Χωρίς την πρόβλεψη για την καταβολή κοινωνικού μερίσματος τα Χριστούγεννα, κατατέθηκε στη βουλή ο Κρατικός Προϋπολογισμός του 2022, ο οποίος παράλληλα προβλέπει αυξημένα φορολογικά έσοδα, τα οποία θα υπερβούν τα 50 δισ. ευρώ.
Στους κωδικούς του προϋπολογισμού δεν υπάρχει κονδύλι για έξτρα κοινωνικές παροχές εντός του 2021, με εξαίρεση τον διπλασιασμό της δόσης που θα λάβουν τον Δεκέμβριο, οι δικαιούχοι του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος.
Ερωτώμενος σχετικά, ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας, είπε ότι αν και εφόσον οι εξελίξεις στα δημόσια οικονομικά και στην ανάπτυξη μέχρι τις 10 Δεκεμβρίου, υπερβούν τις προσδοκίες, τότε ίσως εξετάσουμε την ενίσχυση κάποιων κοινωνικών ομάδων.
Ωστόσο ήταν μια χλιαρή υπόσχεση με πολλά «αν» και «εφόσον», καθώς οι αβεβαιότητες για την υλοποίηση του προϋπολογισμού φέτος είναι πολλές και πηγάζουν βασικά από:
- Την έκρηξη της ακρίβειας στην αγορά που προέκυψε από τις εκρηκτικές ανατιμήσεις του φυσικού αερίου και του ηλεκτρικού ρεύματος, που παρέσυραν χιλιάδες καταναλωτικά αγαθά και υπηρεσίες πλήττοντας καίρια τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς.
- Την έκρηξη της πανδημίας που απειλεί με lockdown είτε περιοχές της χώρας ή και ολόκληρη τη χώρα καθώς εξαπλώνεται ταχύτατα και σίγουρα θα περιορίσει τον τζίρο της εστίασης και δραστηριοτήτων που παρατηρείται συνωστισμός σε κλειστούς χώρους, όπως κινηματογράφοι, θέατρα, μεταφορές και γενικά δραστηριότητες που είναι σε κλειστούς χώρους.
Πάνω από 50 δισ. ευρώ οι φόροι το 2022
Σύμφωνα με τον προϋπολογισμό το ΑΕΠ του 2021 θα αυξηθεί κατά 6,9% έναντι της αρχικής πρόβλεψης του προσχεδίου για μεγέθυνση ίση με 6,1% και κατ’ αναλογία, το σύνολο σχεδόν των βασικών μακροοικονομικών δεικτών του 2021 αναθεωρούνται επί τω βελτίω, ενώ για το 2022, το ΑΕΠ θα αυξηθεί κατά 4,5%.
Με δεδομένο ότι το 2022 δεν υπάρχουν νέα μέτρα στήριξης πλην εκείνων που έχουν ήδη δρομολογηθεί και αποτελούν «ουρές» εκείνων που ήδη εφαρμόζονται και τα έσοδα θα ανακάμψουν λόγω της ανάπτυξης και την έναρξης αποπληρωμής των χρεών της πανδημίας, στον προϋπολογισμό η πρόβλεψη για δημοσιονομικό έλλειμμα στο 4% ως ποσοστό του ΑΕΠ και πρωτογενές έλλειμμα 1,4% του ΑΕΠ.
Αναλυτικότερα, το ισοζύγιο της Γενικής Κυβέρνησης το 2022, σύμφωνα με το σχέδιο Προϋπολογισμού 2022, αναμένεται να παρουσιάσει έλλειμμα 7,4 δισ. ευρώ, έναντι πρόβλεψης ελλείμματος περίπου 6,7 δισ. ευρώ που είχε αποτυπωθεί στο προσχέδιο. Τόσο τα συνολικά έσοδα είναι αυξημένα σε σχέση με το προσχέδιο (λόγω της μεγαλύτερης μεταβολής του ΑΕΠ) όσο και οι δαπάνες.
