«Η νομοθέτηση της ίσης μεταχείρισης των ατόμων με αναπηρία ικανοποιεί ένα πάγιο αίτημα του αναπηρικού κινήματος» ανέφερε ο υφυπουργός Δικαιοσύνης Γιώργος Κώτσηρας, κατά την επί της Αρχής συζήτηση του νομοσχεδίου για την «Αρχή της ίσης μεταχείρισης ανεξαρτήτως αναπηρίας ή χρόνιας πάθησης, επικαιροποίηση της ορολογίας του Αστικού Κώδικα, του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, του Ποινικού Κώδικα, του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας, του Κώδικα Συμβολαιογράφων και του ν. 4478/2017, για την εναρμόνισή της με τη Σύμβαση για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία που κυρώθηκε με τον ν. 4074/2012 και λοιπές διατάξεις για τη διευκόλυνση της πρόσβασης στη δικαιοσύνη των ατόμων με αναπηρία», στην Επιτροπή Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης της Βουλής.
Ο υφυπουργός ανέφερε ότι το νομοσχέδιο αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό γιατί επιλύει κρίσιμα ζητήματα για την προστασία και την προαγωγή των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία.
Υπογράμμισε ότι με το νομοσχέδιο αυτό ικανοποιείται ένα πάγιο αίτημα του αναπηρικού κινήματος για τη νομοθετική επέκταση της «αρχής της ισότητας» που μέχρι σήμερα ρυθμιζόταν σε επίπεδο έκδοσης Προεδρικού Διατάγματος. Η χώρα μας, είπε, στο πεδίο της θεσμοθέτησης της αρχής της ισότητας πρωτοπορεί, καθώς πολλά κράτη-μέλη της ΕΕ δεν προχωρούν σε μια τέτοια υιοθέτηση.
Επίσης, σε επίπεδο ορολογίας, με το νομοσχέδιο αυτό, ανέφερε ο κ. Κώτσηρας, «εκσυγχρονίζουμε το νομικό μας πλαίσιο αλλάζοντας και απαλείφοντας υποτιμητικούς όρους για τα άτομα με αναπηρία», σηματοδοτώντας μια κατεύθυνση για την ελληνική Πολιτεία.
Για τη παροχή «νομικής βοήθειας» που εισάγεται, ο υφυπουργός την χαρακτήρισε αυτονόητη, ώστε να ενισχυθεί περαιτέρω ο θεσμός και με την υπαγωγή των ατόμων με αναπηρία σε αυτόν.
Αναρωτήθηκε, γιατί είναι κακό που εισάγεται στο σχέδιο η δυνατότητα να υπάρχει σε κάθε δικαστικό κτίριο ένας εργαζόμενος για την υποβοήθηση στην προσβασιμότητα των ΑμεΑ σε αυτά.
Απέρριψε τους ισχυρισμούς της αντιπολίτευσης πως το σχέδιο νόμου αυτό εξυπηρετεί επικοινωνιακές ή προεκλογικές πολιτικές, τονίζοντας πως δεν πρόκειται για μια αποσπασματική πρωτοβουλία, αλλά εντάσσεται στην συνολική προσπάθεια που έχει γίνει αυτά τα χρόνια.
-Με την επίλυση θεμάτων προσβασιμότητας στα δικαστικά μας κτίρια.
-Τα ειδικά μαθήματα και σεμινάρια που αφορούν τα δικαιώματα των ΑμεΑ και τα οποία προστέθηκαν στην Εθνική Σχολή Δικαστών.
-Με τη νομοθέτηση της «φιλικής» δικαιοσύνης.
-Την συμμετοχή της Εθνικής Σχολής Δικαστών στα επιμορφωτικά σεμινάρια για τους δημόσιους υπαλλήλους.
-Με τον Οδηγό για τα δικαιώματα.
-Την κύρωση της διεθνούς σύμβασης των ανηλίκων, όπου έχει και ζητήματα για την αναπηρία και επί χρόνια εκκρεμούσε.
-Την θέσπιση της υποχρέωσης στα πρόσωπα του δημοσίου τομέα για την κατά προτεραιότητα πλήρωση θέσεων νομικών με δικηγόρους με αναπηρία.
Παράλληλα, επεσήμανε ότι η κυβέρνηση αυτή, για πρώτη φορά έχει εκπονήσει Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο για τη Αναπηρία με οριζόντιες πολιτικές και δράσεις για τα άτομα με αναπηρία.
