Στις δυνατότητες που παρέχει η πολιτεία στις νεοφυείς επιχειρήσεις μέσω του Elevate Greece , αναφέρθηκε μεταξύ άλλων ο υφυπουργός Ανάπτυξης & Επενδύσεων, αρμόδιος για την Έρευνα και Καινοτομία, Χρίστος Δήμας σε συνέντευξή του στο indicator.gr, ενώ δεν έλειψε να σχολιάσει τις προοπτικές που μπορούν να υπάρξουν στο πεδίο της Έρευνας και Ανάπτυξης.
Ειδικότερα, ερωτηθείς για τα οφέλη που έχουν αποκομίσει οι νεοφυείς επιχειρήσεις από την πλατφόρμα Elevate Greece, o κ. Δήμας τόνισε χαρακτηριστικά πως η εν λόγω πλατφόρμα παρέχει εξειδικευμένα κίνητρα στις νεοφυείς επιχειρήσεις, όπως φορολογικές εκπτώσεις αλλά και δράσεις ΕΣΠΑ για την ενίσχυση της ρευστότητας τους λόγω COVID-19.
Αναφορικά με το Ταμείο Ανάκαμψης και τα χρήματα που αναμένει η χώρα μας, ο υφυπουργός Ανάπτυξης & Επενδύσεων, εξέφρασε την πεποίθηση ό,τι είναι μία καλή ευκαιρία και ένα χρήσιμο εργαλείο για να βελτιωθεί γενικότερα η ανταγωνιστικότητα της εθνικής οικονομίας, ενώ μιλώντας για το τομέα της Έρευνας και Ανάπτυξης επισημαίνει πως οι νεοφυείς επιχειρήσεις θα έχουν πρόσβαση στους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης που αγγίζουν τα 500 εκατ. ευρώ.
Τέλος, ο κ. Δήμας σχολίασε το θέμα του Brain drain, τονίζοντας πως “προτεραιότητα της κυβέρνησης είναι η επένδυση στην έρευνα και την καινοτομία, καθώς δημιουργούνται νέες, καλά αμειβόμενες και ποιοτικές θέσεων εργασίας”.
Αναλυτικά ολόκληρη η συνέντευξη:
Η Ελλάδα παρόλο που έχει βελτιώσει τη θέση της στον Ευρωπαϊκό μέσο όρο που αφορά την αύξηση των επενδύσεων στον τομέα της έρευνας και της ανάπτυξης, παραμένει ακόμα αρκετά πίσω. Που πιστεύετε ό,τι οφείλεται αυτό; Kαι ποιες είναι οι κινήσεις που έχετε δρομολογήσει ώστε να καλυφθεί αυτό το κενό;
Ένας από τους κεντρικούς στόχους που είχαμε θέσει στο Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων ήταν η σημαντική αύξηση, σε ετήσια βάση, της έντασης δαπανών έρευνας και ανάπτυξης. Η Ελλάδα το 2020, πέτυχε την μεγαλύτερη αύξηση (+17,2%) της τελευταίας δεκαετίας στον δείκτη έντασης Έρευνας και Ανάπτυξης (R&D), σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε πρόσφατα το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης.
Πιο συγκεκριμένα, οι δαπάνες Έρευνας και Ανάπτυξης ως ποσοστό του ΑΕΠ ανήλθαν το 2020 σε 1.50%, έναντι του 1.28% του 2019. Παρόλο όμως που οι δημόσιες δαπάνες σε Ε&Α είναι στον μέσο όρο των κ-μ του ΟΟΣΑ, εκεί που πρέπει να βελτιώσουμε την επίδοση μας είναι στις επενδύσεις που προέρχονται από τον ιδιωτικό τομέα. Για τον λόγο αυτό αυξήσαμε σημαντικά τα φορολογικά κίνητρα των υπέρ-εκπτώσεων δαπανών έρευνας & ανάπτυξης από το 130% στο 200% ώστε να δώσουμε επιπλέον ώθηση σε αυτές τις επενδύσεις δημιουργώντας ένα πολύ ανταγωνιστικό πλαίσιο.
