθεσμη δέσμευση για βελτίωση αυτών των διαδικασιών σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τον ΟΟΣΑ.
Συνολικά, η μεταρρύθμιση αναμένεται να προωθήσει βιώσιμες πρακτικές δαπανών και να συμβάλει στον μετριασμό του κόστους που σχετίζεται με την κλιματική αλλαγή.
Επίσης, στο πλαίσιο αυτό, διερευνώνται επιλογές για τον σχεδιασμό μιας «πράσινης» φορολογικής μεταρρύθμισης στην Ελλάδα μέσω του έργου «Πράσινοι φόροι (Greening of taxes) – Ανάπτυξη μιας νέας πράσινης φορολογικής μεταρρύθμισης», που χρηματοδοτείται από το Εργαλείο Τεχνικής Υποστήριξης (TSI) της ΕΕ και σε συνεργασία με τον ΙΟΒΕ.
Αυτό το έργο στοχεύει να αναπτύξει ένα οικονομικό μοντέλο για την αξιολόγηση και την εφαρμογή μιας πράσινης φορολογικής μεταρρύθμισης, επιδιώκοντας να ενισχύσει τις ικανότητες της δημόσιας διοίκησης για τη δημιουργία και την επίβλεψη πράσινων οικονομικών πολιτικών. Το έργο αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2025.
Τι πληρώνουμε κάθε χρόνο
Οι πράσινοι φόροι κοστίζουν ήδη αρκετά στα νοικοκυριά και στις επιχειρήσεις, όπως προκύπτει και από τα τελευταία επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ.
Ειδικότερα το 2022, οι συνολικές εισπράξεις του δημοσίου από τους περιβαλλοντικούς φόρους ανήλθαν σε 11,59 δισ. ευρώ, σημειώνοντας μάλιστα αύξηση κατά 50,3% σε σύγκριση με το 2021.
Σημειώνεται πως οι ενεργειακοί φόροι αποτέλεσαν την πλειονότητα των περιβαλλοντικών φόρων με μερίδιο 85,8% για το έτος 2022 και ανήλθαν σε 9,93 δισ. ευρώ, με τις επιχειρήσεις να έχουν πληρώσει 8,077 δισ. ευρώ και τα νοικοκυριά και αλλά και τους μη μόνιμους κατοίκους να έχουν καταβάλει 3,5 δισ. ευρώ, τα οποία αντιστοιχούσαν στο 30,2% των συνολικών περιβαλλοντικών φόρων.
Οι ισχύοντες σήμερα, πράσινοι φόροι που επιβάλλονται είναι οι ακόλουθοι:
- Τέλος ανακύκλωσης για τα προϊόντα, η συσκευασία των οποίων περιέχει πολυβινυλοχλωρίδιο (PVC) ύψους 0,08 ευρώ προ ΦΠΑ ανά τεμάχιο προϊόντος.
- Περιβαλλοντικό τέλος ύψους 0,07 ευρώ προ ΦΠΑ ανά τεμάχιο πλαστικής σακούλας μεταφοράς.
- Τέλος ανθεκτικότητας ανά ημερήσια χρήση και ανά δωμάτιο ή διαμέρισμα. Το τέλος αυτό αντικατέστησε τον φόρο διαμονής και από το 2025 αυξάνεται και κυμαίνεται από 2 έως 15 ευρώ ανά διανυκτέρευση.
- Εισφορά προστασίας του περιβάλλοντος για τα πλαστικά προϊόντα που διατίθενται ως συσκευασία των τροφίμων και των ποτών, ύψους 0,04 ευρώ προ ΦΠΑ ανά τεμάχιο.
- Πράσινο τέλος ύψους 30 ευρώ ανά χιλιόλιτρο επί του πετρελαίου εσωτερικής καύσης (diesel).
- Έκτακτο περιβαλλοντικό τέλος στα εισαγόμενα μεταχειρισμένα οχήματα παλαιού τύπου με βάση την κατηγοριοποίηση των εκπομπών καυσαερίων.
- Τέλος ταξινόμησης ανάλογα με την εκπεμπόμενη μάζα διοξειδίου του άνθρακα (CO2) και με τις προδιαγραφές του ευρωπαϊκού προτύπου εκπομπών ρύπων (Euro) που πληρούν εκ κατασκευής τα οχήματα με τελευταία ημερομηνία ταξινόμησης ως προς την πρώτη ταξινόμηση.
- Κλίμακα τελών κυκλοφορίας για τα οχήματα που ταξινομήθηκαν από 1/11/2010 και κλίμακα υπολογισμού βάσει εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα για τα οχήματα που ταξινομήθηκαν από 1/11/2010 έως 31/12/2020 και τροποποίησή της για τα οχήματα που ταξινομούνται από 1/1/2021 και εφεξής.