Εγκωβισμένη στις Συμπληγάδες του προσφυγικού και της αξιολόγησης, η κυβέρνηση αναζητά διεξόδους σε κινήσεις που θ'αλλάξουν το οικονομικό κλίμα και τη δημόσια ατζέντα, δημιουργώντας την εντύπωση ότι οι διεθνείς επενδυτές βλέπουν πλέον θετικές προοπτικές στην Ελλάδα και ότι επιταχύνεται η εισροή διεθνών επενδυτικών κεφαλαίων. Παράλληλα όμως είναι αναγκασμένη να αποδυθεί σε Μαραθώνιο αντοχής, προσπαθώντας να αποφύγει εμπλοκές στο μέτωπο με τους δανειστές, ενώ βρίσκεται αντιμέτωπη με σφοδρές εσωτερικές αντιδράσεις και κινητοποιήσεις, οι οποίες συνεπάγονται πολιτικό κόστος και όξυνση των κομματικών αντιπαραθέσεων.
Η υπέρβαση των προβλημάτων και η επίτευξη συγκλίσεων με τους δανειστές δυσχεραίνεται από τη διάσταση απόψεων που υπάρχει στους κόλπους των Θεσμών και από την επιμονή του ΔΝΤ τα οποία η ελληνική πλευρά θεωρεί μη εφαρμόσιμα στην παρούσα φάση.
Προσπαθώντας να αποτρέψουν τη δημιουργία αδιεξόδου, ο πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας και ο υπουργός Οικονομικών, Ευκλείδης Τσακαλώτος πραγματοποιούν επαφές με Ευρωπαίους ηγέτες και βρίσκονται σε διαρκή επικοινωνία με αξιωματούχους των Θεσμών και με το ΔΝΤ, ώστε να καλλιεργηθεί το έδαφος για την ανάληψη πολιτικών πρωτοβουλιών.
Ωστόσο, το Βερολίνο δεν φαίνεται να είναι διατεθειμένο να ανοίξει τη συζήτηση για το χρέος, εξέλιξη που οδηγεί σε εμπλοκή με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Σε αυτό το πλαίσιο, αναζητείται πλέον διαμεσολαβητής και νέος οδικός χάρτης προς την ολοκλήρωση της αξιολόγησης και την τελική συμφωνία.
Η αξιολόγηση και το προσφυγικό είναι πλέον τα δύο καυτά "συγκοινωνούντα" μέτωπα:
- Οι επικεφαλής των Θεσμών έρχονται στην Αθήνα αύριο με άγριες διαθέσεις για να κλείσουν το ασφαλιστικό. Ωστόσο, η στάση του ΔΝΤ παραμένει γρίφος, καθώς φέρεται να επιμένει σε περικοπές κύριων συντάξεων, απορρίπτοντας παράλληλα την προτεινόμενη αύξηση των εργοδοτικών εισφορών. Οι πληροφορίες δεν έχουν επιβεβαιωθεί, αλλά στην Αθήνα και στις Βρυξέλλες φοβούνται ότι οι απαιτήσεις του Ταμείου θα προκαλέσουν νέες εμπλοκές και καθυστερήσεις.
- Ως μοχλός πίεσης για να κλείσει η αξιολόγηση και η Αθήνα να τηρήσει τις δεσμεύσεις της λειτουργεί το προσφυγικό, για το οποίο η ΕΕ έδωσε στην κυβέρνηση προθεσμία τριών μηνών, αλλιώς θα γίνει πραγματικότητα το σενάριο του Grexit από την Σένγκεν.
Από την άλλη, το Μέγαρο Μαξίμου έχει να αντιμετωπίσει τη Νέα Δημοκρατία, η οποία ανεβοκατεβάζει την ένταση και ενισχύει τις κοινωνικές αντιδράσεις. Τα μπλόκα των αγροτών δεν προκαλούν ιδιαίτερη ανησυχία στην κυβέρνηση και είναι χαρακτηριστικό ότι αναλυτές διεθνών οίκων που παρακολουθούν την ελληνική αγορά εκτιμούν ότι οι αγροτικές κινητοποιήσεις δεν θα δημιουργήσουν σοβαρό πρόβλημα και θα τερματισθούν γρήγορα.
