Κεντρική θέση στο νέο ενεργειακό τοπίο που διαμορφώνεται για την Ελλάδα κατέχουν η Θεσσαλονίκη και η Κεντρική Μακεδονία, τόσο στην αγορά ηλεκτρισμού, όσο και στο φυσικό αέριο, όπου η Βόρεια Ελλάδα «δεν είναι πλέον μόνο ένας άξονας διαμετακόμισης ενέργειας, αλλά μετατρέπεται σε hub LNG (σ.σ.κόμβο υγροποιημένου φυσικού αερίου)», όπως επισήμανε σήμερα ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κωστής Χατζηδάκης, μιλώντας σε εκδήλωση της ηλεκτρονικής εφημερίδας «voria.gr».
Σε ό,τι αφορά τον ηλεκτρισμό, ο υπουργός χαρακτήρισε ως μεγάλη νίκη το γεγονός ότι η Θεσσαλονίκη επελέγη ως έδρα του Περιφερειακού Κέντρου Ελέγχου Ηλεκτρικής Ενέργειας της Νοτιοανατολικής Ευρώπης (RSC), αποστολή του οποίου είναι να διασφαλίζει τη συνεργασία και τον συντονισμό της λειτουργίας των συστημάτων και των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας της Ελλάδας, της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας.
«Είναι μια εξέλιξη που θα δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας στην πόλη και υπογραμμίζει το ηγετικό της προφίλ στις περιφερειακές ενεργειακές εξελίξεις. Επόμενος στόχος μας είναι η συμμετοχή ακόμη περισσότερων διαχειριστών στο νέο Κέντρο Ελέγχου. Βρισκόμαστε παράλληλα στο τελικό στάδιο για την έναρξη κατασκευής της νέας γραμμής υπερυψηλής τάσης με τη Βουλγαρία, που θα συνδέσει τη Νέα Σάντα με τη Μαρίτσα. Στη βουλγαρική πλευρά των συνόρων τα έργα θα ξεκινήσουν το Μάρτιο του 2020. Στην Ελλάδα θα ξεκινήσουμε το επόμενο έτος με στόχο το έργο να παραδοθεί έως τα τέλη του 2022. Η διασύνδεση αυτή στηρίζει περαιτέρω την ευστάθεια του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας, μας προφυλάσσει δηλαδή από τα blackouts, αλλά και την απελευθέρωση της αγοράς, καθώς περισσότερες διασυνδέσεις σημαίνει περισσότερες επιλογές για τους προμηθευτές και τους καταναλωτές» επισήμανε ο κ.Χατζηδάκης.
Τα χρονοδιαγράμματα για TAP και IGB
Σε ό,τι αφορά το φυσικό αέριο, σημείωσε ότι οι ευκαιρίες που δημιουργούνται για τη Θεσσαλονίκη και την Κεντρική Μακεδονία να καταστούν ενεργειακοί κόμβοι σε αυτό το πλαίσιο είναι πολλές: όπως υπενθύμισε, έχει ήδη ολοκληρωθεί η κατασκευή του TAP (Διαδριατικού Αγωγού Φυσικού Αερίου), ο οποίος θα εγκαινιαστεί μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2020, με προοπτική η εμπορική του λειτουργία να ξεκινήσει φέτος, με τη μεταφορά σημαντικών ποσοτήτων φυσικού αερίου και τη δημιουργία πολλών μόνιμων εργασίας, βοηθώντας παράλληλα στην ανάπτυξη νέων δικτύων διανομής αερίου σε όλη τη Βόρεια Ελλάδα.