Παρατήρησε ότι η προηγούμενη κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, ειδικά σε θέματα αναπηρίας στον χώρο της δικαιοσύνης, δεν είχε κάνει τίποτα. Ούτε καν δεν είχε προχωρήσει στην καταγραφή των δικαστικών κτιρίων σχετικά με την προσβασιμότητά τους στα ΑμεΑ. Πλέον, η καταγραφή αυτή έχει ολοκληρωθεί σε όλα τα υφιστάμενα κτίρια και ήδη έχουν ξεκινήσει και γίνονται με ασφάλεια οι σχετικές εργασίες, όπως είπε.
Με γενικότερες αναφορές σε οριζόντιες πολιτικές για την ίση αντιμετώπιση των ΑμεΑ τοποθετήθηκαν όλοι οι εισηγητές και ειδικοί αγορητές των κομμάτων.
Η εισηγήτρια του ΣΥΡΙΖΑ Κυριακή Μάλαμα, ανέφερε ότι το νομοσχέδιο φέρει έναν φιλόδοξο με μεγαλοπρεπή τίτλο ο οποίος όμως δεν ανταποκρίνεται στις πραγματικές ανάγκες των ατόμων με αναπηρία. «Δεν αποτελεί τομή, δεν επιλύει τα προβλήματα των ατόμων με αναπηρία που ισχυρίζεται ότι ρυθμίζει». Έχει μια «εξαιρετικά περιοριστική οπτική» και απλά «διογκώνει επικοινωνιακά ορισμένες παρεμβάσεις χωρίς να εμβαθύνουν στα υπαρκτά προβλήματα». Καθώς αυτά που προβλέπονται είναι μια νομοθετική προσθήκη σε ένα άρθρο, η έκδοση ενός ΠΔ, η ανάθεση σε ένα δικαστικό υπάλληλο της συνεπικούρισης των ΑμεΑ για τις υποθέσεις τους στην δικαιοσύνη. Την θεωρητική πρόσβασή τους σε νομική βοήθεια και την ορθή, βεβαίως, διόρθωση μια αναχρονιστικής αντιεπιστημονικής και μειωτικής ορολογίας στους Κώδικες. Πρόκειται είπε «για ένα προεκλογικού χαρακτήρα νομοσχέδιο με πολλές ωραιοποιήσεις». Παρατήρησε πως η κυβερνητική πολιτική για τα άτομα με αναπηρία στην πράξη είναι η ακριβώς αντίθετη με όσα περιγράφονται στο δεύτερο εδάφιο του άρθρου 3 του νομοσχεδίου σχετικά με την κοινωνική προστασία, την κοινωνική ασφάλιση, την υγειονομική περίθαλψη, τις κοινωνικές παροχές και φορολογικές διευκολύνσεις ή πλεονεκτήματα, την εκπαίδευση, την πρόσβαση στη διάθεση και την παροχή αγαθών και υπηρεσιών, την στέγη κλπ. Χαρακτήρισε ανεπαρκή τα μέτρα της «νομικής βοήθειας» και του δικαστικού υπαλλήλου που θα διευκολύνει την πρόσβαση των ΑμεΑ στα δικαστικά κτίρια. Για τις διορθώσεις των αναπηροφοβικών ορολογιών στους Κώδικες, η βουλευτής είπε ότι θα πρέπει να μας προβληματίσει γιατί καθυστέρησε τόσο πολύ αυτή η πρωτοβουλία, όταν το υπουργείο Δικαιοσύνης έχει φέρει στην Βουλή και έχουν ψηφιστεί 27 νομοσχέδια.
Η ειδική αγορήτρια του ΠΑΣΟΚ- ΚΙΝΑΛ Νάντια Γιαννακοπούλου ανέφερε ότι το νομοσχέδιο «κινείται προς την κατεύθυνση της βελτίωσης των συνθηκών και δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία» τονίζοντας πως εμείς ως ΠΑΣΟΚ πιστεύουμε ότι πρέπει να διασφαλίζονται και να εξασφαλίζεται σε όλα τα μέλη της κοινωνίας μας η ίση μεταχείριση σε όλες τις εκφάνσεις και σε όλους τους τομείς.