Παράλληλα, προχωράμε σημαντικές δράσεις μέσω ΕΣΠΑ όπως για τους συνεργατικούς σχηματισμούς καινοτομίας (innovation clusters), τα κέντρα ικανοτήτων (competence centres), τα γραφεία μεταφοράς τεχνολογίας (technology transfer offices) και το νέο Ερευνώ-Δημιουργώ-Καινοτομώ. Συνεπώς έχουμε ένα πολύ ευνοϊκό φορολογικό πλαίσιο το οποίο συνοδεύεται με προγράμματα επιδότησης άρα είμαστε αισιόδοξοι πως κάθε χρόνο θα έχουμε σημαντική αύξηση στις δαπάνες έρευνας και ανάπτυξης.
Έχοντας συμπληρώσει έναν χρόνο από την σύσταση του Elevate Greece, τι οφέλη έχουν αποκομίσει οι νεοφυείς επιχειρήσεις που έχουν εγγραφεί και πως αυτή η πρωτοβουλία έχει συμβάλλει στο ευρύτερο πεδίο των επενδύσεων και της οικονομίας;
Μέχρι και πριν από έναν χρόνο περίπου, η Ελληνική πολιτεία δεν είχε ορισμό για το ποιες επιχειρήσεις λογίζονται ως νεοφυείς. Δεν ήξερε συνεπώς πόσες υπάρχουν, που βρίσκονται, σε ποιον τομέα δραστηριοποιούνται, πόσους εργαζόμενους απασχολούν και τι κύκλο εργασιών πραγματοποιούν. Εύλογο είναι πως όταν δεν έχει η πολιτεία όλα αυτά τα δεδομένα αδυνατεί στην πραγματικότητα να σχεδιάσει αλλά και να εφαρμόσει αποτελεσματική πολιτική. Σήμερα, για όλα τα παραπάνω ερωτήματα υπάρχουν απαντήσεις.
Έχουν εγγραφεί 533 νεοφυείς επιχειρήσεις, οι οποίες απασχολούν περισσότερους από 5.000 εργαζομένους. Πλέον, υπάρχει μια σαφής και χαρτογραφημένη εικόνα του οικοσυστήματος καινοτομίας και έτσι η πολιτεία έχει τη δυνατότητα να σχεδιάζει πολιτικές κομμένες και ραμμένες στις ανάγκες του οικοσυστήματος. Με άλλα λόγια, το Elevate Greece είναι ένα ουσιαστικό εργαλείο μέσα από το οποίο για πρώτη φορά η πολιτεία παρέχει εξειδικευμένα κίνητρα στις νεοφυείς επιχειρήσεις όπως φορολογικές εκπτώσεις για επενδυτικούς αγγέλους (angel investors), μετοχές προαίρεσης (stock options) ακόμα και δράσεις ΕΣΠΑ για την ενίσχυση της ρευστότητας τους λόγω COVID-19.
Το Elevate Greece πλαισιώνεται όμως και από ένα σημαντικό δίκτυο επίσημων υποστηρικτών που δραστηριοποιείται στο χώρο της καινοτομίας, των επενδύσεων και της επιχειρηματικότητας, στο οποίο συμπεριλαμβάνονται τράπεζες, πολυεθνικές εταιρείες, Ελληνικές επιχειρήσεις αλλά και θεσμικοί υποστηρικτές. Οι παροχές που προσφέρονται από τους επίσημους υποστηρικτές στις νεοφυείς επιχειρήσεις περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων σπουδαία χρηματικά έπαθλα, πρόσβαση στο παγκόσμιο δίκτυο καινοτομίας που διαθέτουν, υπηρεσίες νέφους, συμβουλευτικές υπηρεσίες ακόμα και εξειδικευμένα τραπεζικά προϊόντα.
