Με εξαιρετική επιτυχία πραγματοποιήθηκε η πρώτη απονομή του Ευρωπαϊκού Βραβείου «Αυτοκράτειρα Θεοφανώ» την Τετάρτη 7 Οκτωβρίου στο εμβληματικό μνημείο της Ροτόντας στη Θεσσαλονίκη, σε μια λαμπρή τελετή που διεξήχθη υπό την αιγίδα της Α.Ε. της Προέδρου της Δημοκρατίας κας Κατερίνας Σακελλαροπούλου και παρουσία του Πρωθυπουργού της Ελλάδας, κ. Κυριάκου Μητσοτάκη. Στην εκδήλωση συμμετείχε μέσω απομακρυσμένης σύνδεσης, η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κα Ursula von der Leyen. Το Βραβείο παρέλαβε εκ μέρους της, ο Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κ. Μαργαρίτης Σχοινάς, αρμόδιος για την προώθηση του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής.
Ο κ. Κυριάκος Μητσοτάκης, μέσα από ιστορικές αναφορές τόνισε τον συμβολισμό της Αυτοκράτειρας Θεοφανούς, της πόλης της Θεσσαλονίκης, και του μνημείου της Ροτόντας για το εγχείρημα του νέου αυτού πανευρωπαϊκού βραβείου, και δήλωσε πως «περισσότερο από μια χιλιετία μετά, η αυτοκράτειρα Θεοφανώ κάνει το αντίστροφο ταξίδι: Ως ισχυρό σύμβολο, πλέον, επιστρέφει σε μια από τις πιο ακμαίες πόλεις της Ανατολικής Αυτοκρατορίας. Και δωρίζει το όνομά της σε ένα βραβείο αφιερωμένο στην ιστορική σύνδεση των ευρωπαϊκών λαών. Αλλά κυρίως, στο κοινό τους μέλλον.» Αναφερόμενος επίσης στην απονομή του πρώτου βραβείου στο πρόγραμμα ERASMUS υπογράμμισε: «Μέσα από το βίωμα, οι συμμετέχοντες στο ERASMUS συνειδητοποίησαν ότι οι επιμέρους ιστορικές και τοπικές διαφοροποιήσεις αποτελούν μόνο ψηφίδες κι όχι ρωγμές μιας ευρύτερης γεωγραφικής και πολιτισμικής ενότητας της Ευρώπης».
Ο Πρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής του Ιδρύματος Θεοφανώ, κ. Σταύρος Ανδρεάδης εξέφρασε τον ενθουσιασμό του για τη θέσπιση του νέου βραβείου και υπογράμμισε την αδιάλειπτη αστική συνέχεια της Θεσσαλονίκης, τον πολυπολιτισμικό της χαρακτήρα, την πολύπαθη ιστορία της, αλλά και το νεανικό και δυναμικό της σύγχρονο πρόσωπο, και παραλλήλισε την ιστορία της πόλης με αυτή της Ευρώπης: «Η ιστορία της Θεσσαλονίκης είναι πιστεύουμε η ιστορία της Ευρώπης και η επιμονή της Θεσσαλονίκης είναι η επιμονή της Ευρώπης, να ξεπεράσει τις δυσκολίες και να προχωράει μπροστά». Μιλώντας για τον στόχο του βραβείου ανέφερε πως «Το βραβείο ‘Αυτοκράτειρα Θεοφανώ’ στοχεύει να ενδυναμώσει ακριβώς το συναίσθημα, ότι αυτά που μας ενώνουν είναι πολύ περισσότερα και σημαντικότερα από τις επί μέρους διαφορές μας, ένα συναίσθημα που γίνεται ολοένα και ισχυρότερο ιδιαίτερα ανάμεσα στους νέους ανθρώπους».
