Ένα κόμμα αποφασισμένο να προωθήσει τις πιο σκληροπυρηνικές ιδέες των τραπεζιτών της Bundesbank για τη νέα αρχιτεκτονική της ευρωζώνης, θα έχει ρόλο – κλειδί στη νέα κυβέρνηση που θα σχηματίσει η καγκελάριος Μέρκελ.
Το Κόμμα Ελεύθερων Δημοκρατών (FDP) όχι απλώς υπερασπίζεται το Grexit ως λύση στο ελληνικό πρόβλημα, αλλά έκανε σημαία της προεκλογικής του εκστρατείας μια πρόταση που ούτε ο Β. Σόιμπλε έχει τολμήσει να διατυπώσει, καθώς αντανακλά τις πιο ακραίες αντιλήψεις στους γερμανικούς οικονομικούς κύκλους.
Ο χαρισματικός, νεαρός ηγέτης του FDP, Κρίστιαν Λίντνερ, έχει προτείνει αναθεώρηση της Ευρωπαϊκής Συνθήκης, ώστε να προστεθεί άρθρο που θα ορίζει τη διαδικασία εξόδου από την ευρωζώνη όσων χωρών δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις που απορρέουν από τη συμμετοχή στο «κλαμπ».
Το απλό σύνθημα του Λίντνερ, όπως το έχει διατυπώσει για την Ελλάδα, αλλά επιθυμεί να εφαρμοσθεί ως γενικός κανόνας είναι: «όποιος ζητάει αναδιάρθρωση χρέους θα την παίρνει μόνο αν βγαίνει από το ευρώ».
«Η ελάφρυνση χρέους πρέπει να συνδυασθεί με μια τουλάχιστον προσωρινή αποχώρηση από την ευρωζώνη. Ένα ξεχωριστό νόμισμα για την Ελλάδα κρύβει κινδύνους, αλλά επίσης θα σηματοδοτήσει μια στρατηγικής σημασίας αλλαγή, με νέες ευκαιρίες για την Αθήνα», είχε τονίσει το καλοκαίρι ο Λίντνερ, μιλώντας στο “Politico”.
Και είχε εξηγήσει ότι, αν επιτραπεί στην Ελλάδα να παραμείνει στο ευρώ, ενώ θα διαγραφεί μέρος του χρέους της, αυτό θα δημιουργήσει ηθικό κίνδυνο και θα είναι άδικο για χώρες, όπως η Πορτογαλία, που ανταπεξήλθαν σε σκληρούς όρους προγραμμάτων διάσωσης τα τελευταία χρόνια.
Στη γραμμή Σόιμπλε
Οι απόψεις του FDP δεν είναι καθόλου άσχετες με το σχέδιο Σόιμπλε, που είχε προωθηθεί το καλοκαίρι του 2015, για «προσωρινή» έξοδο της Ελλάδας από την ευρωζώνη, το οποίο τελικά μπήκε στο συρτάρι με παρέμβαση Μέρκελ, ύστερα από τις έντονες αντιδράσεις Γαλλίας και Ιταλίας.
Πρόκειται ακριβώς για το ίδιο σχέδιο αντιμετώπισης των κρατών – μελών της ευρωζώνης που ζητούν ή θα ζητήσουν στο μέλλον αναδιάρθρωση χρέους: «κούρεμα» μπορεί να υπάρξει μόνο εκτός ευρωζώνης, όπως έχει κατ’ επανάληψη τονίσει ο Β. Σόιμπλε, επικαλούμενος τους ευρωπαϊκούς κανόνες, όπως τους ερμηνεύει η γερμανική πλευρά.
Κοινός παρονομαστής των θέσεων Σόιμπλε και Λίντνερ δεν είναι άλλος από τη γερμανική Bundesbank. Από τον Μάιο του 2012, η γερμανική κεντρική τράπεζα είχε ξεκαθαρίσει με τον πιο επίσημο τρόπο (μέσα από το μηνιαίο δελτίο της) ότι η Ελλάδα έπρεπε να τεθεί εκτός ευρωζώνης, εάν δεν εφάρμοζε τους όρους του προγράμματος διάσωσης.
Οι νέες ισορροπίες
Στο γερμανικό σύστημα διακυβέρνησης, η Bundesbank μπορεί να έχει αυστηρές θέσεις, με βασικό γνώμονα την αποτροπή κάθε μορφής αμοιβαιοποίησης του χρέους, και να υπαγορεύει τις απόψεις της στο υπουργείο Οικονομικών. Όμως, ως τώρα, η καγκελάριος Μέρκελ είχε την ευχέρεια να αποκρούει αυτές τις προτάσεις με πολιτικά κριτήρια (να μην τεθεί σε κίνδυνο η ευρωπαϊκή ενοποίηση).
Το ερώτημα, μετά το αποτέλεσμα των γερμανικών εκλογών, είναι αν η Ά. Μέρκελ θα έχει την ίδια ευχέρεια, αν σχηματίσει κυβέρνηση με ένα κόμμα εξίσου αυστηρό με την Bundesbank στα θέματα της ευρωζώνης, αντί των «ήπιων» Σοσιαλδημοκρατών –πολύ περισσότερο, αν το FDP διεκδικήσει και πάρει το πόστο του ΥΠΟΙΚ.
Ιδιαίτερα, μάλιστα, όταν στα έδρανα της αντιπολίτευσης θα έχει ένα σκληρό ακροδεξιό κόμμα, το AfD, που έχει εξαρχής ταχθεί κατά των προγραμμάτων δανεισμού των αδύναμων οικονομιών της ευρωζώνης και, με την πρώτη ευκαιρία, θα κάνει το Grexit «σημαία».