Αναμένοντας το Ταμείο Ανάκαμψης και τον νέο Αναπτυξιακό νόμο, οι καινοτόμες και οι νεοφυείς επιχειρήσεις θα έχουν πρόσβαση σε αυτά τα εργαλεία; Ποιο είναι το προβλεπόμενο ποσοστό των πόρων γι’ αυτές και από ποιες πηγές θα μπορούν να ενημερώνονται;
Το Ταμείο Ανάκαμψης είναι μία καλή ευκαιρία και ένα χρήσιμο εργαλείο για να βελτιώσουμε γενικότερα την ανταγωνιστικότητα της εθνικής οικονομίας. Η χρηματοδότηση για την ενίσχυση του χώρου έρευνας και καινοτομίας στην Ελλάδα από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης θα αγγίζει τα 500 εκατ. ευρώ και συμπεριλαμβάνει τη χρηματοδότηση της βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας, την ουσιαστική ενίσχυση των ερευνητικών προγραμμάτων, την αναβάθμιση και επέκταση των υποδομών όλων των Ερευνητικών Κέντρων, επιπλέον μεταρρυθμίσεις για τις επενδύσεις σε έρευνα & ανάπτυξη (R&D) και υπέρ του οικοσυστήματος καινοτομίας και των νεοφυών επιχειρήσεων.
Παράλληλα, αυξάνεται ο προϋπολογισμός της δράσης «Ερευνώ – Δημιουργώ – Καινοτομώ» ο οποίος ενισχύεται με επιπλέον 25 εκατ. ευρώ και η Πράξη Seal of Excellence (Σφραγίδα Αριστείας) που αφορά στη χρηματοδότηση προτάσεων που πέρασαν το κατώφλι βαθμολογίας του SME Instrument του Horizon 2020 της Ε.Ε., δηλαδή έλαβαν τη «Σφραγίδα Αριστείας»ως ιδιαίτερα καινοτόμες προτάσεις, αλλά δεν χρηματοδοτήθηκαν λόγω εξαντλήσεως των διαθέσιμων κονδυλίων.
Μετά το πράσινο φως από το Ταμείο Ανάκαμψης & Ανθεκτικότητας, το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων ενέταξε τα πρώτα 49 ερευνητικά/επενδυτικά έργα που θα χρηματοδοτηθούν για την ενίσχυση του χώρου Έρευνας και Καινοτομίας και διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην διαμόρφωση του σχεδίου «Ελλάδα 2.0».
Τα έργα αυτά είναι συμπράξεις ερευνητικών φορέων με επιχειρήσεις (79 ερευνητικοί φορείς και 65 επιχειρήσεις) και έτσι οι δυνητικοί δικαιούχοι είναι συνολικά 157 εκ των οποίων οι 13 αφορούν το Seal of Excellence και 144 στο ΕΡΕΥΝΩ – ΔΗΜΙΟΥΡΓΩ – ΚΑΙΝΟΤΟΜΩ.
Κεντρικός μας στόχος είναι να συνδέσουμε πολύ πιο αποτελεσματικά την έρευνα που παράγεται στην χώρα από τα ερευνητικά κέντρα και τα πανεπιστήμια με την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα. Η υλοποίηση των παραπάνω έργων, με την χρηματοδότηση από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, εξυπηρετεί αυτόν ακριβώς τον σκοπό.
Η πανδηµία ανέδειξε την απουσία ψηφιακών δεξιοτήτων στις επιχειρήσεις, ενώ αρκετοί νέοι επιχειρηματίες προβληµατίζονται από το γεγονός ό,τι η πανδημία μπορεί να ευνοεί τις µεγάλες επιχειρήσεις με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί μεγάλο χάσμα με τις μικρότερες. Τι απαντάτε στους προβληματισμούς αυτούς και πως είναι προετοιμασμένο το υπουργείο Ανάπτυξης να προστατέψει τους νέους επιχειρηματίες από ένα τέτοιο ενδεχόμενο;
Θα αντιστρέψω το ερώτημα σας. Παρά την πανδημία, αρκετές επιχειρήσεις ανέπτυξαν τεχνολογικά εργαλεία και δεξιότητες και κατάφεραν σε γενικές γραμμές να απαντήσουν στην πρόκληση του Covid19. Είδαμε ελληνικές νεοφυείς επιχειρήσεις, κυρίως αυτές που δραστηριοποιούνται στο ηλεκτρονικό εμπόριο ή στην δημιουργία λογισμικών/εφαρμογών να πετυχαίνουν σπουδαίες συνεργασίες με μεγάλες επιχειρήσεις από το εξωτερικό.