Ο Πρόεδρος της Συμβουλευτικής Επιτροπής, κ. Herman Count Van Rompuy, συνδέοντας το παλιό με το νέο τόνισε τον ισχυρό συμβολισμό της επιλογής του προγράμματος Erasmus για το πρώτο βραβείου: «Ο αποδέκτης του βραβείου δεν είναι ένα άτομο, άνδρας ή γυναίκα. Είναι οι άνδρες και οι γυναίκες που εισήλθαν στα χρόνια του Erasmus τους ως κάτοικοι της Ευρώπης και εξήλθαν ως Ευρωπαίοι πολίτες. Το να σπουδάζει ή να διδάσκει κανείς στο εξωτερικό δεν είναι απλώς μια νοητική εμπειρία αλλά μια υπαρξιακή. Μέσα από αυτήν κάποιος διαμορφώνεται ή καλύτερα μετασχηματίζεται. Είναι ίσως το πιο επιτυχημένο πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής», ενώ συνεχίζοντας αναφέρθηκε στις επόμενες προκλήσεις της Ευρώπης, τη σημασία της Ευρωπαϊκής συνεργασίας και ολοκλήρωσης, της Ευρωπαϊκής Ιδέας.
Η κα Ursula von der Leyen, δήλωσε από την πλευρά της ότι είναι τιμή να λαμβάνει αυτό το βραβείο ως Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και εκ μέρους των 10 εκατομμυρίων Ευρωπαίων που έχουν πάρει μέρος στο πρόγραμμα Erasmus από την έναρξη του: «Tο πρόγραμμα Erasmus λειτούργησε ως μια ιδανική γέφυρα μεταξύ της νεότερης γενιάς σε ολόκληρη της Ευρώπη. Εκατομμύρια νέοι ανακάλυψαν τι έχουν κοινό με άλλες εθνικότητες, και τι τους έκανε μοναδικούς. Για πρώτη φορά, αισθάνθηκαν ότι ανήκουν σε μια μεγάλη κοινωνία που εκτείνεται πέρα από τα εθνικά σύνορα της χώρας τους». Κλείνοντας αναφέρθηκε στην μελλοντική προοπτική του Erasmus καθώς και τη δυναμική του νέου προγράμματος NextGenerationEU, που στοχεύει να αποτελέσει το νέο μεγάλο εγχείρημα της Ένωσης στη διαμόρφωση του μέλλοντος της.
Εκ μέρους της Eurobank που στηρίζει χορηγικά την εκδήλωση, ο Διευθύνων Σύμβουλος της Τράπεζας, κ. Φωκίων Καραβίας, δήλωσε: «Η κοινή ευρωπαϊκή μας ταυτότητα έχει ξεχωριστή σημασία εκεί όπου συναντιούνται Ανατολή και Δύση. Η Eurobank είναι η ελληνική τράπεζα με ουσιαστική παρουσία στην ευρύτερη γεωγραφική περιοχή. Στηρίζουμε αυτή τη σημαντική πρωτοβουλία καθώς ταυτιζόμαστε έμπρακτα με τις αξίες που αναδεικνύει στις σχέσεις μας με τις κοινωνίες των χωρών όπου έχουμε επιχειρηματική δραστηριότητα».
Η Τελετή Απονομής του βραβείου ξεκίνησε με την παρουσίαση μέσω βίντεο του μνημείου της Ροτόντας, της ιστορίας και του ρόλου της για την πόλη και την παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά. Την εκδήλωση πλαισίωσε το μουσικό έργο Η Μουσική της Ροτόντας για φωνές και έγχορδα του συνθέτη Δημήτρη Μαραμή, το οποίο είναι βασισμένο στην ιδιαιτερότητα του θόλου της Ροτόντας και την ηχώ που δημιουργεί και ειδικά διασκευασμένο για την εκδήλωση. Παράλληλα με το μουσικό έργο και μέσω της σύγχρονης τεχνολογίας και της τεχνικής του projection mapping, παρουσιάστηκαν σε τρεις μεγάλες κόγχες του μνημείου εικόνες από τα μοναδικά ψηφιδωτά της Ροτόντας, σε μια οπτικοακουστική σύνθεση που στοχεύει να αφηγηθεί την πορεία από τη φύση, τον άνθρωπο, την πνευματικότητα στην κοινωνία και τον κοινό τόπο του πολιτισμού.
Το Βραβείο «Αυτοκράτειρα Θεοφανώ» θα απονέμεται κάθε χρόνο από το ομώνυμο Ίδρυμα Θεοφανώ-Theophano Foundation, ως διάκριση και χωρίς χρηματικό αντίτιμο, μέσα από μια διαδικασία αξιολόγησης των υποψηφιοτήτων από τα δυο βασικά όργανα του Ιδρύματος: τη Συμβουλευτική και τη Διοικούσα Επιτροπή.