«Η χθεσινή ανακοίνωση κλειδώνει την παρουσία της ExxonMobil στην κυπριακή Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη και στην Ανατολική Μεσόγειο γενικότερα και για εμάς αυτή είναι μια πολύ σημαντική εξέλιξη γεωπολιτικής διάστασης», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου, Νίκος Χριστοδουλίδης στον ραδιοφωνικό σταθμό του Αθηναϊκού- Μακεδονικού Πρακτορείου Ειδήσεων «Πρακτορείο 104,9 FM» για την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων της ερευνητικής γεώτρησης της εταιρείας στον στόχο «Γλαύκος-1» του τεμαχίου 10, ότι έχει εντοπιστεί ποσότητα φυσικού αερίου μεταξύ 5,5 και 8 τρισεκατομμυρίων κυβικών ποδών, υπογραμμίζοντας όμως ότι αυτή τη στιγμή το μήνυμα που εκπέμπεται είναι «η ανάγκη να μείνουμε προσγειωμένοι και να μην προχωρούμε σε μεγάλες δηλώσεις, ειδικότερα σε σχέση με την οικονομική πτυχή αυτού του αποτελέσματος».
«Ήταν μια σημαντική μέρα για την Κύπρο, μια σημαντική μέρα για την Ανατολική Μεσόγειο και μια σημαντική μέρα για την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση. Την ίδια στιγμή θέλω με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο να δηλώσω -μακριά από θριαμβολογίες, μακριά από μεγαλόστομες διακηρύξεις- ότι παραμένουμε προσγειωμένοι και επικεντρωμένοι στη υλοποίηση του ενεργειακού μας σχεδιασμού, έχουμε κάποιους ξεκάθαρους στόχους, για τους οποίους εργαζόμαστε πολύ μεθοδικά. Θεωρούμε ότι η Ανατολική Μεσόγειος και όχι μόνο η Κύπρος μέσα από τη συνεργασία των κρατών της περιοχής μπορεί να αναπτυχθεί ως μια βασική ενεργειακή περιοχή και μέσα σε αυτό το πλαίσιο να επωφεληθούν τα κράτη της περιοχής, αλλά να επωφεληθεί η ίδια η ΕΕ, αφού δύναται να αναπτυχθεί ως ένας εναλλακτικός ενεργειακός διάδρομος για την ίδια την Ευρώπη [...] Το πιο σημαντικό, ειδικά στην παρούσα φάση, είναι να παραμείνουμε προσγειωμένοι, μακριά από μεγάλα λόγια και να συνεχίσουμε αυτό που εδώ και καιρό κάνουμε. Δεν πρέπει να παρασυρθούμε από τα θετικά αποτελέσματα, είτε αυτά αφορούν την γεωπολιτική διάσταση -όλοι την αναγνωρίζουν- αλλά πολύ περισσότερο και την οικονομική διάσταση», εξήγησε ο υπουργός.
Γνωστοποίησε, δε, ότι «αυτή τη στιγμή συζητείται ένα νομοσχέδιο της κυβέρνησης για να δημιουργηθεί ένα ταμείο υδρογονανθράκων, που θα ασχολείται με τα όποια οικονομικά έσοδα από την αξιοποίηση των υδρογονανθράκων και αυτά κατά κύριο λόγο, όταν έλθουν, θα αφορούν επενδύσεις και πολύ περισσότερο επενδύσεις για τις μελλοντικές γενιές», καθώς «δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να μας δημιουργηθεί εντύπωση ότι λόγω των χθεσινών ανακοινώσεων μπορούμε να οδηγηθούμε σε παλιές συμπεριφορές και πρακτικές, οι οποίες μας οδήγησαν σε μια τραγική κατάσταση πραγμάτων, που κληθήκαμε να διαχειριστούμε το 2013».
«Πολύ καλή η ποιότητα του κοιτάσματος και υψηλές οι προοπτικές αξιοποίησής του»
Σε ό,τι αφορά τα βήματα που θα ακολουθήσουν τις χθεσινές ανακοινώσεις της ExxonMobil ο κ. Χριστοδουλίδης διευκρίνισε ότι η εταιρεία, βάσει του συμβολαίου που έχει υπογράψει με την Κυπριακή Δημοκρατία, θα πρέπει εντός 30 ημερών να ενημερώσει αν θα προχωρήσει σε επιβεβαιωτική γεώτρηση και -αν ναι- τότε θα πρέπει να το πράξει εντός συγκεκριμένου χρονικού πλαισίου. «Οι εκτιμήσεις μας, στη βάση πάντα της ενημέρωσης που έχουμε, είναι ότι ενδεχομένως να χρειαστεί επιβεβαιωτική γεώτρηση και ενδεχομένως να δώσει και κάποια καλύτερα αποτελέσματα από τις εκτιμήσεις που ακούσαμε εχθές», είπε, παρατηρώντας ότι «τα αποτελέσματα επιβεβαιώνουν και "κλειδώνουν" την Exxon έναν από τους μεγαλύτερους ενεργειακούς κολοσσούς».
