Σήμερα τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση το νομοσχέδιο που αφορά τον ελεγκτικολογιστικό θεσμό, το επάγγελμα του Ορκωτού Ελεγκτή Λογιστή και την οικονομική δραστηριότητα των ελεγκτικών εταιρειών, καθώς και την ποιότητα των υποχρεωτικών ελέγχων και κατ΄ επέκταση την ποιότητα των οικονομικών καταστάσεων που δημοσιεύουν οι επιχειρήσεις που υπόκεινται σε υποχρεωτικούς ελέγχους των ετήσιων και ενοποιημένων λογαριασμών.
Με το σχέδιο νόμου του Υπ. Οικονομικών ο υποχρεωτικός έλεγχος επεκτείνεται και σε μικρότερες επιχειρήσεις.
Αιτιολογική έκθεση
"Το άρθρο 42 ρυθμίζεται το διαδικαστικό πλαίσιο διορισμού του Ορκωτού Ελεγκτή Λογιστή ή της ελεγκτικής εταιρείας διασφαλίζοντας την ανεξαρτησία αυτών κατά τη διενέργεια των υποχρεωτικών ελέγχων καθορίζοντας παράλληλα ότι ο Ορκωτός Ελεγκτής Λογιστής ή ο κύριος εταίρος ελέγχου της ελεγκτικής εταιρείας μπορεί να προσφέρει τις υπηρεσίες του, με την ιδιότητά του αυτή, για χρονική περίοδο που δεν μπορεί να υπερβεί τα πέντε (5) συνεχή χρόνια και να επαναλάβει τα καθήκοντά του μετά από την παρέλευση δύο (2) συνεχών χρόνων. Επίσης καθορίζονται τα κριτήρια υπαγωγής σε υποχρεωτικό έλεγχο από Ορκωτούς Ελεγκτές Λογιστές και ελεγκτικές εταιρείες λαμβάνοντας υπόψη την παράγραφο 43 του Προοιμίου της Οδηγίας 2013/34/ΕΕ σύμφωνα με την οποία τα κράτη μέλη δύνανται να επιβάλλουν υποχρεωτικό έλεγχο από Ορκωτούς Ελεγκτές Λογιστές ή ελεγκτικές εταιρείες στις μικρές επιχειρήσεις καθώς και την έρευνα που διενέργησε η ΕΛΤΕ με ημερομηνία 12/5/2016 από την οποία προκύπτει ότι ο αντίστοιχος αριθμητικός μέσος όρος κριτηρίων υπαγωγής σε υποχρεωτικό έλεγχο των κρατών μελών ανέρχεται σε 3 εκ. € κύκλο εργασιών και 1,1εκ. € σύνολο ενεργητικού".
Διάταξη σχεδίου νόμου
Άρθρο 42
Διορισμός Ορκωτού Ελεγκτή ή ελεγκτικής εταιρείας
Ο Ορκωτός Ελεγκτής Λογιστής, η ελεγκτική εταιρεία διορίζονται από τη γενική συνέλευση των μετόχων ή των μελών της ελεγχόμενης οντότητας.
Σε κάθε περίπτωση διορισμού Ορκωτού Ελεγκτή Λογιστή ή ελεγκτικής εταιρείας θα πρέπει να διασφαλίζεται η ανεξαρτησία του Ορκωτού Ελεγκτή Λογιστή ή της ελεγκτικής εταιρείας από τα εκτελεστικά μέλη του διοικητικού και διαχειριστικού οργάνου της ελεγχόμενης οντότητας.
Απαγορεύεται οποιαδήποτε συμβατική ρήτρα η οποία περιορίζει την επιλογή από τη γενική συνέλευση των μετόχων ή μελών της ελεγχόμενης οντότητας, σύμφωνα με την παράγραφο 1, σε ορισμένες κατηγορίες ή καταλόγους Ορκωτών Ελεγκτών Λογιστών ή ελεγκτικών εταιρειών σε σχέση με τον διορισμό ή τον περιορισμό της επιλογής συγκεκριμένου Ορκωτού Ελεγκτή Λογιστή ή ελεγκτικής εταιρείας για τη διεξαγωγή του υποχρεωτικού ελέγχου της εν λόγω οντότητας. Οποιεσδήποτε υφιστάμενες ρήτρες ως ανωτέρω είναι άκυρες.
Για την περιφρούρηση της ανεξαρτησίας του Ορκωτού Ελεγκτή Λογιστή ή της ελεγκτικής εταιρείας, όσον αφορά τους υποχρεωτικούς ελέγχους, ο Ορκωτός Ελεγκτής Λογιστής ή ο κύριος εταίρος ελέγχου της ελεγκτικής εταιρείας μπορεί να προσφέρει τις υπηρεσίες του, με την ιδιότητά του αυτή, για χρονική περίοδο που δεν μπορεί να υπερβεί τα πέντε (5) συνεχή χρόνια και να επαναλάβει τα καθήκοντά του μετά από την παρέλευση δύο (2) συνεχών χρόνων.
