Πανευρωπαϊκή αλλά και παγκόσμια καινοτομία συνιστά το εργαλείο που ανέπτυξε και εφαρμόζει η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ), με αντικείμενο τη διενέργεια διαγωνισμών για την υλοποίηση έργων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), με ηλεκτρονικές δημοπρασίες και ηλεκτρονική υποβολή αιτήσεων.
Αυτό τόνισε ο ηλεκτρολόγος μηχανικός ΕΜΠ, Δρ. Διονύσης Παπαχρήστου, ειδικός επιστήμονας, συντονιστής της Ομάδας διαγωνισμών ΑΠΕ και διευθυντής του γραφείου τύπου και δημοσίων σχέσεων της ΡΑΕ, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, προσθέτοντας πως "το εργαλείο που αναπτύχθηκε στη ΡΑΕ έχει χαρακτηριστεί ως βέλτιστη πρακτική και πολλές χώρες ήδη μας ζητούν να το παρουσιάσουμε, ώστε να το ενσωματώσουν στους δικούς τους σχεδιασμούς".
Παράλληλα, ο δρ Παπαχρήστου είπε: "Η όλη διαδικασία δεν είναι μόνο καινοτόμα, αλλά και διαφανής, καθώς δεν παρεμβαίνει ανθρώπινος παράγοντας και γίνονται όλα ηλεκτρονικά, με εργαλείο μια πιστοποιημένη ηλεκτρονική πλατφόρμα, πλήρως αξιόπιστη και απλή, καθώς μείωσε δραστικά τη γραφειοκρατία και τους χρόνους απόκρισης της αρχής".
Στο μεταξύ, από εκδήλωση της ΡΑΕ στο πλαίσιο της 83ης ΔΕΘ για τις ΑΠΕ, προέκυψε ως συμπέρασμα ότι καταγράφεται έντονο το ενδιαφέρον ξένων και Ελλήνων επενδυτών για συμμετοχή τους στην υλοποίηση έργων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στη χώρα μας, γεγονός που καταδεικνύει τις επενδυτικές ευκαιρίες που υπάρχουν, αλλά και την "εμπιστοσύνη" που έχει ανακτηθεί και "χτιστεί" πλέον σε γερά θεμέλια, για την προσέλκυση σημαντικών κεφαλαίων στην Ελλάδα.
Στην ομιλία του στην εκδήλωση της ΡΑΕ, ο δρ Παπαχρήστου αναφέρθηκε στα αποτελέσματα των τριών ανταγωνιστικών διαδικασιών και παρουσίασε στατιστικές αναλύσεις, για τις ηλεκτρονικές δημοπρασίες έργων ΑΠΕ.
Ειδικότερα:
- Κατηγορία Ι (Φ/Β εγκαταστάσεις ισχύος P ≤ 1MW). Όπως υπενθύμισε, στις 2 Ιουλίου 2018 και κατά το μισάωρο από 10:00 π.μ, διενεργήθηκε η ηλεκτρονική δημοπρασία των έργων της κατηγορίας Ι για δημοπρατούμενη ισχύ 53,52 MW και τιμή εκκίνησης τα 85 Euro/MWh. Συμμετείχαν συνολικά 155 έργα και υποβλήθηκαν συνολικά 1.527 προσφορές που έγιναν αποδεκτές από το σύστημα της ηλεκτρονικής δημοπρασίας. Οι τιμές αναφοράς κυμάνθηκαν από 80 Euro/MWh έως 75,87 Euro/MWh και η μεσοσταθμική τιμή είναι της τάξης των 78,42 Euro/MWh.Με βάση τους κανόνες της προκήρυξης, η συνολική Ισχύς που κατακυρώθηκε στους συμμετέχοντες ανήλθε σε 53.483.490W (~53,48MW), δηλαδή η αδιάθετη ισχύς ήταν μόλις 36,51kW.
- Κατηγορία ΙI (Φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις ισχύος 1 MW < P ≤ 20 MW). Στις 2 Ιουλίου φέτος και κατά το μισάωρο από τις 12 το μεσημέρι, διενεργήθηκε η ηλεκτρονική δημοπρασία των έργων της κατηγορίας ΙΙ για δημοπρατούμενη ισχύ 53,4MWμε τιμή εκκίνησης τα 80 Euro/MWh. Συμμετείχαν συνολικά 14 έργα και υποβλήθηκαν συνολικά 280 προσφορές που έγιναν αποδεκτές από το σύστημα της ηλεκτρονικής δημοπρασίας. Οι τιμές αναφοράς κυμάνθηκαν από 62,97 Euro/MWh έως 71 Euro/MWh και η μεσοσταθμική τιμή ανήλθε σε 63,81 Euro/MWh. Με βάση τους κανόνες της προκήρυξης, η συνολική ισχύς που κατακυρώθηκε στους συμμετέχοντες ανήλθε σε 52.918.960W(~52,92MW), δηλαδή η αδιάθετη ισχύς ήταν μόλις 481kW.
