Σε δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση έως την Τετάρτη 18 Μαρτίου 2020 (ώρα 9:00) βρίσκεται το νομοσχέδιο και η εισηγητική έκθεση του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας με τίτλο «Εκσυγχρονισμός περιβαλλοντικής νομοθεσίας».
Με αυτό το νομοσχέδιο το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, όπως σημείωσε ο υπουργός κ. Κωστής Χατζηδάκης, προσπαθεί να λύσει χρόνια προβλήματα της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, απλοποιώντας τις διαδικασίες αδειοδοτήσεων και βάζοντας τέλος στην ταλαιπωρία των πολιτών. Επιπλέον, ανοίγει ο δρόμος για νέες επενδύσεις στο πλαίσιο της πράσινης ανάπτυξης, ενώ παράλληλα εφαρμόζονται οι βέλτιστες ευρωπαϊκές πρακτικές για το περιβάλλον.
Ειδικότερα, με το νομοσχέδιο αυτό:
Απλοποιούνται οι διαδικασίες έκδοσης, τροποποίησης και ανανέωσης περιβαλλοντικών όρων. Οι προθεσμίες για την έκδοση ΑΕΠΟ μειώνονται σε 120 ημέρες, τα στάδιά της περιορίζονται σε τρία, ενώ θεσμοθετείται και επίσημα η εισαγωγή των Ιδιωτών Αξιολογητών, ώστε να προχωρήσει γρήγορα η διαδικασία. Τίθενται «άπρακτες προθεσμίες» στις εμπλεκόμενες υπηρεσίες (σε περίπτωση μη απάντησης η απάντηση θα θεωρείται θετική), ενώ σε περίπτωση μη απάντησης από την αρχαιολογική και τη δασική υπηρεσία το θέμα θα παραπέμπεται στο ΚΕΣΠΑ (Κεντρικό Συμβούλιο Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης) για άμεση λύση. Τίθενται επίσης οι βάσεις για την ύπαρξη μίας ενιαίας άδειας, με ενσωμάτωση των περιβαλλοντικών όρων(one-stop-shop). Μία ακόμη τομή σχετίζεται με την επέκταση της ισχύος της άδειας από τα 10 στα 15 έτη. Επιπλέον, εκσυγχρονίζεται και ενισχύεται το Ηλεκτρονικό Περιβαλλοντικό Μητρώο (ΗΠΜ) προκειμένου όλα τα στάδια της περιβαλλοντικής αδειδότησης να διεξάγονται ηλεκτρονικά.
Όσον αφορά στην αδειοδότηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, μειώνονται άμεσα οι χρόνοι και αντικαθίσταται η Άδεια Παραγωγής με τη Βεβαίωση Παραγωγού Ηλεκτρικής Ενέργειας, χωρίς να απαιτείται έκδοση απόφασης της Ολομέλειας της ΡΑΕ. Η νέα αυτή διαδικασία θα υποστηρίζεται από το Ηλεκτρονικό Μητρώο ΑΠΕ.
Εισάγεται ένα νέο ευρωπαϊκό μοντέλο διαχείρισης των Προστατευόμενων Περιοχών της χώρας, με τη δημιουργία ενός κεντρικού Οργανισμού Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ), εποπτευόμενου από το Υπουργείο. Παραμένει η προστασία και η κάλυψη για όλες τις προστατευόμενες περιοχές, τα εθνικά πάρκα και τους εθνικούς δρυμούς. Ωστόσο τα 36 Διοικητικά Συμβούλια των Φορέων Διαχείρισης καταργούνται και δημιουργούνται 24 αποκεντρωμένες δομές (Μονάδες Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών) για την εποπτεία, την επιστημονική παρακολούθηση και την ανάδειξη των Προστατευόμενων Περιοχών. Με τον τρόπο αυτό το Υπουργείο ανταποκρίνεται στο πάγιο αίτημα φορέων, οικολογικών οργανώσεων και διοικητικών συμβουλίων των ΦΔΠΠ για την ύπαρξη ενιαίου φορέα. Το νέο μοντέλο προσιδιάζει σε πολλά ευρωπαϊκά σχήματα (π.χ. Φινλανδία, Ιρλανδία) και θα είναι περισσότερο λειτουργικό διοικητικά και πιο ουσιαστικά υποστηριζόμενο οικονομικά.
Ένα ακόμη σημαντικό ζήτημα που επιλύεται είναι αυτό των δασικών χαρτών. Με τις αντιρρήσεις να φτάνουν σήμερα τις 160.000 στο 50% της χώρας, το Υπουργείο προχωρά στην ενίσχυση των Επιτροπών Εξέτασης Αντιρρήσεων, για την αποσυμφόρηση του έργου τους και τη σύνδεση της αμοιβής τους με το αποτέλεσμα της δουλειάς τους. Οι πολίτες, που δικαιώνονται στην υποβολή αντιρρήσεων, θα μπορούν πλέον να αξιοποιούν αμέσως την περιουσία τους. Επιπλέον, εξαιρούνται από το πεδίο εφαρμογής των δασικών χαρτών οι περιοχές, για τις οποίες, πριν το 1975, είχαν εκδοθεί πράξεις της Διοίκησης, με τις οποίες άλλαξε νομίμως ο χαρακτήρας τους από δασικός σε αγροτικός.