Εκτιμάται λοιπόν ότι πρωθυπουργός μπορεί να περάσει στην αντεπίθεση και να απαντήσει στους δανειστές και να στριμώξει την αντιπολίτευση. Στο πλαίσιο αυτό, έχει ανοίξει στο φουλ της κυβερνητικές μηχανές και ετοιμάζει επενδυτικό bypass.
Επενδυτικό bypass
Οι εξελίξεις δείχνουν ότι οι Ευρωπαίοι προσπαθούν να στριμώξουν την κυβέρνηση, προκειμένου να υλοποιήσει τις δεσμεύσεις της και να κλείσει η αξιολόγηση με μοχλό το προσφυγικό. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες έδωσαν περιθώριο στην κυβέρνηση τρεις μήνες για να ελέγξει καλύτερα τα σύνορα της χώρας. Ο χρόνος συμπίπτει με την περίοδο που θα ολοκληρωθεί και η αξιολόγηση. Το Μαξίμου καλειται να διαχειρισθεί τις πιέσεις των Ευρωπαίων, που επιχειρούν να φορτώσουν το προσφυγικό στην Ελλάδα, στέλνοντας τελεσίγραφα για αποπομπή της χώρας από τη Συνθήκη Σένγκεν.
Σε μια περίοδο που αντιμετωπίζει σφοδρότατες κοινωνικές αντιδράσεις και η ΝΔ ανεβάζει συνεχώς τα πολιτικά ντεσιμπέλ, το Μαξίμου προχωρά στην αντεπίθεση για να αλλάξει το κλίμα, δημιουργώντας την εντύπωση ότι η Ελλάδα κερδίζει την εμπιστοσύνη των αγορών. Φέρνει στην Αθήνα μεγαλοεπενδυτές και διαχειριστές διεθνών funds, ως προπομπόύς μιάς αναμενόμενης εισροής επενδυτικών κεφαλαίων.
Ο επικεφαλής του γκρουπ Fairfax Πρεμ Γουάτσα και o Τζον Πόλσον που ηγείται του ομώνυμου επενδυτικού ομίλου, μεγαλομέτοχοι αντίστοιχα της Eurobank και της Τρ. Πειραιώς, συνοδευόμενοι από στελέχη άλλων πολλών fund, έχουν από χθες σειρά συναντήσεων με τις διοικήσεις των ελληνικών τραπεζών. Σήμερα έχουν ραντεβού με τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, τον υπουργό Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο και το Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα.
Στη λίστα των επισκεπτών και κορυφαία στελέχη της WL Ross όπως ο Steve Johnson, της Principal, καθώς και εκπρόσωποι των funds Capital, Fidelity, Wellington, Brookfield, Highfields και Mackenzie. Οι συναντήσεις σε υψηλό πολιτικό επίπεδο , δηλαδή με τον πρωθυπουργό, έχουν κύριο στόχο να σχηματίσουν ακριβή εικόνα για την πορεία των ανοιχτών ζητημάτων της Ελλάδας με τους Θεσμούς, των εκκρεμοτήτων στον τραπεζικό κλάδο, των αλλαγών στο σκέλος των "κόκκινων δανείων”, αλλά κυρίως να βολιδοσκοπήσουν τις προθέσεις της κυβέρνησης.
Δεδομένου του μεγέθους των κεφαλαίων που διαχειρίζονται (άνω των 50 δισ. δολαρίων) και των στρατηγικής σημασίας τοποθετήσεων σε ελληνικές εταιρείες και τράπεζες, η επίσκεψη θεωρείται κίνηση υψίστης σημασίας - εξ ου και η συνάντηση με τον πρωθυπουργό - ενώ μπορεί να αποτελέσει και ένα σήμα προς το εξωτερικό, βελτιώνοντας την εικόνα της Ελλάδας ως επενδυτικός προορισμός.
Επισημαίνεται ότι η Fairfax διαθέτει συμμετοχή στην Eurobank, στην Grivalia, στην Praktiker Ελλάδος, στον Μυτιληναίο και έχει δρομολογήσει την εξαγορά της Eurolife.
Η WL Ross & Co, η επενδυτική εταιρεία του Γουίλμπουρ Ρος είναι μέτοχος της Eurobank, ενώ η Paulson & Co, το fund του Τζον Πόλσον διαθέτει συμμετοχές σε Τρ. Πειραιώς, Alpha Bank και ΕΥΔΑΠ.