- Κατηγορία ΙΙI (Αιολικές εγκαταστάσεις ισχύος 3 MW < P ≤ 50 MW). Στις 2 Ιουλίου φέτος και κατά το μισάωρο από τις 2 το μεσημέρι, διενεργήθηκε η ηλεκτρονική δημοπρασία των έργων της κατηγορίας ΙΙI για δημοπρατούμενη ισχύ 176,39MW με τιμή εκκίνησης τα 90 Euro/MWh. Συμμετείχαν συνολικά 14 έργα και υποβλήθηκαν συνολικά 336 προσφορές που έγιναν αποδεκτές από το σύστημα της ηλεκτρονικής δημοπρασίας. Οι τιμές αναφοράς κυμάνθηκαν από 68,18 Euro/MWh έως 71,93 Euro/MWh και η μεσοσταθμική τιμή ανήλθε σε 69,53 Euro/MWh.Με βάση τους κανόνες της προκήρυξης, η συνολική Ισχύς που κατακυρώθηκε στους συμμετέχοντες ανήλθε σε 170.925.000W(~170,92MW), δηλαδή η αδιάθετη ισχύς ήταν μόλις 5,465MW.
Συμπερασματικά o κ. Παπαχρήστου επισήμανε ότι "υπήρξε πλήρης ενημέρωση όλης της ενεργειακής αγοράς μέσω των ημερίδων που πραγματοποιήθηκαν και της σχετικής εκπαίδευσης, γεγονός που διευκόλυνε σημαντικά τη συμμετοχή τους στις ανταγωνιστικές διαδικασίες. Η Αρχή, παρά τη δραματική υποστελέχωση ανταποκρίθηκε άριστα και στα εκατοντάδες τηλέφωνα, σημειώνοντας ότι αυξήθηκε κατά πολύ το φορτίο εργασίας της".
Μεταξύ άλλων, στην ομιλία του στην εκδήλωση, ο ίδιος επισήμανε ότι "υλοποιήθηκαν απολύτως τα όσα με ακρίβεια αναφέρονταν στην προκήρυξη, και η σημαντική μείωση των τιμών προς όφελος του καταναλωτή και της εθνικής οικονομίας ανέδειξε τη σημαντική μείωση του κόστους των Φ/Β και Αιολικών εγκαταστάσεων κατά την τελευταία διετία".
Επίσης, αναφέρθηκε στο γεγονός ότι ορισμένοι συμμετέχοντες της Κατηγορίας Ι (Φ/Β εγκαταστάσεις με ισχύ μικρότερη του 1MW), μετά την ολοκλήρωση της ηλεκτρονικής δημοπρασίας ζήτησαν πλήθος στοιχείων, υπερβολικών που δεν είχαν σχέση με την ηλεκτρονική δημοπρασία, όπως π.χ. το πλήθος των bids που υποβλήθηκαν σε όλες τις εικονικές δημοπρασίες, και η ολομέλεια της ΡΑΕ, για λόγους απόλυτης διαφάνειας προσκόμισε τα όλα τα στοιχεία που ζητήθηκαν.
Παρόλο δε, που τηρήθηκε και "κατά γράμμα και κατ' ουσία" η προκήρυξη και το πιστοποιημένο σύστημα της cosmoONE δεν αφήνει κανένα περιθώριο παρέμβασης, στη ΡΑΕ -όπως τόνισε- υποβλήθηκαν επιπλέον και αιτήσεις αναθεώρησης, με αποτέλεσμα "να επιβαρυνθεί σημαντικά το έργο της αρχής και ως εκ τούτου, ο χρονοπρογραμματισμός των επόμενων ανταγωνιστικών διαδικασιών θα πρέπει να λάβει υπόψη του τις εν λόγω εξελίξεις".
Στο πλαίσιο αυτό διευκρίνισε "η χρονική διάρκεια ολοκλήρωσης μιας ανταγωνιστικής διαδικασίας δεν είναι της τάξης των τριών-τεσσάρων μηνών όπως αρχικά είχε εκτιμηθεί από την ΡΑΕ, αλλά της τάξεως των έξι μηνών, κάτι που θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη στον χρονοπρογραμματισμό των επόμενων ανταγωνιστικών διαδικασιών".
Στη κατεύθυνση αυτή και προκειμένου η ΡΑΕ, να ανταποκριθεί στο "τεράστιο έργο των διαγωνισμών που έχει επιφορτιστεί, εξετάζει λήψη μέτρων που θα εξασφαλίζουν όσο είναι δυνατόν τον χρόνο διενέργειας των διαγωνισμών στο ελάχιστο δυνατό χρονικό διάστημα".