Οι περιπτώσεις αυτές είναι:
- Διανομές (εποικιστικά),
- Αναδασμοί,
- Απαλλοτριώσεις με σκοπό την αγροτική αποκατάσταση,
- Άδειες του υπουργού Γεωργίας ή του νομάρχη για μεταβίβαση κλήρου.
Όλες οι παραπάνω αφορούν αγροτικές εκτάσεις που είχαν δηλωθεί από τον ΟΠΕΚΕΠΕ ως αγροτικές στην ΕΕ και λάμβαναν επιδοτήσεις. Αποτυπώθηκαν ως δασικές εκτάσεις, γιατί παρέλειψαν να λάβουν υπόψη τους τις παραπάνω πράξεις της Διοίκησης και θα έπρεπε να αποτυπωθούν ως Αγροτικές Εκτάσεις.
Με το νομοσχέδιο αυτό αναμορφώνονται όλοι οι δασικοί χάρτες (κυρωμένοι, όσοι έχουν αναρτηθεί κ.λπ.) ώστε να λάβουν υπόψη τους αυτές τις διοικητικές πράξεις. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα τη μεγάλη μείωση των αντιρρήσεων.
Αναφορικά με τις οικιστικές πυκνώσεις, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας συμμορφώνεται με το γράμμα και το πνεύμα της απόφασης του ΣτΕ. Συνεπώς γίνεται εκ νέου ανάρτηση των δασικών χαρτών με τις περιοχές που είχαν εξαιρεθεί ως οικιστικές πυκνώσεις. Παρέχεται η δυνατότητα τακτοποίησης για χρονικό διάστημα 30 ετών των κατοικιών που έχουν χτιστεί εντός δασών και δασικών εκτάσεων, εφόσον δεν είναι μεμονωμένες. Για το σκοπό αυτό θα καταρτιστούν, σε κάθε Περιφέρεια, οικονομοτεχνικές μελέτες, που θα προσδιορίζουν τις αστικές πυκνώσεις και θα τεκμηριώνουν την ανάγκη για την προσωρινή διατήρηση των κατοικιών εντός αυτών. Με βάση αυτές τις μελέτες, θα εκδοθεί Προεδρικό Διάταγμα, το οποίο φυσικά θα εγκριθεί από το ΣτΕ, το οποίο θα καθορίζει τα κριτήρια για τη διατήρηση των κατοικιών.
Καθώς σήμερα απουσιάζει το ενιαίο πλαίσιο και καθυστερεί αδικαιολόγητα η κατάρτιση των σχεδίων διαχείρισης των περιοχών Natura 2000, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας προχωρά στη θεσμοθέτηση τεσσάρων ζωνών κλιμακούμενης προστασίας στις περιοχές Natura, όπως συμβαίνει και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Σε κάθε ζώνη προβλέπονται οι επιτρεπόμενες και απαγορευόμενες δραστηριότητες βάσει των χρήσεων γης που ισχύουν για την πολεοδομία (π.δ. 59/2018).
Συγκεκριμένα προβλέπονται:
- Ζώνη απόλυτης προστασίας της φύσης,
- Ζώνη προστασίας της φύσης,
- Ζώνη διαχείρισης οικοτόπων και ειδών,
- Ζώνη βιώσιμης διαχείρισης φυσικών πόρων.
Συνεπώς, οι μελετητές που εκπονούν σε εθνικό επίπεδο τα σχετικά σχέδια για τις περιοχές Natura θα μπορούν πλέον με τρόπο συνεκτικό και μεθοδολογία ομοιόμορφη να καθορίσουν τους όρους και περιορισμούς δραστηριοτήτων κατά ζώνες εντός των προστατευομένων περιοχών.
Για τη διαχείριση των αποβλήτων το νομοσχέδιο αυτό απλουστεύει και επισπεύδει την υφιστάμενη διοικητική διαδικασία για την έγκριση του Εθνικού/ Περιφερειακών και Τοπικών Σχεδίων Διαχείρισης Αποβλήτων. Γίνεται υποχρεωτικός ο καφέ κάδος για τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος, όπου υπάρχει σχετική υποδομή. Διασφαλίζεται η ασφαλής συλλογή και μεταφορά επικίνδυνων αποβλήτων (π.χ. αμίαντος), ενώ όσον αφορά στα απόβλητα Εκσκαφών Κατασκευών και Κατεδαφίσεων (ΑEKK), για την έκδοση οικοδομικής άδειας προϋπόθεση είναι η σύναψη συνεργασίας με εγκεκριμένο σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης ΑΕΚΚ για την αποκομιδή των μπάζων.
Μια ολιστική λύση εφαρμόζεται και στις πλαστικές σακούλες, με την επιβολή τέλους σε όλες, ανεξαρτήτως πάχους τοιχώματος. Μοναδική εξαίρεση είναι οι βιοαποδομήσιμες/λιπασματοποιήσιμες, λόγω προώθησης υλικών που δύνανται να βιοαποδομηθούν ή/και λιπασματοποιηθούν.
Τέλος, διευθετείται και το ζήτημα των ιδιωτικών συνδέσεων (για τα αστικά λύματα), με τη χρηματοδότηση από κοινοτικούς και εθνικούς πόρους για κατασκευή εξωτερικών αγωγών διακλαδώσεων χωρίς οικονομική επιβάρυνση των ιδιοκτητών.