Το τελευταίο και μεγαλύτερο εμπόδιο στο κλείσιμο των διαπραγματεύσεων για δεύτερη αξιολόγηση, ρύθμιση χρέους και συμφωνία με το ΔΝΤ για νέο πρόγραμμα φέρνει στην επιφάνεια το υπουργείο Οικονομικών, υπογραμμίζοντας ότι το Eurogroup θα πρέπει να αποφασίσει για τη χαλάρωση της λιτότητας από το 2019 και μετά.
Κύκλοι του υπουργείου Οικονομικών, ενημερώνοντας για την πορεία των διαπραγματεύσεων με τους Θεσμούς, οι εκπρόσωποι των οποίων φεύγουν σήμερα από την Αθήνα χωρίς πλήρη συμφωνία για τα θέματα της αξιολόγησης, μνημονεύουν την εμπλοκή που υπάρχει σχετικά με το νέο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα, το οποίο η κυβέρνηση υποχρεούται να καταρτίσει και να φέρει στη Βουλή, στο πλαίσιο της δεύτερης αξιολόγησης.
Οι προβλέψεις του νέου μεσοπρόθεσμου ξεφεύγουν από τα χρονικά όρια του τρίτου μνημονίου, το οποίο λήγει το 2018. Θα πρέπει, δηλαδή, να τεθεί στόχος για το πρωτογενές πλεόνασμα του 2019, ο οποίος θα είναι, στην πραγματικότητα, δημοσιονομικός στόχος με δεκαετή διάρκεια (μεσοπρόθεσμος δημοσιονομικός στόχος), δεσμεύοντας την πολιτική των ελληνικών κυβερνήσεων ως τα τέλη της επόμενης δεκαετίας.
Με τα σημερινά δεδομένα, ο στόχος αυτός θα πρέπει να ορισθεί σε 3,5% του ΑΕΠ, αν και από τον Μάιο το Eurogroup έχει αφήσει ανοικτή μια αλλαγή του στόχου, που συνδέεται με το θέμα της ελάφρυνσης του χρέους, αφού κάθε μείωση στο στόχο θα πρέπει να «αντικρίζεται» με ισόποση μείωση των πληρωμών για την εξυπηρέτηση του χρέους.
Από το υπουργείο Οικονομικών τονίζεται ότι, «όσον αφορά στο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα η θέση της κυβέρνησης παραμένει. Το πρωτογενές πλεόνασμα για το 2019 και 2020 πρέπει να συζητηθεί στο Eurogroup γιατί είναι η άλλη όψη του ίδιους νομίσματος του χρέους. Πρέπει, λοιπόν, να συζητηθούν πλεονάσματα και χρέος».
Ο μεσοπρόθεσμος δημοσιονομικός στόχος αποτελεί, όμως, και τον ακρογωνιαίο λίθο του υπό συζήτηση νέου προγράμματος με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, το οποίο θα «τρέξει» την περίοδο 2017-2019, αλλά και για τους υπολογισμούς που θα κάνει το ΔΝΤ για τη βιωσιμότητα του χρέους.
Ο εκπρόσωπος του ΔΝΤ, Τζέρι Ράις, έχει ξεκαθαρίσει τη θέση του Ταμείου, υπογραμμίζοντας ότι είναι έτοιμο να μπει σε ένα πρόγραμμα με στόχο πλεόνασμα 1,5% του ΑΕΠ γιατί εκτιμά ότι αυτός είναι ένας ρεαλιστικός στόχος, εάν δεν ληφθούν πρόσθετα μέτρα. Αντίθετα, εάν υπάρξει εμμονή των Ευρωπαίων σε πιο φιλόδοξο στόχο, το Ταμείο δεν πρόκειται να συμφωνήσει εάν δεν επιβληθούν πρόσθετα μέτρα από αυτά που σε πολλές ευκαιρίες έχει υποδείξει (μείωση συντάξεων, μείωση αφορολόγητου ορίου στη φορολογία εισοδήματος).
Για το θέμα του δημοσιονομικού στόχου, ο Β. Σόιμπλε έχει την ίδια αντίληψη που έχει και για την ελάφρυνση του χρέους: δεν χρειάζεται να συζητηθεί σήμερα, οι αποφάσεις θα πρέπει να ληφθούν στο τέλος του τρίτου προγράμματος. Αν επιμείνει να μπλοκάρει τις συνομιλίες ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, ο μόνος τρόπος για να εγκριθεί ένα νέο πρόγραμμα από το Ταμείο θα είναι να επιβληθούν σκληρά πρόσθετα μέτρα, που θα φέρουν την ελληνική κυβέρνηση σε εξαιρετικά δυσχερή πολιτική θέση.
Τέλος θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο στόχος του 3,5%, που θα ισχύσει για το 2018, έχει ήδη δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στην κυβέρνηση, καθώς οι δανειστές επιμένουν ότι δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς πρόσθετα μέτρα, που θα καλύψουν ένα εκτιμώμενο κενό της τάξεως του 0,4% του ΑΕΠ (700 εκατ. ευρώ). Το θέμα αυτό έχει μείνει ανοικτό στη διαπραγμάτευση και οι Θεσμοί αναμένεται να απαντήσουν αν δέχονται σχετικές έγγραφες παρατηρήσεις που έχει υποβάλει η ελληνική πλευρά.
