Στο επίκεντρο της συζήτησης η τροπολογία σχετικά με τα κωλύματα συμμετοχής υποψηφίων σε εκλογικούς συνδυασμούς κατά την δεύτερη ανάγνωση του σχεδίου νόμου του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων για την ενίσχυση της προστασίας των καταναλωτών στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου.
«Σεβόμαστε απόλυτα το πνεύμα του ιστορικού Συνταγματικού νομοθέτη. Αυτό που μας ενδιαφέρει είναι να μην έχουμε υποψήφιους που έχουν καταδικαστεί για εγκληματική οργάνωση και να παριστάνουν τους πολιτικούς αρχηγούς κομμάτων. Ο στόχος μας, δεν είναι να περιορίσουμε κανένα κόμμα για την ιδεολογία ή το πρόγραμμά του, όσο απεχθές και εάν είναι αυτό. Η διάταξη που προσθέτουμε για την πραγματική ηγεσία ενός κόμματος είναι σωστή» τόνισε ο υπουργός Εσωτερικών Μάκης Βορίδης υποστηρίζοντας την τροπολογία της κυβέρνησης σχετικά με τα «Δικαίωμα κατάρτισης συνδυασμών στις βουλευτικές εκλογές - Αντικατάσταση παρ. 1 άρθρου 32 π.δ. 26/2012».
Ο κ. Βορίδης, υπογράμμισε ότι το «στρατηγικό ερώτημα που καλούνται να απαντήσουν οι πολιτικές δυνάμεις, με αυτή την τροπολογία, είναι για το εάν μπορεί κάποιος που έχει καταδικαστεί πρωτοδίκως από την ποινική δικαιοσύνη για ηγεσία σε εγκληματική οργάνωση, έχει καταδικαστεί σε πολυετή κάθειρξη, η έκτιση της ποινής τους δεν ανασταλεί επειδή άσκησε έφεση, εάν αυτός μπορεί να υποδύεται τον πολιτικό αρχηγό». Ο υπουργός, τόνισε πως «δεν μπορεί ένα τμήμα της έννομης τάξης μας, η Ποινική μας δικαιοσύνη να λέει ότι ένας άνθρωπος ηγείται εγκληματικής οργάνωσης και από την άλλη ένα άλλο Τμήμα της έννομης μας τάξης, αυτό του Αρείου Πάγου -που κάνει την ανακήρυξη των εκλογικών συνδυασμών- να αποφασίζει ότι αυτός ο συγκεκριμένος μπορεί να είναι αρχηγός πολιτικού κόμματος».
Ο κ. Βορίδης, επισήμανε πως «αυτή η συζήτηση δεν είναι κεραυνός εν αιθρία για το Κοινοβούλιο, διότι έχει ήδη υπάρξει και είναι υφιστάμενη νομοθετική ρύθμιση, η οποία έχει θέσει ως κώλυμα αυτά τα ζητήματα, απαγορεύοντας τη χρηματοδότηση τέτοιων πολιτικών κομμάτων, την προβολή τους στον Τύπο και την ανακήρυξη συνδυασμών τους». Υπενθύμισε πως «ο Κασιδιάρης και το κόμμα του είχαν υποβάλει αίτηση στην Επιτροπή Ελέγχου των Οικονομικών των Κομμάτων της Βουλής για να τύχουν έγκρισης έκδοσης κουπονιών για την οικονομική στήριξη της Χρυσής Αυγής. Και τότε, η Επιτροπή, στην οποία συμμετέχουν και δικαστικοί απέρριψε το αίτημα αυτό με βάση την υφιστάμενη νομοθετική ρύθμιση».
Ξεκαθάρισε, ότι αυτά που προστίθενται με την τροπολογία, είναι πως ο Άρειος Πάγος καλείται να διακριβώσει το ποιος πραγματικά ασκεί την ηγεσία ενός κόμματος. Η ρύθμιση αυτή, είπε ο κ. Βορίδης, είναι ορθή γιατί δεν μπορεί να επιτρέπουμε σε αχυρανθρώπους να παριστάνουν του ηγέτες, αλλά πρέπει να έχουμε την διακρίβωση της πραγματικής ηγεσίας ενός κόμματος.
Σχετικά με την παράγραφο γ' της τροπολογίας, που αναφέρει πως «θα πρέπει να λαμβάνεται υπ' όψιν τυχόν καταδίκη σε οποιοδήποτε βαθμό υποψηφίων βουλευτών ή ιδρυτικών μελών, ή διατελεσάντων προέδρων» υποστήριξε πως αυτό εδράζεται στο άρθρο 29 παρ. 1 του Συντάγματος που ορίζει ότι «Έλληνες πολίτες που έχουν το εκλογικό δικαίωμα μπορούν ελεύθερα να ιδρύουν και να συμμετέχουν σε πολιτικά κόμματα, που η οργάνωση και η δράση τους οφείλει να εξυπηρετεί την ελεύθερη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος».
