Παγιδευμένος επί δεκατριάμισι χρόνια στο Λονδίνο, πέντε από τα οποία στη φυλακή υψίστης ασφαλείας του Μπέλμαρς, ο Τζούλιαν Ασάνζ ξαναβρήκε την ελευθερία του αφού δήλωσε ένοχος για μία από τις κατηγορίες που εκκρεμούσαν εναντίον του στο δικαστήριο των Βόρειων Μαριανών Νήσων, αμερικανικό έδαφος στον Ειρηνικό Ωκεανό.
Πότε ξεκίνησαν οι συζητήσεις για την επίτευξη αυτής της συμφωνίας;
Η δυναμική υπέρ της επίτευξης συμφωνίας ενισχύθηκε στις αρχές του έτους. Τον Φεβρουάριο ο Αυστραλός πρωθυπουργός Άντονι Αλμπανέζι εξέφρασε την ανυπομονησία του για το θέμα, προειδοποιώντας τις ΗΠΑ ότι «δεν μπορεί να κρατήσει επ’ αόριστον». Το κοινοβούλιο της Αυστραλίας υιοθέτησε ψήφισμα το οποίο ζητούσε να αρθούν οι αμερικανικές διώξεις εναντίον του ιδρυτή του WikiLeaks.
Η βρετανική εισαγγελία διευκρίνισε χθες Τρίτη ότι «ενημερώθηκε για πρώτη φορά τον Μάρτιο για τη δυνατότητα συμφωνίας, βάσει της οποίας ο Ασάνζ θα δηλώσει ένοχος προκειμένου να διευθετηθεί το ζήτημα της έκδοσής του» στις ΗΠΑ.
Η Αμερικανίδα πρεσβευτής στην Αυστραλία Κάρολαϊν Κένεντι «μιλούσε για αυτό τους τελευταίους μήνες» και «υπογράμμιζε ότι υπήρχε μέσο να επιλυθεί» το θέμα, επεσήμανε ο Τζάρεντ Μόντσεϊν, διευθυντής ερευνών του Κέντρου Μελέτης για τις ΗΠΑ στο πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ.
Για ποιο λόγο οι αμερικανικές αρχές κατέληξαν σε αυτή τη συμφωνία τώρα;
Στις 20 Μαΐου το Ανώτερο Δικαστήριο της Βρετανίας προσέφερε ένα νομικό σωσίβιο στον Ασάνζ, κρίνοντας ότι μπορεί να προσφύγει εκ νέου κατά της έκδοσής του στις ΗΠΑ.
Σε δύο εβδομάδες θα εκδικαζόταν η υπόθεση ενώπιον βρετανικού δικαστηρίου, με το αποτέλεσμα να είναι αβέβαιο για τις ΗΠΑ.
Με τη συμφωνία αυτή ρυθμίζεται οριστικά μια υπόθεση που είχε δηλητηριάσει τρεις διαδοχικές αμερικανικές κυβερνήσεις, τις οποίες οι υποστηρικτές του WikiLeaks χαρακτήριζαν εχθρούς της ελευθεροτυπίας.
«Η κυβέρνηση Μπάιντεν θα είναι ενθουσιασμένη που έκλεισε την υπόθεση αυτή», έγραψε στον ιστότοπο justsecurity.org ο Τζαμίλ Τζάφερ, δικηγόρος που ειδικεύεται στην υπεράσπιση της ελευθερίας της έκφρασης στο πανεπιστήμιο Κολούμπια.
«Η κυβέρνηση Τραμπ είχε εκδώσει το κατηγορητήριο» εις βάρος του 52χρονου Αυστραλού, υπενθύμισε, σημειώνοντας ότι η κυβέρνηση του Μπαράκ Ομπάμα είχε αποφύγει να το κάνει «λόγω των ανησυχιών για τις επιπλοκές που θα είχε στην ελευθερία του Τύπου».
Ο Ασάνζ γλίτωσε τα 175 χρόνια κάθειρξη στα οποία κινδύνευε να καταδικαστεί και του επιβλήθηκε ποινή 62 μηνών, τους οποίους είχε ήδη εκτίσει στη φυλακή του Μπέλμαρς, αφού δήλωσε ένοχος για «συνωμοσία για την απόκτηση και την αποκάλυψη πληροφοριών που άπτονται της εθνικής ασφάλειας» των ΗΠΑ.
Αυτό σημαίνει ότι «ο Ασάνζ έχει ήδη εκτίσει ποινή πενταετούς φυλάκισης για δραστηριότητες στις οποίες επιδίδονται καθημερινά δημοσιογράφοι και τις οποίες έχουμε απόλυτη ανάγκη», σχολίασε ο Τζάφερ, καταγγέλλοντας «το φρικτό προηγούμενο» που δημιουργεί η καταδίκη αυτή.
Γιατί ο Ασάνζ παρουσιάστηκε σε δικαστήριο στις Βόρειες Μαριάνες Νήσους;
Στην επιστολή του προς τη Ραμόνα Μανγκλόνα,την πρόεδρο του δικαστηρίου της Σαϊπάν πρωτεύουσα των Βόρειων Μαριανών Νήσων, το αμερικανικό υπουργείο Δικαιοσύνης αναφέρθηκε «στην αντίθεση του κατηγορούμενου να μεταβεί στις ηπειρωτικές ΗΠΑ».
Υπογράμμισε εξάλλου τη γεωγραφική εγγύτητα του νησιού Σαϊπάν «με τη χώρα καταγωγής του κατηγορούμενου, την Αυστραλία, όπου αναμένουμε ότι θα επιστρέψει μετά τη λήξη της συνεδρίασης» του δικαστηρίου.