Με γερμανική υποχώρηση φαίνεται ότι λήγει η σύγκρουση με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο για το ελληνικό χρέος, που θα μπορούσε να οδηγήσει ακόμη και από τον Ιούνιο την Ελλάδα στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ώστε μέσα στο καλοκαίρι να γίνει και η πρώτη δοκιμαστική έκδοση ομολόγων.
Όπως αποκάλυψε η, συνήθως καλά πληροφορημένη από το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών, συντηρητική εφημερίδα “Die Welt”, ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε έχει ήδη δώσει εντολή στις υπηρεσίες του υπουργείου του να ετοιμάσουν μια λίστα με τα χρηματοοικονομικά εργαλεία που η γερμανική πλευρά δέχεται να εφαρμοσθούν στο τέλος του ελληνικού προγράμματος, για τη μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη ελάφρυνση του χρέους.
Το νέο στοιχείο, σε σχέση με όσα συζητούνται ως τώρα, είναι ότι το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών εμφανίζεται έτοιμο να ξεφύγει από τα όρια της απόφασης του Eurogroup της 24ης Μαΐου 2016 και να αποδεχθεί μέτρα που δεν αναφέρονται εκεί, αλλά το Ταμείο κρίνει ότι θα είναι απαραίτητο να υπάρχουν στην... «εργαλειοθήκη», για να διασφαλισθεί η βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους, δηλαδή να μην υπερβαίνουν οι δαπάνες εξυπηρέτησής του το 15% του ΑΕΠ ως το 2040 και το 20% ως το 2060.
Σύμφωνα με την “Welt”, η γερμανική πλευρά προτίθεται να αναλάβει την υποχρέωση έναντι της Αθήνας και του ΔΝΤ για τον καθορισμό χαμηλών επιτοκίων, για μεγάλης διάρκειας παράταση της λήξης των δανείων, αλλά και για αναβολές στην καταβολή τόκων.
Οι δεσμεύσεις αυτές, αν και δεν θα περιλαμβάνουν ποσοτικές αναφορές στην ελάφρυνση που θα επιτευχθεί με τα επιμέρους μέτρα, για την οποία θα ληφθούν οι αποφάσεις το 2018, θα πρέπει να είναι αρκετά ισχυρές για να επιτρέψουν στο Ταμείο να εκπονήσει μια νέα ανάλυση βιωσιμότητας του χρέους και να εγκριθεί νέα χρηματοδότηση στην Ελλάδα.
Επιπλέον -και αυτό είναι το σημαντικό για την ελληνική πλευρά-, θα είναι αρκετά ισχυρές για να καλύπτουν τη σχετική απαίτηση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ώστε να ενταχθεί, ακόμη και εντός του Ιουνίου, η Ελλάδα στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης και να ανοίξει ο δρόμος για αγορές ελληνικών ομολόγων ύψους από την ΕΚΤ, ώστε να προχωρήσει με επιτυχία ο σχεδιασμός της Ελλάδας, σε συνεργασία με τον οίκο Rothchild, για δοκιμαστική έξοδο στην αγορά ομολόγων μέσα στο καλοκαίρι.
Η συμφωνία Ευρωπαίων - ΔΝΤ για το χρέος φαίνεται ότι θα προβλέπει πλήρη κάλυψη των κινδύνων που έχει αναλάβει το Ταμείο με τη συμμετοχή του στα προγράμματα για την Ελλάδα. Ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM) θα προπληρώσει τα δάνεια του ΔΝΤ, ύψους 14 δισ. ευρώ, ώστε να μηδενισθεί η έκθεση του Ταμείου στην Ελλάδα πριν εγκριθεί ένα νέο πρόγραμμα χαμηλού ρίσκου, δηλαδή ένα νέο δάνειο 3-4 δισ. ευρώ, το οποίο θα αντιστοιχεί περίπου στο ποσοστό συμμετοχής της Ελλάδας στο κεφάλαιο του ΔΝΤ.
Το επόμενο μνημόνιο λέγεται “ECCL”
Η λήξη του νέου προγράμματος του ΔΝΤ θα συμπίπτει με τη λήξη του αντίστοιχου προγράμματος του ESM, το 2018.
Από αυτό το σημείο και μετά, ο σχεδιασμός της γερμανικής κυβέρνησης προβλέπει ότι η Ελλάδα θα υπογράψει ένα νέο μνημόνιο με τον ESM, για την ένταξη σε προληπτικό μηχανισμό χρηματοδότησης, ο οποίος θα αξιοποιήσει όσα κεφάλαια θα έχουν μείνει αδιάθετα από το τρίτο μνημόνιο για να προσφέρει χρηματοδοτική υποστήριξη στη χώρα, σε περίπτωση αδυναμίας πρόσβασης στην αγορά ομολόγων, ή διαμόρφωσης του επιτοκίου δανεισμού σε απαγορευτικά υψηλά επίπεδα.
Ειδικότερα, το σχέδιο αυτό προβλέπει χρήση του μηχανισμού Enhanced Conditions Credit Line (ECCL) του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, ο οποίος θα ενεργοποιείται εάν η κυβέρνηση κρίνει ότι δεν μπορεί να χρηματοδοτηθεί από την αγορά, ή ότι το κόστος δανεισμού είναι ασύμφορο.
Η έγκριση προληπτικής χρηματοδοτικής γραμμής θα γίνει με βάση τους ισχύοντες όρους του κανονισμού του ESM. Δηλαδή, θα πρέπει να υπογραφεί ένα Memorandum of Understanding (MoU), ένα μνημόνιο, που θα περιλαμβάνει αναλυτικές δεσμεύσεις της Ελλάδας για την οικονομική πολιτική.
Ο κανονισμός του ESM προβλέπει επιτήρηση σε τριμηνιαία βάση, με εκθέσεις της τρόικας (Κομισιόν, Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και ΔΝΤ), αλλά ο Β. Σόιμπλε έχει προαναγγείλει ότι το Βερολίνο θα επιδιώξει να αναλάβει την πλήρη ευθύνη ο ESM, αφού θα μετεξελιχθεί σε ένα Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο.
Το σχήμα επιτήρησης του ECCL φαίνεται πιο «ελαφρύ» από όσα έχουν εφαρμοσθεί ως τώρα, αλλά στην πραγματικότητα θα είναι πολύ πιο αυστηρό, καθώς η Ελλάδα θα εφαρμόζει το νέο πρόγραμμα εκτεθειμένη στην αγορά ομόλογων: σε κάθε περίπτωση καθυστερήσεων ή προστριβών με τους θεσμικούς πιστωτές, για την εφαρμογή του προγράμματος, η αγορά ομολόγων αμέσως θα προεξοφλεί πιθανή διακοπή της προληπτικής χρηματοδότησης και το spread θα εκτινάσσεται στα ύψη.