Συνολικά τα έσοδα προβλέπεται να αυξηθούν σε σχέση με το προσχέδιο κατά 617 εκατ. ευρώ, ενώ οι δαπάνες κατά 1,3 δισ. ευρώ. Το αποτέλεσμα των ΟΤΑ και των ΟΚΑ είναι επίσης ελαφρώς επιδεινωμένο, λόγω κυρίως της αύξησης των επενδυτικών δαπανών και της μείωσης της πρόβλεψης για τα καθαρά έσοδα από ασφαλιστικές εισφορές αντίστοιχα, χωρίς όμως αυτό να συνιστά πηγή ιδιαίτερης ανησυχίας. Το σχέδιο του Προϋπολογισμού προβλέπει σημαντική αύξηση των εσόδων, κυρίως λόγω της προβλεπόμενης οικονομικής μεγέθυνσης και της αύξησης της απασχόλησης.
Συγκεκριμένα, τα φορολογικά έσοδα του Κρατικού Προϋπολογισμού αναμένεται να ανέλθουν σε 50.055 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 536 εκατ. ευρώ σε σχέση με το προσχέδιο, λόγω της μεγαλύτερης προβλεπόμενης αύξησης του ΑΕΠ.
Η συνολική μεταβολή των φορολογικών εσόδων μεταξύ 2021 και 2022 ανέρχεται συνολικά στα 3,5 δισ. ευρώ, με τους φόρους κατανάλωσης να συνεισφέρουν κατά περίπου 2,2 δισ. ευρώ και τους φόρους εισοδήματος κατά 1,3 δισ. ευρώ. Επίσης, προβλέπεται αύξηση κατά 520 εκατ. ευρώ των εσόδων των ΟΚΑ από ασφαλιστικές εισφορές, λόγω αύξησης της απασχόλησης.
Οι συνολικές δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού για το έτος 2022 προβλέπεται να διαμορφωθούν στα 65.594 εκατ. ευρώ, σημαντικά χαμηλότερες κατά 5.253 εκατ. ευρώ σε σχέση με εκτιμώμενο ύψος τους για το 2021, εξαιτίας των μειωμένων δαπανών για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Ωστόσο, οι δαπάνες αυτές εμφανίζονται αυξημένες σε σχέση με το προβλεπόμενο ύψος τους στο ΜΠΔΣ 2022-2025 κατά 2.600 εκατ. ευρώ.
Οι αυξημένες πιστώσεις προβλέπονται στην κατηγορία «πιστώσεις υπό κατανομή» κατά 1.708 εκατ. ευρώ και αφορούν κυρίως προβλέψεις για την αντιμετώπιση της πανδημίας και δαπάνες ΠΔΕ (550 εκατ. ευρώ), στην κατηγορία «αγορές παγίων περιουσιακών στοιχείων» κατά 528 εκατ. ευρώ για φυσικές παραλαβές εξοπλιστικών και στην κατηγορία «μεταβιβάσεις» κατά 277 εκατ. ευρώ.
Αυξημένες επίσης είναι οι προβλέψεις δαπανών στο σχέδιο του Κρατικού Προϋπολογισμού για το 2022, σε σχέση με τις αντίστοιχες του προσχεδίου κατά 1.259 εκατ. ευρώ, εξαιτίας περαιτέρω αύξησης των προβλέψεων για δαπάνες αντιμετώπισης της πανδημίας, καθώς και του ΠΔΕ (350 εκατ. ευρώ).
Η κλιμακούμενη αναθεώρηση των προβλέψεων των δαπανών του Κρατικού Προϋπολογισμού για το 2022 σε σχέση με τις αντίστοιχες του ΜΠΔΣ 2022-2025 και του προσχεδίου, οφείλεται κυρίως σε πιθανή αναθεώρηση σχετικά με τυχόν έξαρση του επιδημιολογικού φαινομένου το επόμενο έτος, η οποία θα απαιτήσει λήψη νέων μέτρων αντιμετώπισής του. Αφορούν δηλαδή σε πρόβλεψη μη μόνιμου χαρακτήρα, που σημαίνει ότι ενδεχόμενος έλεγχος του επιδημιολογικού φαινομένου το επόμενο έτος, θα προκαλέσει συγκράτηση των δαπανών, με θετικό αντίκτυπο στο δημοσιονομικό αποτέλεσμα της Γενικής Κυβέρνησης.