Σχετικά με την ποσότητα και ποιότητα του κοιτάσματος ανέφερε: «Σύμφωνα με την ενημέρωση που έχουμε από την εταιρεία και η ποιότητα του κοιτάσματος είναι πολύ καλή και οι προοπτικές για αξιοποίησή του είναι πάρα πολύ υψηλές, άρα υπάρχει αυτή η θετική προσέγγιση από την πλευρά της εταιρείας και είναι κάτι που μας ικανοποιεί, είναι μια σημαντική πτυχή της χθεσινής ανακοίνωσης. Φαίνεται από την ενημέρωση που είχαμε χθες από τον ίδιο τον αντιπρόεδρο της Exxon, ο οποίος ήλθε στην Κύπρο για να ενημερώσει τον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας και να προβεί ακολούθως σε δηλώσεις με τον υπουργό Ενέργειας, ότι υπάρχει αυτή η θετική προοπτική».
«Ενδιαφέρον και για άλλα τεμάχια της κυπριακής ΑΟΖ»
Ερωτηθείς σχετικά με τις πρωτοβουλίες που δρομολογεί η εξέλιξη στον ενεργειακό σχεδιασμό της Κύπρου, ο κ.Χριστοδουλίδης εξήγησε: «Έχουμε συγκεκριμένο σχεδιασμό που αφορά και την εταιρεία, υπάρχει ένα ενισχυμένο ενδιαφέρον που μας κοινοποιήθηκε και χθες μετά τα αποτελέσματα, γενικότερα και για άλλα τεμάχια στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας. Χθες αποφασίστηκε στο υπουργικό συμβούλιο να ξεκινήσουμε διαπραγματεύσεις και με τη γαλλική Total και την ιταλική Εni για κάποια άλλα τεμάχια στην στην αποκλειστική οικονομική μας ζώνη, έτσι ώστε να προχωρήσει ο ενεργειακός μας σχεδιασμός».
Σε ό,τι αφορά την προοπτική δημιουργίας τερματικού σταθμού υγροποίησης φυσικού αερίου διευκρίνισε: «Σίγουρα χρειάζονται κι άλλα κοιτάσματα, σίγουρα μια τέτοια εξέλιξη θα είναι ό,τι καλύτερο για εμάς, αυτός είναι ο στόχος μας εξάλλου, να πετύχουμε να υπάρχουν τέτοιες ποσότητες, που να επιτρέπουν τη δημιουργία τερματικού στην Κύπρου. Αλλά ο στόχος δεν είναι μόνο να χτίσεις έναν τερματικό, αλλά να είναι βιώσιμος σε βάθος χρόνου». «Χρειάζονται οι ποσότητες στην κυπριακή ΑΟΖ, η συνεργασία με τα γειτονικά κράτη και είναι κάτι το οποίο βρίσκεται σε εξέλιξη εδώ και καιρό. Τον επόμενο ενάμιση χρόνο, από φθινόπωρο του 2019 υπάρχουν προγραμματισμένες άλλες 4-5 γεωτρήσεις εντός της ΑΟΖ της κυπριακής δημοκρατίας. Τα αποτελέσματα αυτών των γεωτρήσεων θα μας επιτρέψουν να καταλήξουμε και στην καλύτερη επιλογή για αξιοποίηση του πλούτου που υπάρχει», πρόσθεσε.
«Δεν θα εμπλακούμε σε παιχνίδι δημόσιων δηλώσεων με την Τουρκία»
Σχετικά με την πιθανή αντίδραση από την πλευρά της Τουρκίας μετά της ανακοινώσεις των αποτελεσμάτων της ερευνητικής γεώτρησης ο υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου τόνισε: «Είναι σημαντικό ότι αυτή η γεώτρηση ξεκίνησε και ολοκληρώθηκε χωρίς να υπάρξει η όποια παρεμπόδιση από πλευράς Τουρκίας και για εμάς είναι πολύ σημαντικό δεδομένο, λαμβάνοντας υπόψη και την προηγούμενη εμπειρία που είχαμε με την προσπάθεια της ιταλικής Eni να προχωρήσει σε γεώτρηση, κάτι το οποίο δεν κατέστη εφικτό λόγω της παράνομης αντίδρασης από πλευράς Τουρκίας».