Εκτός από τις περιπτώσεις που προβλέπονται στην υποπαρ. Α.1. του άρθρου 2 του ν. 4336/2015, υπόκεινται σε υποχρεωτικό έλεγχο από έναν ή περισσότερους Ορκωτούς Ελεγκτές Λογιστές ή ελεγκτικές εταιρείες και όσες από τις οντότητες των παραγράφων 2 (α) και 2 (β) του άρθρου 1 του .ν. 4308/2014 υπερβαίνουν δύο από τα παρακάτω κριτήρια, για δύο συνεχόμενες χρήσεις:
α) Κύκλος εργασιών 3.000.000 ευρώ
β) Σύνολο Ενεργητικού 1.500.000 ευρώ
γ) Μέσος όρος προσωπικού 50 άτομα".
Να θυμίσουμε στο σημείο αυτό ότι οι οντότητες των παραγράφων 2(α) και (β) όπως ορίζονται στον ν. 4308/2014 είναι:
2. Οι παρακάτω οντότητες εφαρμόζουν τις ρυθμίσεις αυτού του νόμου:
α) Τα νομικά πρόσωπα που έχουν τη μορφή της ανώνυμης εταιρείας, της εταιρείας περιορισμένης ευθύνης, της ετερόρρυθμης κατά μετοχές εταιρείας και της ιδιωτικής κεφαλαιουχικής εταιρείας.
β) Τα νομικά πρόσωπα που έχουν τη μορφή της ομόρρυθμης ή ετερόρρυθμης εταιρείας, όταν όλοι οι άμεσοι ή έμμεσοι εταίροι των προσώπων αυτών έχουν περιορισμένη ευθύνη λόγω του ότι είναι είτε νομικά πρόσωπα της περίπτωσης α΄ της παρούσας παραγράφου ή άλλου νομικού τύπου συγκρίσιμου με τα νομικά πρόσωπα της περίπτωσης αυτής.
Ωστόσο, σύμφωνα με το Taxheaven σε κάθε σχέδιο νόμου που βλέπει το φως της δημοσιότητας, πρέπει να περιμένουμε τις τελικές διατάξεις που θα ψηφιστούν στη Βουλή.
Αλλες παρεμβάσεις
• Υποχρεωτική η εναλλαγή των Ελεγκτικών εταιρειών κάθε 10 δέκα χρόνια.
Υποχρεωτική καθίσταται η εναλλαγή των ελεγκτικών εταιρειών με το σχέδιο νόμου που έχει κατατεθεί στην διαβούλευση. Αναλυτικότερα, προβλέπεται στο άρθρο 51
Ούτε η αρχική ανάληψη εργασίας συγκεκριμένου Ορκωτού Ελεγκτή Λογιστή ή ελεγκτικής εταιρείας, ούτε αυτή σε συνδυασμό με τυχόν ανανεωθείσες εργασίες μπορεί να υπερβαίνει μέγιστη διάρκεια δέκα (10) ετών.
Ωστόσο κατά παρέκκλιση, η μέγιστη διάρκεια μπορεί να παραταθεί για :
α) είκοσι (20) έτη, στην περίπτωση διενέργειας δημόσιας διαδικασίας υποβολής προσφορών για τον υποχρεωτικό έλεγχο σύμφωνα με το άρθρο 16 παράγραφοι 2 έως 5 του Κανονισμού 537/2014, και αρχίζει να ισχύει με τη λήξη της μέγιστης διάρκειας που αναφέρεται στην παράγραφο 1.
β) είκοσι τέσσερα (24) έτη, όταν, μετά τη λήξη της μέγιστης διάρκειας που αναφέρεται στην παράγραφο 1, χρησιμοποιούνται ταυτόχρονα περισσότεροι του ενός Ορκωτοί Ελεγκτές Λογιστές ή ελεγκτικές εταιρείες, υπό τον όρο ότι ο υποχρεωτικός έλεγχος καταλήγει στην υποβολή της κοινής έκθεσης ελέγχου που αναφέρεται στο άρθρο 32 του παρόντος νόμου.
• Απαγόρευση παροχής μη ελεγκτικών υπηρεσιών στις ελεγκτικές εταιρείες καθώς και στα δίκτυα αυτών εντός της Ένωσης.
Αυστηροί κανόνες μπαίνουν στην παροχή μη ελεγκτικών υπηρεσιών από τις ελεγκτικές εταιρείες καθώς και στα δίκτυα αυτών. Αναλυτικότερα, με βάση δημοσίευμα της Ημερησίας στο άρθρο 46 του σχεδίου νόμου αναφέρεται ότι ο Ορκωτός Ελεγκτής Λογιστής ή ελεγκτική εταιρεία που διενεργεί υποχρεωτικό έλεγχο οντότητας δημόσιου ενδιαφέροντος ή οποιοδήποτε μέλος του δικτύου στο οποίο ανήκει ο Ορκωτός Ελεγκτής Λογιστής ή η ελεγκτική εταιρεία δεν δύναται να παρέχει άμεσα ή έμμεσα στην ελεγχόμενη οντότητα, (κατά το διάστημα που διαρκεί ο έλεγχος) στην οικεία μητρική επιχείρηση ή στις ελεγχόμενες από την ελεγχόμενη οντότητα επιχειρήσεις της εντός της Ένωσης απαγορευμένες μη ελεγκτικές υπηρεσίες κατά:
α) το διάστημα από την έναρξη της περιόδου που ελέγχεται έως την έκδοση της έκθεσης ελέγχου και
β) το αμέσως προηγούμενο οικονομικό έτος από την περίοδο που αναφέρεται στην περίπτωση α) σε σχέση με τις υπηρεσίες που απαριθμούνται στο δεύτερο εδάφιο περίπτωση ε).