Γνωστοποίησε δε, ότι η Δημόσια Επιχείρηση Δικτύων Διανομής Αερίου ΑΕ (ΔΕΔΑ ΑΕ) ετοιμάζει επέκταση των δικτύων σε 39 επιπλέον πόλεις, εκ των οποίων οι 18 στη Βόρεια Ελλάδα και οι έξι (Αλεξάνδρεια, Βέροια, Γιαννιτσά, Κατερίνη, Κιλκίς και Σέρρες) στην Κεντρική Μακεδονία, όπου -οπως είπε- οι εξελίξεις θα είναι ταχύτερες. "Υπολογίζει η ΔΕΔΑ ότι θα κλείσει το θέμα με τους διαγωνισμούς τον Σεπτέμβριο", ώστε στη συνέχεια να ξεκινήσουν τα σχετικά έργα, επισήμανε.
Επιπλέον, έχει αρχίσει να παίρνει σάρκα και οστά το μετοχικό σχήμα του project του τερματικού σταθμού επαναεριοποίησης LNG στην Αλεξανδρούπολη, το λεγόμενο FSRU, ένα έργο διαβαλκανικής συνεργασίας, που θα αυξήσει -όπως είπε- ακόμη περισσότερο τη γεωστρατηγική σημασία της Ελλάδας στα μάτια της ΕΕ και των ΗΠΑ. Επιπλέον, πρόσθεσε, με πρόσφατη νομοθετική ρύθμιση, άνοιξε ο δρόμος για να προχωρήσει και η υπόγεια αποθήκη Φυσικού Αερίου στην Καβάλα, για την οποία επίκειται η έκδοση Κοινής Υπουργικής Απόφασης. «Είναι μια εκκρεμότητα από το 2010, που είμαστε αποφασισμένοι να την κλείσουμε μέσα στους επόμενους μήνες» σημείωσε, ενώ υπενθύμισε ακόμη ότι τον περασμένο Οκτώβριο, μετά από καθυστερήσεις μιας δεκαετίας, υπεγράφη στη Σόφια η διακυβερνητική συμφωνία για την κατασκευή του αγωγού Διασύνδεσης Ελλάδας-Βουλγαρίας (IGB).
«Η κατασκευή γίνεται κατά κύριο λόγο από ελληνικές εταιρίες και αναμένεται να ολοκληρωθεί μέσα σε περίπου δυο χρόνια. Το έργο αυτό- σε συνδυασμό με το FSRU- ανοίγει ένα νέο διάδρομο διαμετακόμισης αερίου από Νότο προς Βορρά που θα δώσει νέα αναπτυξιακή πνοή στη Βόρεια Ελλάδα γενικότερα. Παραλληλα με τον IGB υπάρχει και ο σχεδιασμός για τους κάθετους άξονες αγωγών φυσικού αερίου. Ένα από αυτά είναι η διασύνδεση των Σκοπίων με το Εθνικό Σύστημα Φυσικού Αερίου (ΕΣΦΑ). Είναι ένα έργο διεθνούς ενδιαφέροντος που θα μπορούσε να αναδείξει περαιτέρω τον διαμετακομιστικό ρόλο της περιοχής. Ο ΔΕΣΦΑ είναι έτοιμος και σε θέση να επεκτείνει το ΕΣΦΑ προς τους βόρειους γείτονες μας, εφόσον φυσικά είναι και οι ίδιοι σε θέση να στηρίξουν τεχνικά και οικονομικά την αναβάθμιση του δικού τους δικτύου.
"Πράσινες" επενδύσεις 44 δισ. ευρώ και υπερτριπλασιασμός των κονδυλίων για ενεργειακές αναβαθμίσεις
Ο κ.Χατζηδάκης επισήμανε ακόμη ότι σήμερα είναι περισσότερο αναγκαίο από ποτέ η Ελλάδα να κάνει το μεγάλο βήμα προς τη μετάβαση προς ένα νέο ενεργειακό μοντέλο, «ώστε να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις της νέας εποχής, όπως είναι η κλιματική αλλαγή αλλά και ο περιφερειακός ενεργειακός ανταγωνισμός. Αυτή είναι κατεύθυνση της κυβέρνησης και αποτυπώνεται στο νέο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), που πρόσφατα υπεβλήθη προς έγκριση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Το οποίο ευθυγραμμίζεται με το Green Deal της Επιτροπής και θα φέρει επενδύσεις της τάξης των 44 δισ. ευρώ σε όλους τους τομείς της οικονομίας μας» σημείωσε ο κ.Χατζηδάκης.