Σύμφωνα με πληροφορίες, μεγάλο ενδιαφέρον δείχνουν οι κ.κ. Γουάτσα, Ρος και Πόλσον για τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων που διαθέτουν οι τράπεζες στα χαρτοφυλάκια τους. Το θέμα αναμένεται αν αποτελέσει αντικείμενο συζήτησης με τον κεντρικό τραπεζίτη Γιάννη Στουρνάρα.
Στις συναντήσεις τους με εγχώριους επιχειρηματίες οι επενδυτές θα προσπαθήσουν να διαγνώσουν τα περιθώρια αντοχής των εταιρειών όπου έχουν τοποθετηθεί, αλλά και να δουν τις προοπτικές τους,. Οι διαπιστώσεις τους θα αποτελέσουν οδηγό για περαιτέρω κινήσεις και μελλοντικές τοποθετήσεις κεφαλαίων σε ελληνικά assets.
Η μεγάλη μπίζνα Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ
Την ίδια ώρα, ο Αλέξης Τσίπρας προσπαθεί να αντιστρέψει το κλίμα που επικρατεί με ταξίδια, συναντήσεις με επενδυτές και συμφωνίες για επενδύσεις. Η τριμερής Σύνοδος μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ αποτελεί στρατηγική επιλογή της Ελλάδος με σκοπό την ενίσχυση των δυνατοτήτων των χωρών μας προς όφελος της περιοχής. Οι τρεις χώρες κατά την συνάντηση των ηγετών τους συμφώνησαν στην προώθηση κοινών έργων στον ενεργειακό τομέα και στην προώθηση της συνεργασίας σε άλλους τομείς. Επίσης, τέθηκε από τον Ισραηλινό πρωθυπουργό, Μπενιαμίν Νετανιάχου θέμα μελέτης της πιθανότητας δημιουργίας αγωγού, που θα μεταφέρει τα κοιτάσματα του Ισραήλ στην Ευρώπη μέσω Ελλάδας
Στην κοινή διακήρυξη , που υιοθέτησαν οι ηγέτες των τριών χωρών προβλέπονται κοινά έργα για την ενέργεια, τις θαλάσσιες μεταφορές, την καινοτομία, τις υδάτινες τεχνολογίες, τις μεταφορές, τον τουρισμό, την ασφάλεια και τις εμπορικές συνεργασίες. Στο πλαίσιο της τριμερούς συνάντησης κορυφής υπεγράφη από τους αρμόδιους υπουργούς συμφωνία για διαχείριση των υδάτινων πόρων. Επίσης, συμφωνήθηκε η δημιουργία υποθαλάσσιου ηλεκτρικού καλωδίου που θα συνδέει τα δίκτυα ηλεκτρισμού των τριών κρατών. Οι ηγέτες των τριών χωρών προχώρησαν στη σύσταση ειδικής Επιτροπής, αρμόδιας για την παρακολούθηση των όσων συμφωνήθηκαν , προκειμένου στην επόμενη συνάντηση, η οποία αναμένεται να πραγματοποιηθεί εντός εξαμήνου, να υπάρξουν πολύ συγκεκριμένα αποτελέσματα.
Τι προβλέπει η συνεργασία
Η τριμερής συμφωνία Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ , είναι μια συμφωνία ιδιαίτερης οικονομικής και γεωπολιτικής σημασίας. Η συμφωνία αυτή, αποτελεί καρπό των ολοένα και συχνότερων επαφών του τελευταίου χρόνου και είναι η δεύτερη, μετά την τριμερή συμφωνία της Ελλάδας και της Κύπρου με την Αίγυπτο. Με την υπογραφή της συμφωνίας αυτής, ενισχύονται οι επωφελείς συνεργασίες και διαμορφώνονται νέοι αναπτυξιακοί όροι σε μια σειρά από οικονομικούς τομείς. Ταυτόχρονα αναβαθμίζεται ο ρόλος της Ελλάδας ως παράγοντα σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή. Το ίδιο ισχύει και για την Κυπριακή Δημοκρατία.