Για τους σκοπούς του παρόντος άρθρου, ως απαγορευμένες μη ελεγκτικές υπηρεσίες νοούνται:
α) οι φορολογικές υπηρεσίες που σχετίζονται με τα ακόλουθα:
i) κατάρτιση φορολογικών δηλώσεων,
ii) φόρος μισθοδοσίας,
iii) τελωνειακοί δασμοί,
iv) εντοπισμός των κρατικών ενισχύσεων και των φορολογικών κινήτρων, εκτός εάν απαιτείται εκ του νόμου η παροχή υποστήριξης από τον Ορκωτό Ελεγκτή Λογιστή ή την ελεγκτική εταιρεία σε σχέση με αυτές τις υπηρεσίες,
v) υποστήριξη όσον αφορά τις φορολογικές επιθεωρήσεις από τις φορολογικές αρχές, εκτός εάν η υποστήριξη από τον Ορκωτό Ελεγκτή Λογιστή ή την ελεγκτική εταιρεία σε σχέση με αυτές τις επιθεωρήσεις προβλέπεται από τον νόμο,
vi) υπολογισμός άμεσων και έμμεσων φόρων, καθώς και αναβαλλόμενης φορολογίας,
vii) παροχή φορολογικών συμβουλών·
β) υπηρεσίες που περιλαμβάνουν την οποιαδήποτε συμμετοχή στη διαδικασία διαχείρισης ή λήψης αποφάσεων της ελεγχόμενης οντότητας·
γ) τήρηση βιβλίων και κατάρτιση λογιστικών αρχείων και οικονομικών καταστάσεων.
δ) υπηρεσίες μισθοδοσίας·
ε) σχεδιασμός και υλοποίηση διαδικασιών εσωτερικού ελέγχου ή διαχείρισης κινδύνου σε σχέση με την κατάρτιση και/ή τον έλεγχο των οικονομικών πληροφοριών ή σχεδιασμός και υλοποίηση τεχνολογικών συστημάτων χρηματοοικονομικών πληροφοριών.
στ) υπηρεσίες αποτίμησης, συμπεριλαμβανομένων των υπηρεσιών αναλογιστικών αποτιμήσεων ή υποστήριξης σε περίπτωση αντιδικίας.
ζ) νομικές υπηρεσίες, σε σχέση με:
i) την παροχή νομικών συμβουλών γενικού χαρακτήρα
ii) τη διαπραγμάτευση εκ μέρους της ελεγχόμενης οντότητας, και
iii) την ανάληψη καθηκόντων συνηγόρου για την επίλυση διαφορών
η) υπηρεσίες που σχετίζονται με τη λειτουργία του τμήματος εσωτερικού ελέγχου της ελεγχόμενης οντότητας
θ) υπηρεσίες που συνδέονται με τη χρηματοδότηση, την κεφαλαιακή δομή και κατανομή, καθώς και την επενδυτική στρατηγική της ελεγχόμενης οντότητας, εκτός της παροχής υπηρεσιών διασφάλισης σε σχέση με τις οικονομικές καταστάσεις, όπως η έκδοση επιστολών στήριξης σε σχέση με ενημερωτικά δελτία που εκδίδονται από την ελεγχόμενη οντότητα.
ι) προώθηση, διαπραγμάτευση ή αναδοχή μετοχών της ελεγχόμενης οντότητας
ια) υπηρεσίες ανθρώπινου δυναμικού, σε σχέση με:
i) τα διοικητικά καθήκοντα με σημαντική επιρροή στην κατάρτιση των λογιστικών αρχείων ή των οικονομικών καταστάσεων που αποτελούν αντικείμενο του υποχρεωτικού ελέγχου, όταν στις υπηρεσίες αυτές περιλαμβάνονται τα ακόλουθα:
-αναζήτηση υποψηφίων για τέτοια θέση ή
- πραγματοποίηση ελέγχων συστάσεων για υποψηφίους τέτοιων θέσεων,
ii) τη διάρθρωση του οργανωτικού σχεδιασμού και
iii) τον έλεγχο του κόστους.
• Καθορίζεται ανώτατο όριο (70%) για τις αμοιβές που μπορούν να χρεώνονται από την παροχή μη ελεγκτικών υπηρεσιών, προκειμένου να αποφεύγονται ζητήματα σύγκρουσης συμφερόντων.
• Ενίσχυση ο ρόλος των αρμοδιοτήτων της Επιτροπής Ελέγχου, η οποία συμμετέχει ενεργά τόσο στον διορισμό της ελεγκτικής εταιρείας όσο και στην παρακολούθηση του έργου τους.