Στο πιο κρίσιμο σημείο για τους καταναλωτές και τους παρόχους ρεύματος οδηγείται η ενεργειακή κρίση, καθώς εκατοντάδες χιλιάδες καταναλωτές λαμβάνουν εκκαθαριστικούς λογαριασμούς για περίοδο χειμερινών μηνών με υψηλή κατανάλωση και εξαιρετικά υψηλές τιμές χονδρικής, που έχουν εκτινάξει στα ύψη τις επιβαρύνσεις από τις ρήτρες αναπροσαρμογής.
Σύμφωνα με πληροφορίες, οι λογαριασμοί που φθάνουν τώρα στα ελληνικά νοικοκυριά σε πολλές περιπτώσεις εξαντλούν τα εισοδηματικά όρια αντοχής των καταναλωτών. Για παράδειγμα, συνταξιούχοι με μηνιαίες απολαβές 600 - 700 ευρώ λαμβάνουν λογαριασμούς που υπερβαίνουν αυτά τα όρια και τίθεται σε σκληρή δοκιμασία η οικονομική τους αντοχή.
Το μεγάλο ερώτημα για την αγορά είναι πλέον πόσοι από αυτούς τους καταναλωτές θα αρχίσουν να αφήνουν λογαριασμούς σε καθυστέρηση και σε ποιο βαθμό θα προσφύγουν στις εταιρείες για να ζητήσουν ρυθμίσεις. Οι πάροχοι έχουν καθιερώσει από τα τέλη του περασμένου χρόνου πολλά εναλλακτικά προγράμματα διευκόλυνσης των καταναλωτών, ενώ η κυβέρνηση δεν θέληση το φθινόπωρο να αξιοποιήσει τα προτεινόμενο από την Κομισιόν εργαλείο μιας γενικής ρύθμισης για τη χρονική μετάθεση των πληρωμών με ενιαία κριτήρια.
Οι εταιρείες παροχής, κυρίως οι μικρότερες και μη καθετοποιημένες, που δέχονται και τη μεγαλύτερη πίεση στη ρευστότητά τους από αυτή την κρίση, παρακολουθούν με αγωνία τις εξελίξεις στο μέτωπο των απλήρωτων λογαριασμών και των ρυθμίσεων, καθώς φοβούνται μια νέα γενιά «κόκκινων» λογαριασμών, που θα επανέφερε την αγορά στις εποχές της μεγάλης οικονομικής κρίσης, ή μια ρύθμιση υποχρεώσεων σε τέτοια κλίμακα, που θα προκαλούσε πολύ μεγάλη πίεση στη ρευστότητα των εταιρειών, οδηγώντας πολλές στα όρια της αντοχής τους.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις στελεχών της αγοράς, παρά το γεγονός ότι οι ρήτρες αναπροσαρμογής εφαρμόσθηκαν γενικευμένα και προστάτευσαν τις εταιρείες από το κόστος των υψηλότερων τιμών χονδρικής, αλλά και παρά το γεγονός ότι οι κρατικές επιδοτήσεις πρόσφεραν ένα «μαξιλάρι» για την αποφυγή καθυστερήσεων από τους καταναλωτές, πολλές μικρές και μεσαίες εταιρείες της αγοράς, οι οποίες βαρύνονται ήδη με απλήρωτες υποχρεώσεις στους διαχειριστές και τους δήμους, θα μπορούσαν να οδηγηθούν σε αδιέξοδο, εάν δεν αρχίσει αποκλιμάκωση της ενεργειακής κρίσης από το τέλος του πρώτου τριμήνου και μετά.
Πρέπει να σημειωθεί ότι η κατάσταση στην ελληνική αγορά χονδρικής παραμένει εξαιρετικά δύσκολη, με τις τιμές να διαμορφώνονται στα υψηλότερα επίπεδα της Ευρώπης. Είναι χαρακτηριστικό ότι για αύριο, παρά την υποχώρηση περίπου κατά 6%, η ελληνική τιμή χονδρικής είναι η μεγαλύτερη στην Ευρώπη, φθάνοντας τα 210 ευρώ/μεγαβατώρα, σύμφωνα με στοιχεία της ΡΑΕ. Η αποκλιμάκωση της ευρωπαϊκής τιμής φυσικού αερίου κατά 12,5% δίνει κάποια ελπίδα εκτόνωσης της ενεργειακής κρίσης, μετά τη διαφαινόμενη εκτόνωση της έντασης στην Ουκρανία, όμως στελέχη της αγοράς τονίζουν ότι για να υπάρξει ουσιαστική εκτόνωση θα πρέπει και να αποκατασταθούν πλήρως οι ροές φυσικού αερίου από τη Ρωσία.
Για τους καταναλωτές, πάντως, οι εταιρείες, με πρώτη τη ΔΕΗ, προσφέρουν αρκετές δυνατότητες για ρύθμιση, παρέχοντας μέσα από τις ιστοσελίδες τους τη δυνατότητα υποβολής σχετικής αίτησης με απλή διαδικασία. Προσφέρονται, ειδικότερα, εξατομικευμένες ρυθμίσεις με βάση το προφίλ και το ύψος της οφειλής, όπου μάλιστα παρέχεται η δυνατότητα ρύθμισης σε δόσεις χωρίς προκαταβολή, όταν δεν υπάρχει ήδη κάποια καθυστέρηση πληρωμής του λογαριασμού. Επίσης, δίνεται η δυνατότητα πληρωμής μέσω πιστωτικής κάρτας με άτοκες δόσεις από αρκετούς παρόχους.
Για καθυστερούμενες οφειλές, ρυθμίσεις που μπορούν να γίνουν έως και σε 24 δόσεις, όταν πρόκειται για ποσά άνω των 500 ευρώ, ενώ για μικρότερα ποσά οι ρυθμίσεις γίνονται με προκαταβολή 10% της οφειλής. Για τα νοικοκυριά που ανήκουν στην κατηγορία των ευάλωτων και εντάσσονται στο Κοινωνικό Τιμολόγιο, οι ρυθμίσεις που προσφέρονται είναι πιο ευνοϊκές.