Ιδιαίτερα σημαντικός από τους τομείς της συνεργασίας είναι η ενέργεια, καθώς η ανακάλυψη κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στην Αν. Μεσόγειο δημιουργεί μια νέα δυναμική στην περιοχή και μπορεί να λειτουργήσει ως καταλύτης για σταθερότητα και συνεργασία.
Σε αυτό το πλαίσιο:
-Eπανεκκινεί το έργο του αγωγού φυσικού αερίου EastMed, το οποίο θα συνδέσει απ ευθείας τα κοιτάσματα αερίου της Ανατολικής Μεσογείου με τα ευρωπαϊκά δίκτυα. Ο EastMed αποτελεί έργο μεγάλης σημασίας για την οικονομία και την ενεργειακή ασφάλεια,
-Προωθούνται στρατηγικής σημασίας τριμερή ενεργειακά projects όπως το “EuroAsia Interconnector” που προβλέπει την καλωδιακή σύνδεση των τριών χωρών, για μεταφορά ηλεκτρικού ρεύματος στις αγορές ενέργειας της ηπειρωτικής Ευρώπης.
-Διερευνώνται οι δυνατότητες κατασκευής σταθμών μεταφοράς Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (LNG) στην Ελλάδα. Το θέμα αυτό έχει ενταχθεί και στην τριμερή συμφωνία Ελλάδας – Κύπρου - Αιγύπτου.
-Σε συνέχεια της Συμφωνίας του Παρισιού για το Κλίμα, θα διερευνηθούν οι δυνατότητες συνεργασίας στην τεχνολογία των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, που αποτελούν δυναμικά αναπτυσσόμενο τομέα της οικονομίας και αφορούν ιδιαίτερα ην Ελλάδα.
Η Ελλάδα και η Κύπρος θα εργαστούν και ως μέλη της ΕΕ, για την διασφάλιση χρηματοδοτικών πόρων στον τομέα της ενέργειας. Για την επιτάχυνση της συνεργασίας, συστάθηκε Κοινή Ομάδα Εργασίας, αποτελούμενη από τους Γενικούς Γραμματείς των αρμόδιων Υπουργείων των τριών χωρών.
Άλλοι τομείς στους οποίους εκτείνεται η συνεργασία, είναι ο τουρισμός, ο πολιτισμός, η διαχείριση των υδάτων, η τεχνολογία της αφαλάτωσης και η προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος. Ιδιαίτερα σημαντική είναι και η συνεργασία και η μεταφορά τεχνογνωσίας για υποστήριξη και ανάπτυξη νεοφυών επιχειρήσεων (start ups).
Παράλληλα με τα θέματα της συμφωνίας, υπήρξε συζήτηση και διάλογος για τις περιφερειακές εξελίξεις καθώς και για θέματα ασφάλειας. Η Ελλάδα και η Κύπρος αναλαμβάνουν να συμβάλλουν εποικοδομητικά στην ενίσχυση των σχέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης με το Ισραήλ. Αναλαμβάνουν επίσης να συμβάλλουν στην προώθηση του ρόλου της ΕΕ, για την επανέναρξη ουσιαστικών και αξιόπιστων συνομιλιών ανάμεσα στο Ισραήλ και την Παλαιστίνη.
Είναι σαφές ότι η ενίσχυση, ιδιαίτερα κατά τους τελευταίους μήνες, των σχέσεων της Ελλάδας με το Ισραήλ, δεν επηρεάζει την ιστορική θέση της χώρας μας για δίκαιη και βιώσιμη επίλυση του Παλαιστινιακού στο πλαίσιο των αποφάσεων του ΟΗΕ. Την ανάγκη για επίλυση του ζητήματος σε τέτοια κατεύθυνση, είχε την ευκαιρία να σημειώσει ο Αλέξης Τσίπρας, στις κοινές δηλώσεις που έκανε με τον Μπ. Νετανιάχου την πρώτη μέρα του ταξιδιού, σημειώνοντας, παράλληλα, ότι η πολιτική των εποικισμών που ασκεί το Ισραήλ, αποδυναμώνει την προοπτική για επανέναρξη του ισραηλινο - παλαιστινιακού διαλόγου. Εξ άλλου, στο πλαίσιο του ταξιδιού του κυβερνητικού κλιμακίου στην περιοχή, ο Υφυπουργός Εξωτερικών κ. Δ. Μάρδας μετέβη στην Παλαιστίνη κι συνομίλησε με κυβερνητικούς αξιωματούχους για τις περιφερειακές εξελίξεις και την ενίσχυση της ελληνο - παλαιστινιακής συνεργασίας.