Περιγράφοντας τους στόχους της κυβέρνησης στο μέτωπο της ενεργειακής εξοικονόμησης, ο υπουργός υπενθύμισε ότι το νέο ΕΣΕΚ περιλαμβάνει τον φιλόδοξο -όπως είπε- στόχο για επίτευξη ποσοστού εξοικονόμησης άνω του 38% στην τελική κατανάλωση μέχρι το 2030. «Μέχρι το 2030 θα έχουν αναβαθμιστεί ενεργειακά πάνω από μισό εκατομμύριο κατοικίες σε όλη την Ελλάδα μέχρι το 2030. Για να πετύχουμε αυτό το στόχο, σχεδιάζουμε να αυξήσουμε 3,5 φορές πάνω τα κονδύλια για ενεργειακές αναβαθμίσεις. Αντί δηλαδή για 1 δισ. ευρώ στην επταετία που δόθηκε μέχρι σήμερα εμείς σχεδιάζουμε να δίνουμε για δράσεις ενεργειακής αναβάθμισης 500 εκατ. ευρώ ετησίως. Αυτό θα γίνει με απευθείας ενισχύσεις των ενδιαφερομένων ιδιοκτητών, με χαμηλότοκα και μηδενικού επιτοκίου τραπεζικά δάνεια, με αποτελεσματικές φορολογικές εκπτώσεις, και με επιπλέον κίνητρα για την εμπλοκή του ιδιωτικού τομέα (όπως π.χ. με τις εταιρείες ESCOs). Στην Κεντρική Μακεδονία μάλιστα, το ενδιαφέρον για τον τελευταίο κύκλο του προγράμματος "Εξοικονόμηση κατ' Οίκον" ήταν ιδιαίτερα υψηλό. Με 4.500 αιτήσεις και δεσμεύσεις 48 εκατ. ευρώ. Όσες δηλαδή ήταν και οι δεσμεύσεις για την Αττική! Αναμένουμε επομένως ανάλογα μεγάλο ενδιαφέρον και για τον νέο κύκλο του προγράμματος που ετοιμάζουμε» σημείωσε.
Τα πέντε Ειδικά Χωρικά Σχέδια της Θεσσαλονίκης
Αναφερομενος ειδικά στη Θεσσαλονίκη, ο υπουργός, προχωρώντας πέρα από τα ενεργειακά θέματα, υπενθύμισε τη σειρά των Ειδικών Χωρικών Σχεδίων (ΕΧΣ), με τα οποία στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας φιλοδοξεί -όπως είπε- να επιλύσει σειρά από χρόνια προβλήματα στο ευρύτερο πολεοδομικό συγκρότημα της Θεσσαλονίκης. Το πρώτο ΕΧΣ είναι αυτό του Εκθεσιακού Κέντρου Θεσσαλονίκης ΔΕΘ - HELEXPO, το οποίο "ήδη προχωρά μπροστά", με στόχο να αναβαθμιστεί η ΔΕΘ σε ένα πρότυπο εκθεσιακό κέντρο με διεθνή ακτινοβολία. Το δεύτερο είναι το Ε.Χ.Σ. για την ανέγερση νέου γηπέδου Τούμπας (Α.Σ. ΠΑΟΚ): "Στόχος μας είναι η χωροθέτηση νέου σύγχρονου γηπέδου ποδοσφαίρου, σύμφωνα με τις προδιαγραφές και τις απαιτήσεις τόσο της ελληνικής μομοθεσίας, όσο και τις συστάσεις (recommendations) της FIFA και UEFA. Με τη χωροθέτηση και την κατασκευή του νέου γηπέδου θα συμβάλουμε στην αναβάθμιση των αθλητικών υποδομών της πόλης και στην προσέλκυση σημαντικών διοργανώσεων. Αυτό είναι σημαντικό για την οικονομία, για το αστικό περιβάλλον και για τον αθλητισμό" τόνισε.