Σαφέστατα αυτό δεν αναιρεί το πλήγμα στον κόσμο της επιχειρηματικότητας που επέφερε η πανδημία, όμως η Πολιτεία προώθησε μια σειρά από μέτρα προστασίας για να τις ενισχύσει. Για παράδειγμα όσον αφορά τις νεοφυείς επιχειρήσεις, το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων ανακοίνωσε πρόσκληση ΕΣΠΑ, ύψους 60 εκ. ευρώ, για χρηματοδότηση του Κεφαλαίου Κίνησης, με τη μορφή μη επιστρεπτέας επιχορήγησης, για αυτές που έχουν εγγραφεί στο Elevate Greece. Πιο συγκεκριμένα η ενίσχυση έχει τη μορφή μη επιστρεπτέας χρηματοδότησης ύψους από 5.000 ευρώ έως και 100.000 ευρώ για Κεφάλαιο Κίνησης με στόχο την κάλυψη εξόδων τους σε Αγορές Εμπορευμάτων Χρήσης, Πρώτων Υλών και Υλικών Χρήσης, του συνόλου των Παροχών σε εργαζομένους και διάφορα Λειτουργικά Έξοδα.
Το ποσό προσδιορίζεται ως ποσοστό του Κεφαλαίου Κίνησης που αναλώθηκε το 2019, της τάξεως του 50% κατ’ ελάχιστον και πρέπει να αναλωθεί από τον δικαιούχο εντός του 2021. Σημαντικός αριθμός νεοφυών επιχειρήσεων εντάχθηκε στο πρόγραμμα, το οποίο αποτέλεσε «ανάσα», προκειμένου να πραγματοποιήσουν τα πρώτα κρίσιμα βήματά τους.
Μία από τις βασικές εξαγγελίες του κ. Μητσοτάκη και της κυβέρνησης είναι η ανάσχεση του Brain drain. Πως σκοπεύετε να κερδίσετε αυτό το στοίχημα μιας που οι νέοι συνεχίζουν να φεύγουν;
Αν θέλουμε να κρατήσουμε στην πατρίδα μας τα επιχειρηματικά και επιστημονικά ταλέντα και να προσελκύσουμε τους Έλληνες που έφυγαν τα χρόνια της κρίσης, πρέπει να νιώθουν σιγουριά πως στην Ελλάδα μπορούν να πετύχουν τους στόχους και τα όνειρα τους.
Η επένδυση στην έρευνα και την καινοτομία είναι στρατηγική προτεραιότητα για την Κυβέρνηση διότι δημιουργούνται νέες, καλά αμειβόμενες και ποιοτικές θέσεων εργασίας.
Τον τελευταίο χρόνο, παρά την κρίση της πανδημίας, πολλές εταιρείες, εντός και εκτός Ελλάδας, έχουν ανακοινώσει πολύ σημαντικές επενδύσεις όπως η Pfizer, Microsoft, Applied Materials, Cisco, EY, Ego, Amazon Web Services κ.α και αυτό αποτελεί μία έμπρακτη εμπιστοσύνη στην Ελληνική οικονομία αλλά και στο ανθρώπινο δυναμικό που διαθέτουμε.
Οι επενδύσεις που ανέφερα και πιο πάνω δημιουργούν τέτοιες θέσεις εργασίας και δεν είναι τυχαίο το γεγονός πως πράγματι πολλοί Έλληνες που έφυγαν τα χρόνια της κρίσης επέστρεψαν το τελευταίο διάστημα. Σε κάθε περίπτωση, η βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, οι σταθερές μειώσεις των φορολογικών συντελεστών, η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών, τα κίνητρα του αναπτυξιακού νόμου, η καταπολέμηση της γραφειοκρατίας και πολλά άλλα στοχεύουν ώστε η Ελλάδα τα επόμενα χρόνια να κρατάει τα παιδιά της και τους επιστήμονες της και να μην τα «σπρώχνει» στην αναγκαστική μετανάστευση.
Σε ποια φάση βρίσκονται τα project ΧΡΩΠΕΙ και Τhessintec;
Πριν από λίγες ημέρες, ξεκίνησε η β’ φάση του διεθνούς δημόσιου διαγωνισμού για την δημιουργία της πρώτης Πολιτείας Καινοτομίας, που θα εγκατασταθεί στο χώρο που βρισκόταν το εργοστάσιο της ΧΡΩΠΕΙ και σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, υπολογίζουμε πως στο δεύτερο τρίμηνο του 2022 θα έχει προκύψει ανάδοχος.
