Έχοντας επιτύχει εξαιρετικά υψηλή κερδοφορία στη διάρκεια της μεγάλης ανόδου των ευρωπαϊκών επιτοκίων, οι ελληνικές τράπεζες εκτιμάται ότι θα διατηρήσουν υψηλά κέρδη και μετά τη μείωση των επιτοκίων από την ΕΚΤ. Το πρώτο εξάμηνο του 2024, παρότι υπήρχε η εκτίμηση ότι τα κέρδη των τραπεζών θα δέχονταν πίεση από τα υψηλότερα επιτόκια των προθεσμιακών καταθέσεων, οι τέσσερις μεγάλες πέτυχαν αύξηση κερδών κατά 28%.
Όπως εξηγεί σε ανάλυσή της η Pantelakis Securities, είναι αλήθεια ότι μια βραδύτερη σταδιακή μείωση των επιτοκίων της ΕΚΤ και μια ταχύτερη εξομάλυνση του κόστους κινδύνου προστάτευσαν την κερδοφορία των τραπεζών και είναι μάλλον παροδικής φύσης. Ωστόσο, οι βασικοί παράγοντες που οδηγούν στις αναβαθμίσεις των κερδών ανά μετοχή, δηλαδή μια πολύ πιο ήπια από τις αρχικές εκτιμήσεις μετατόπιση του μείγματος καταθέσεων (προς τις προθεσμιακές), καθώς και τα ανθεκτικά spreads των εταιρικών δανείων, έχουν θετική ανάγνωση και για τη διετία 2025-26.
Οι ελληνικές τράπεζες, σημειώνει η χρηματιστηριακή, μπορούν να υπερασπιστούν τα κέρδη εν μέσω χαλάρωσης των επιτοκίων, καθώς τα καθαρά έσοδα τόκων (NII) ωφελούνται κατά 6-7% ετησίως (+6,9% ετησίως τον Αύγουστο) από την πιστωτική επέκταση, που με τη σειρά της είναι συνάρτηση της ταχύτερης αύξησης του ΑΕΠ (+>2% ετησίως), μιας οικονομίας με χαμηλή μόχλευση (τραπεζική πίστωση του ιδιωτικού τομέα στα 119 δισ. ευρώ ή περίπου 50% του ΑΕΠ), καθώς και από την εκταμίευση δανείων που συνδέονται με τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας: βλέπουμε τον τελευταίο να επιταχύνεται σε τουλάχιστον 15-20 δισ. ευρώ έως το 2026, έναντι μόλις 1,4 δισ. ευρώ μέχρι τώρα.
Επιπλέον, οι ισχυρές προμήθειες (που αυξάνονται με ρυθμό 10% ετησίως), τα υψηλότερα έσοδα από ομόλογα (σε μεγαλύτερα / ανατιμολογημένα χαρτοφυλάκια τίτλων), η ενεργή αντιστάθμιση επιτοκίων (που θα καταστεί ούριος άνεμος στα NII έως το 2026), η συγκρατημένη αύξηση των λειτουργικών εξόδων και το χαμηλότερο κόστος κινδύνου αναμένεται να συμβάλουν στη διατήρηση των κερδών του 2023-24 στο μέλλον.
Τα κέρδη των τεσσάρων συστημικών τραπεζών
Κλειδί η πιστωτική επέκταση
Οι τράπεζες διατηρούν ένα σημαντικό μοχλό για την υπεράσπιση της κερδοφορίας τους έναντι της μείωσης των επιτοκίων: την πιστωτική επέκταση (περίπου 6-7% ετησίως το 2023-26, πολύ πάνω από τους μέσους όρους της ΕΕ), η οποία με τη σειρά της οφείλεται στην υπεραπόδοση της εγχώριας οικονομίας και στην ανάπτυξη του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF). Υπενθυμίζουμε ότι η Ελλάδα είναι ο μεγαλύτερος σχετικός αποδέκτης, με εισροές 36 δισ. ευρώ 2022-26 που ισοδυναμούν τουλάχιστον με το 20% του ΑΕΠ του 2021.
Αναμενόμενα, παρά ορισμένες ενδείξεις ζωής στον τομέα των νοικοκυριών (ιδίως στον τομέα των καταναλωτών), οι επιχειρήσεις (και ειδικότερα ο δανεισμός επενδυτικών κεφαλαίων) πιθανότατα θα παραμείνουν ο βασικός τομέας εστίασης. Η δυναμική του δανεισμού που σχετίζεται με τον RRF πρόκειται να επιταχυνθεί στο μέλλον. Παρά το γεγονός ότι έχει λάβει από την ΕΕ σχεδόν το ήμισυ των συνολικών κονδυλίων που έχουν διατεθεί μέχρι στιγμής, η Ελλάδα υστερεί όσον αφορά τις πραγματικές δαπάνες.
Ειδικά για το σκέλος των δανείων, με 9,6 δισ. ευρώ να έχουν ληφθεί μέχρι τον Αύγουστο, λιγότερο από το ένα τέταρτο (2,2 δισ. ευρώ) έχουν εκταμιευθεί σε επιχειρήσεις σε συνδυασμό με τραπεζικό δανεισμό μόλις 1,4 δισ. ευρώ στη διαδικασία μόχλευσης τους.