Στην τριμερή συμφωνία, εκφράζεται και η πλήρης στήριξη στη διαπραγμάτευση για τη λύση του Κυπριακού στη βάση του διεθνούς δικαίου και των αποφάσεων του ΟΗΕ, που θα ενώνει το νησί με σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα και τις ελευθερίες όλων των Κυπρίων.
Η Ελλάδα και η Κύπρος μελετούν την διεύρυνση των δικτύων οικονομικής συνεργασίας στην ευρύτερη περιοχή, καθώς και την σύναψη τριμερών συμφωνιών και με άλλες χώρες, όπως η Παλαιστίνη, η Ιορδανία και η Βουλγαρία.
Τα επόμενα εμπόδια
Αν η κυβέρνηση καταφέρει να τερματίσει το Μαραθώνιο και δεν παγιδευτεί τότε τα επόμενα εμπόδια είναι η τελική ρύθμιση για τα κόκκινα δάνεια και η διευθέτηση του ασφαλιστικού, που περιλαμβάνει συμφωνία με τους δανειστές και ψήφιση του στη Βουλή, με προεξοφλημένη την αρνητική στάση σύσσωμης της αντιπολίτευσης.
Ακολουθεί η αξιολόγηση υλοποίησης του προγράμματος, η οποία αποτελεί προϋπόθεση για το επόμενο βήμα, την έναρξη ουσιαστικής διαπραγμάτευσης για αναδιάρθρωση του δημοσίου χρέους.
Στη διαδρομή αυτή, ο Αλέξης Τσίπρας και οι στενοί συνεργάτες του θα χρειασθεί να εξαντλήσουν όλες τις δυνατότητες χειρισμών, ώστε να κλείνουν ένα-ένα τα μέτωπα, χωρίς η κυβέρνηση και ο ΣΥΡΙΖΑ να επωμίζονται τεράστιο πολιτικό κόστος που θα καθιστούσε την επιτυχία τους «πύρρειο νίκη».
Στο Μαξίμου ετοιμάζονται για πολιτική πόλωση, επιλέγοντας να προσδώσουν στη μάχη χαρακτηριστικά ιδεολογικής και ταξικής αντιπαράθεσης. Η παρουσία του «νεοφιλελεύθερου» Κυρ. Μητσοτάκη επικεφαλής της ΝΔ διευκολύνει αυτή τη στόχευση, η οποία μπορεί να φέρει αποτελέσματα σε δύο επίπεδα: Να συσπειρώσει την κομματική-εκλογική βάση του ΣΥΡΙΖΑ και να απομακρύνει από τη ΝΔ το ΠΑΣΟΚ, το Ποτάμι κσι όλες τις πολιτικές δυνάμεις που αυτοπροσδιορίζονται ως «κεντροαριστρές», ή θέλουν να διατηρούν αυτό το «επίχρισμα».
Πάντως οι πολιτικές εξελίξεις – όπως και το οικονομικό κλίμα – θα εξαρτηθούν πρωτίστως από την έκβαση των προσπαθειών της κυβέρνησης στα ανοιχτά μέτωπα. Αναλυτές διεθνών οίκων που παρακολουθούν την ελληνική αγορά ή έχουν ήδη πραγματοποιήσει σημαντικές τοποθετήσεις εκτιμούν για το ασφαλιστικό ότι θα κλείσει στα μέσα Φεβρουαρίου, σε έναν συμβιβασμό με τους Θεσμούς, οι οποίοι θα ζητήσουν δεσμεύσεις για πρόσθετες παρεμβάσεις εντός του τρέχοντος έτους. Καθυστερήσεις και εμπλοκές αναμένουν στη φάση της τελικής αξιολόγησης και της εκταμίευσης δόσεων, πριν αρχίσει η διαπραγμάτευση για το χρέος. Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά σε ανάλυση της Barclays, σ’ αυτή τη φάση οι εξελίξεις θα προκαλούν απλώς θόρυβο, χωρίς να θέτουν σε κίνδυνο την κυβερνητική σταθερότητα.