Η επένδυση αναμένεται να αγγίξει τα 100 εκατ. €, χωρίς να επιβαρυνθεί το ελληνικό δημόσιο αφού το κόστος κατασκευής και λειτουργίας θα αναλάβει ο ιδιωτικός τομέας. Με την υλοποίηση του Κέντρου Καινοτομίας, θα προκύψουν σημαντικά οφέλη για την ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής της Αττικής, αλλά και για την Ελλάδα γενικότερα.
Η Πολιτεία Καινοτομίας είναι ένας φυσικός χώρος όπου ερευνητές, νεοφυείς επιχειρήσεις και τμήματα Έρευνας & Ανάπτυξης (R&D) εταιρειών και βιομηχανιών θα δημιουργούν επιχειρηματικές συνέργειες παράγοντας καινοτόμα προϊόντα και υπηρεσίες προς όφελος της Ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας. Το Κέντρο αναμένεται να φιλοξενήσει περισσότερους από 2.500 εργαζόμενους. Ευελπιστούμε πως με την λειτουργία του έργου, η Ελλάδα θα αποκτήσει την δική της φυσική έδρα στην έρευνα και καινοτομία και οι νέοι επιστήμονες και ταλαντούχοι επιχειρηματίες θα μπορούν να πρωταγωνιστούν σε υπερεθνική κλίμακα από την χώρα μας, εντός της Πολιτείας Καινοτομίας.
Το ThessIntec είναι ένα επίσης φιλόδοξο εγχείρημα. Τον τελευταίο χρόνο καταφέραμε να ξεπεράσουμε πολλά από τα γραφειοκρατικά εμπόδια και είμαστε ένα βήμα πιο κοντά στην υλοποίησή του. Μέχρι σήμερα έχει υπογραφεί Μνημόνιο Συνεργασίας με περισσότερες από 70 επιχειρήσεις της χώρας αλλά και από το εξωτερικό, καθώς επίσης και με Πανεπιστήμια και Ερευνητικά Κέντρα εντός και εκτός Ελλάδος. Συνεπώς, ο ιδιωτικός τομέας ήδη συνεισφέρει σημαντικά κεφάλαια αλλά υπάρχει ανάγκη να συγκεντρωθούν και άλλα κεφάλαια.
Από την πλευρά της η Πολιτεία, μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης, στηρίζει έμπρακτα το Thess Intec και ειδικότερα την Α’ φάση της κατασκευής του. Όταν ολοκληρωθεί η Θεσσαλονίκη θα αποκτήσει το δικό της πάρκο καινοτομίας και τεχνολογίας και θα διεκδικεί πρωταγωνιστικό ρόλο στα Βαλκάνια και την Νοτιοανατολική Ευρώπη.
Η διώρυγα της Κορίνθου αυτή τη περίοδο είναι κλειστή έπειτα από μεγάλες κατολισθήσεις, έχοντας δημιουργήσει αρκετά προβλήματα στον τουριστικό τομέα και συνάμα στον οικονομικό. Εσείς ως βουλευτής Κορινθίας και γνωρίζοντας καλά τη περιοχή σας θα μπορούσατε να μας πείτε ποιος είναι ο προγραμματισμός ώστε να τεθεί και πάλι σε λειτουργία;
Κανείς δεν επιθυμεί να είναι κλειστή η διώρυγα της Κορίνθου. Όμως νομίζω πως κανείς δεν θα ήταν διατεθειμένος να θέσει σε κίνδυνο την ζωή των εργαζομένων και όσων διέρχονται την Διώρυγα. Άρα δεν πρέπει να γίνουν βιαστικές κινήσεις αλλά ουσιαστικές παρεμβάσεις που θα επιτρέψουν την ασφαλή λειτουργία και διέλευση της διώρυγας. Γνωρίζω πως οι μελέτες του Υπουργείου Υποδομών έχουν ολοκληρωθεί, διαπιστώθηκε πως ο δυνητικός κίνδυνος ήταν πολύ μεγάλος και τώρα ξεκινάει η διαδικασία των παρεμβάσεων.