Το τρίτο είναι το Ε.Χ.Σ. του πρώην στρατοπέδου «Παύλος Μελάς» στο Δήμο Παύλου Μελά, όπου στόχος είναι μια ολοκληρωμένη χωρική παρέμβαση για την αξιοποίηση και λειτουργία του χώρου ως μητροπολιτικό πάρκο με αξία για όλες τις γύρω περιοχές. Το τέταρτο είναι εκείνο που αφορά το πρώην Στρατοπέδου Μεγ. Αλεξάνδρου στον Δήμο Αμπελοκήπων - Μενεμένης: "Η απόφαση για αυτό αναρτήθηκε στη "Διαύγεια" πολύ πρόσφατα. Και άνοιξε με τον τρόπο αυτό το δρόμο για τη δημιουργία ενός μητροπολιτικού πάρκου αστικού πρασίνου, πολιτισμού και κοινωνικών υποδομών, που αποτελεί σημαντικότατη παρέμβαση για τον Δήμο Αμπελοκήπων - Μενεμένης. Και το πέμπτο είναι το Ε.Χ.Σ. για το Παραλιακό μέτωπο της Θεσσαλονίκης: στόχος μας είναι η ολοκλήρωση της μελέτης προέγκρισης για την ενοποίηση και αξιοποίηση του παραλιακού μετώπου της Θεσσαλονίκης, μήκους 40 χλμ. από το Καλοχώρι ως το Αγγελοχώρι" σημείωσε.
Ανάγκη σύναψης «μεγάλης, κοινωνικής και ειλικρινούς συμμαχίας» για τα απορρίμματα
Ιδιαίτερη μνεία έκανε, τέλος, ο κ.Χατζηδάκης, στην ανάγκη σύναψης μιας «μεγάλης, κοινωνικής και ειλικρινούς συμμαχίας», για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της διαχείρισης και επεξεργασίας των απορριμμάτων στην Ελλάδα, το οποίο αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα ζητήματα για το υπουργείο του. Υπογράμμισε, ότι στο πλαίσιο αυτής της συμμαχίας θα πρέπει να συνεργαστούν κυβέρνηση, αντιπολίτευση, περιφερειακές και δημοτικές αρχές, φορείς και όλοι οι πολίτες, «μακριά από μικροκομματικές αντιλήψεις και στενοκεφαλιά». Πρόσθεσε, ότι οι Σέρρες προχωρούν θετικά ως προς τη δημιουργία υποδομών μέσω ΣΔΙΤ (Συμπράξεων Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα) για την ορθή διαχείριση των απορριμμάτων τους, ενώ «χαίρομαι που μπορώ να πω ότι κι εδώ στη Θεσσαλονίκη έχουμε θετικές εξελίξεις με τις δύο μονάδες, οι οποίες αποφασίστηκε να γίνουν, μία στην ανατολική και μια στη δυτική Θεσσαλονίκη. Έχουν ληφθεί επί της αρχής οι αποφάσεις και συνεργαζόμαστε με τον ΦοΔΣΑ (Φορέα Διαχείρησης Στερεών Αποβλήτων), με όλους τους αρμόδιους, για να μην υπάρχουν καθυστερήσεις ούτε στο ένα έργο, ούτε στο άλλο. Παράλληλα, με τον ΦΟΣΔΑ κι όλους τους αρμόδιους (φορείς) επεξεργαζόμαστε κάποια σχέδια για την ενεργειακή αξιοποίηση των απορριμμάτων, ειδικά στη Δυτική Μακεδονια. Θα παρακολουθούμε όλες αυτές τις εξελίξεις, (η διαχείριση των αποβλήτων) είναι θέμα πολιτισμού και εθνικού φιλότιμου κα σεβασμού των παιδιών μας» κατέληξε ο υπουργός.
ΑΠΕ-ΜΠΕ