«Όποια και αν είναι η αντίδραση της Τουρκίας», υπογράμμισε ο κ. Χριστοδουλίδης, «εμείς δεν πρόκειται να εμπλακούμε σε ένα παιχνίδι και ειδικότερα μέσα από δημόσιες δηλώσεις να απαντήσουμε στην όποια τουρκική προσέγγιση σε σχέση με το χθεσινό αποτέλεσμα», καθώς «οι ενέργειες που πράττουμε είναι στη βάση του διεθνούς δικαίου».
«Η παρουσία τόσων ενεργειακών κολοσσών στην Κυπριακή ΑΟΖ είναι η καλύτερη ψήφος εμπιστοσύνης για τις ενεργειακές προοπτικές της Κυπριακής Δημοκρατίας. Όλες αυτές οι εταιρείες γνώριζαν και γνωρίζουν πολύ καλά την προσέγγιση της Τουρκίας, γνώριζαν αυτή την προσέγγιση πολύ πριν έλθουν να επενδύσουν στην Κύπρο και το γεγονός ότι επέλεξαν να έλθουν είναι η καλύτερη απάντηση προς οποιονδήποτε αμφισβητεί τα κυριαρχικά μας δικαιώματα [...] Δεν πρόκειται να εμπλακούμε σε ένα παιχνίδι δημόσιων δηλώσεων ή αντιπαραθέσεων που στην ουσία θα δημιουργεί και μια εικόνα αμφισβήτησης των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων ή μια προσπάθεια "γκριζοποίησης" των όποιων ενεργειακών εξελίξεων στην Ανατολική Μεσόγειο», επισήμανε.
Εξέφρασε, δε, την ελπίδα «να δημιουργηθούν τέτοιες προοπτικές που να οδηγήσουν σε επίλυση του Κυπριακού, μια επίλυση που θα επιτρέψει και στην Τουρκία να συμμετέχει όχι μόνο στις συζητήσεις για τα θέματα ενέργειας στην περιοχή, αλλά γενικότερα για όλα τα θέματα που συζητούμε», καθώς «στο τέλος της ημέρας δεν μπορούμε να αλλάξουμε τη Γεωγραφία, η Τουρκία θα είναι ένα κράτος γείτονας της Κυπριακής Δημοκρατίας και προτιμούμε σαφώς με τους γείτονές μας να έχουμε καλές σχέσεις, αλλά αυτό εξαρτάται αποκλειστικά και μόνο από την Τουρκία».
«Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε το προσχέδιο για τον East Med»
Σχετικά με τον προγραμματισμό για την κατασκευή του υποθαλάσσιου αγωγού East Med, που θα μεταφέρει φυσικό αέριο από την Ανατολική Μεσόγειο, μέσω Ισραήλ, Κύπρου, Ελλάδας και Ιταλίας ο κ. Χριστοδουλίδης επισήμανε: «Υπάρχει μια σημαντική πρόσφατη εξέλιξη το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει εγκρίνει το προσχέδιο της διακρατικής συμφωνίας ανάμεσα στο Ισραήλ, την Κύπρο, την Ελλάδα και την Ιταλία, όσον αφορά τον αγωγό East Med. Ήταν μία προϋπόθεση, λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ελλάδα, η Ιταλία και η Κυπριακή Δημοκρατία είναι κράτη- μέλη της ΕΕ, άρα το προσχέδιο της διακρατικής συμφωνίας είχε αποσταλεί στην Επιτροπή για παρατηρήσεις και σχόλια, έχει ολοκληρωθεί ο σχετικός έλεγχος, άρα έχουμε προχωρήσει ένα βήμα περισσότερο και είναι μια επιλογή που βρίσκεται στο τραπέζι των συζητήσεων».
«Εμείς», συνέχισε ο υπουργός, «δεν αποκλείουμε καμιά επιλογή, εκείνο που έχει σημασία για την υλοποίηση της όποιας επιλογής είναι οι διαθέσιμες ποσότητες κι εκεί είναι που επικεντρωνόμαστε αυτή τη στιγμή, όπως και τα άλλα κράτη, στο να γίνουν γεωτρήσεις, για να έχουμε μία συνολική εικόνα για τα διαθέσιμα αποθέματα της Ανατολικής Μεσογείου και στη βάση πραγματικών δεδομένων να δούμε όλες τις επιλογές που είναι στη διάθεσή μας».