Παρουσιάζοντας τους διαγωνισμούς που σχεδιάζονται να υλοποιηθούν το επόμενο διάστημα, εντός του 2018, αλλά και το 2019, ο κ. Παπαχρήστου είπε ότι αυτοί αφορούν τα εξής:
- Διαγωνισμοί έργων αποκλειστικά για Φ/Β εγκαταστάσεις και Αιολικές εγκαταστάσεις (ανά τεχνολογία - technology specific)
- Διαγωνισμοί μεγάλων έργων ή έργων με κοινό σημείο σύνδεσης (Κοινοί διαγωνισμοί - neutral technology)
- Διαγωνισμοί για Μη Ώριμα Έργα (π.χ. Καλώδιο Ν. Μάκρης - Πολυποτάμου)
- Διαγωνισμοί για τα 3 έξυπνα νησιά
- Διαγωνισμοί για τις μικρές Α/Γ, εφόσον δοθεί αυτή η κατεύθυνση από το αρμόδιο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας
- Διαγωνισμοί για έργα ΑΠΕ στα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά για την διαθέσιμη ισχύ που προκύπτει σε κάθε ένα αυτόνομο ηλεκτρικό σύστημα
Πάντως, ο ίδιος σημείωσε ότι εξετάζονται ήδη ορισμένα ζητήματα από την ΡΑΕ, ώστε να βελτιωθεί ακόμα περισσότερο το πλαίσιο των ανταγωνιστικών διαδικασιών, προς όφελος της ενεργειακής αγοράς, των καταναλωτών και της εθνικής οικονομίας. Στην κατεύθυνση αυτή, όπως διευκρίνισε, υπάρχει συζήτηση σχετικά με την τιμή εκκίνησης των επόμενων διαγωνισμών, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της ΡΑΕ, και σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να γνωμοδοτήσει σχετικά προς τον υπουργό Περιβάλλοντος κα Ενέργειας ο οποίος και θα αποφασίσει σχετικά.
Ένα επιπλέον σημείο συζήτησης είναι, σύμφωνα με τον κ. Παπαχρήστου, η λήψη μέτρων στο πλαίσιο των διαγωνισμών για να μην παρατηρηθούν ξανά φαινόμενα καταστρατήγησης των προθέσεων του νομοθέτη, ιδίως στην μικρή κατηγορία όπου παρατηρήθηκε το φαινόμενο ένα νομικό πρόσωπο να συγκεντρώσει μεγάλη ισχύ, άνω του 50% της δημοπρατούμενης.
Επιπρόσθετα σημείωσε ότι θα εξεταστεί και το ζήτημα για έργα Φ/Β εγκαταστάσεων μικρής ισχύος, να αποκτήσουν την δυνατότητα υλοποίησης στην βάση σταθερής τιμής (Fid In Premium) με τρόπο που να λαμβάνονται υπόψη τα αποτελέσματα των ανταγωνιστικών διαδικασιών.
Από την πλευρά της η ειδική επιστήμονας της ΡΑΕ, Δρ. Αδαμαντία Βέρρα, προϊσταμένη της Διεύθυνσης Μητρώων και Αδειοδοτήσεων, κατά την ομιλία της στην εκδήλωση επισήμανε μεταξύ άλλων ότι η ΡΑΕ βρίσκεται στο στάδιο επεξεργασίας της Τροποποίησης του Κανονισμού Αδειών Παραγωγής, "με στόχο αφενός να απλοποιηθεί η όλη διαδικασία αδειοδότησης και παρακολούθησης αδειών και αφετέρου να εναρμονιστεί με το νέο θεσμικό πλαίσιο των διαγωνιστικών διαδικασιών".
Σημείωσε ότι η χρηματοδότηση των έργων ΑΠΕ είναι μία σημαντική παράμετρος που θα διασφαλίσει την υλοποίηση των έργων και τόνισε ότι "θα πρέπει το τραπεζικό σύστημα να εναρμονιστεί με τις τρέχουσες εξελίξεις στην κατεύθυνση η μείωση του κόστους της κάθε τεχνολογίας να αντανακλάται και στο κόστος δανεισμού".
Ο διευθύνων σύμβουλος της cosmoONE, Θανάσης Πετμέζας, αναφέρθηκε στις ιδιαιτερότητες των δημοπρασιών Ενέργειας που έχουν διενεργηθεί από την ΡΑΕ το 2016 και 2018, και των αντίστοιχων δημοπρασιών που διενεργούνται υπό την εποπτεία της ΡΑΕ στην ΔΕΠΑ από το 2012 και στον ΛΑΓΗΕ από το 2016.