Η ειδική αγορήτρια του ΚΚΕ Μαρία Κομνηνάκα ανέφερε ότι τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ανάπηροι στην εργασία, την εκπαίδευση, στην υγεία, την κοινωνική ασφάλιση και την κοινωνική ζωή γενικότερα, είναι πολύ σοβαρά και δεν επιλύονται με ευχολόγια ή ανέξοδες λύσεις, όπως κάνει και αυτό το νομοσχέδιο. «Συμφωνούμε στην απαλοιφή και την αλλαγή αναχρονιστικών και προσβλητικών όρων που έχουμε και στους δικαστικούς Κώδικες, αλλά αυτό δεν είναι το κύριο ζήτημα». «Πίσω από τον εξωραϊσμό της ορολογίας» είπε η βουλευτής, «το αστικό κράτος, αυτό που προσπαθεί να κρύψει είναι η πραγματική του στρατηγική απέναντι στα ΑμεΑ που είναι εναρμονισμένη με αυτή της ΕΕ» και από «χέρι αντιλαϊκή και αντι-αναπηρική». Αναρωτήθηκε εάν θα έχουμε προσλήψεις προσωπικού για την υποβοήθηση πρόσβασης στα δικαστήρια, εάν θα δοθεί η υλικοτεχνική υποδομή που απουσιάζει στις περισσότερες, εάν όχι σε όλες, τις δικαστικές αίθουσες. Επί της αρχής, με τις διατάξεις του νομοσχεδίου, δεν μπορεί κανείς να διαφωνήσει αλλά το θέμα είναι κατά πόσο εφαρμόζονται ή μπορούν να εφαρμοστούν και δεν θα είναι απλές διακηρύξεις, είπε η βουλευτής και πρόσθεσε ότι για τον λόγο αυτό επί της Αρχής του νομοσχεδίου «θα τοποθετηθούμε με το "παρών"».
Ο ειδικός αγορητής της Ελληνικής Λύσης Κωνσταντίνος Χήτας αναρωτήθηκε «γιατί έπρεπε να φτάσουμε προεκλογικά προκειμένου να φέρετε αυτό το νομοσχέδιο». Είναι αυτονόητη, είπε, η διασφάλιση σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής, της ίσης μεταχείρισης όλων των πολιτών. Οι ανάπηροι συμπολίτες μας όμως, αυτή την ίση μεταχείριση δεν την έχουν από το επιτελικό κράτος της κυβέρνησης. Στο νομοσχέδιο αυτό, όπως και σε άλλα, έχουμε μια σειρά από διακηρύξεις που δεν έχουν αντίκρισμα στην πράξη. Τα όποια βήματα έχουν γίνει είναι αποσπασματικά. Οι διατάξεις του νομοσχεδίου δεν αρκούν από μόνες τους για να αλλάξει η κατάσταση προς το καλύτερο. 'Αλλωστε, αυτό αναγνωρίζεται και στην αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου που για τις εξειδικεύσεις των θεμάτων παραπέμπονται σε Επιτροπές. Ο βουλευτής ανέφερε πως στο πρόγραμμα του κόμματός του υπάρχουν ολοκληρωμένες προτάσεις για την ουσιαστική και ολιστική επίλυση των νομικών αλλά και των προβλημάτων της καθημερινότητας των ΑμεΑ.
Η ειδική αγορήτρια του ΜέΡΑ25 Μαρία Απατζίδη, από την δική της πλευρά ανέφερε ότι οι ρυθμίσεις του νομοσχεδίου είναι πολύ σημαντικές. Τόνισε ότι «ως κόμμα, δεν πέφτουμε στην παγίδα των δικαιωμάτων διαχωρίζοντάς τα σε θετικά ή αρνητικά. Σε παροχές και προστασία από τις διακρίσεις. Γιατί τα ανθρώπινα δικαιώματα αποτελούν ένα και αδιαίρετο σύνολο παροχών και προστασίας κατά των διακρίσεων». Ζήτησε ένα σαφές Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Δράσης με χρηματοδότηση και δείκτες επίτευξης στόχων. Με λειτουργικά κριτήρια και δημιουργία ειδικού Ταμείου. Η βουλευτής παρουσίασε το πρόγραμμα του ΜέΡΑ 25 σε όλους του τομείς για τα άτομα με αναπηρία. Επί του νομοσχεδίου επιφυλάχθηκε να τοποθετηθεί στην Ολομέλεια.
Η Επιτροπή αποφάσισε η ακρόαση φορέων και η κατ' άρθρων συζήτηση του νομοσχεδίου να διεξαχθούν την Δευτέρα. Την Τετάρτη θα πραγματοποιηθεί η β΄ ανάγνωση στην Επιτροπή. Την ερχόμενη Πέμπτη το νομοσχέδιο θα εισαχθεί για συζήτηση και ψήφισε στην Ολομέλεια.