Ο κ. Βορίδης, παράλληλα, απάντησε σε μια σειρά από επιφυλάξεις που έχουν διατυπωθεί στον δημόσιο διάλογο. Ειδικότερα, στο επιχείρημα ότι «δεν μπορεί πολιτικά φαινόμενα να αντιμετωπίζονται με νομοθετικές απαγορεύσεις και περιορισμούς» είπε ότι «ο στόχος της διατάξεως, δεν είναι να κρίνονται οι ιδέες ενός κόμματος -δεν κάνουμε αυτό- αλλά αυτό που κρίνεται είναι το εάν έχουμε ανθρώπους που έχουν καταδικαστεί για βαρύτατες κακουργηματικές πράξεις και για την ηγεσία εγκληματικής οργανώσεως. Αυτό έχουμε να αντιμετωπίσουμε και κάνουμε. Είναι η αντιμετώπιση ενός καταδικασμένου στην ηγεσία μιας εγκληματικής οργάνωσης, που υποδύεται τον αρχηγό πολιτικού κόμματος».
Στο Συνταγματικής φύσεως ερώτημα «ότι ουδείς μπορεί να αποστερηθεί πολιτικά δικαιώματα, εάν δεν έχει υπάρξει αμετάκλητη ποινική καταδίκη του», ο υπουργός είπε ότι με την τροπολογία αυτή «δεν λέει σε κανέναν μην βάλεις υποψηφιότητα, αλλά ότι εάν ένα κόμμα έχει ως αρχηγό του, είτε τυπικά είτε εν τοις πράγμασι, ένα άτομο που είναι καταδικασμένο, τότε δεν μπορεί να συμμεάσχει. Για αυτό -και κατά την άποψή μας- δεν πάσχει Συνταγματικά η διάταξη αυτή». Μάλιστα, πρόσθεσε ότι η αναγνώριση κωλυμάτων στο θέμα του εκλέγεσθαι υφίστανται και σήμερα στο Σύνταγμά μας.
O υπουργός, τόνισε ότι ειδικά με τα εδάφια β και γ της τροπολογίας «θωρακίζουμε απολύτως την συνταγματικότητα της διάταξης με την αναφορά στο άρθρο 29 παρ.1 του Συντάγματος» και αποφεύγει «ο δικαστικός έλεγχος να γίνει στα πολιτικά προγράμματα των κομμάτων». Δεν ανοίγεται, είπε ο κ. Βορίδης, καμία «κερκόπορτα» για «ιδεολογικές κρίσεις κομμάτων» από τον Άρειο Πάγο. Η κρίση του θα είναι περί της πραγματικής ηγεσίας. Δηλαδή διατηρούμε τα προβλεπόμενα στο ΠΔ 26, επαναλαμβάνουμε την υφιστάμενη διάταξη και αυτό που προσθέτουμε είναι ότι θα πρέπει να γίνεται και μια κρίση επί της πραγματικής ηγεσίας. Άρα, όσα λέγονται ότι ο Άρειος Πάγος θα μπορεί να κάνει κρίσεις επί των ιδεολογικών των κομμάτων είναι υπερβολικά και αβάσιμα».
Ο κ. Βορίδης, απέρριψε την άποψη που έχει εκφράσει ο ΣΥΡΙΖΑ λέγοντας πως αυτή είναι που εάν υιοθετηθεί θα άνοιγε τη δυνατότητα στον Άρειο Πάγο να εισέλθει σε κρίσεις επί των ιδεολογικών προγραμμάτων των κομμάτων. Ο υπουργός, ανέφερε ότι μετά τον διάλογο σε Επιτροπή και Ολομέλεια είναι ανοικτός για βελτιώσεις σχετικά με ορισμένα τεχνικά θέματα.
ΣΥΡΙΖΑ
Ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ Δημήτρης Τζανακόπουλος, ανέφερε ότι εάν η κυβέρνηση εμμείνει η τροπολογία να στηρίζεται στην ερμηνεία του άρθρου 29 του Συντάγματος, «εμείς δεν μπορούμε να την ψηφίσουμε». Αντίθετα, εάν επιλεγεί «η πρόταση που έχουν διατυπώσει οι συνταγματολόγοι Κοντιάδης- Αλεβιζάτος, τότε είμαστε διατεθειμένοι να την συζητήσουμε σε βάθος και στην λεπτομέρειά της». Ο κ. Τζανακόπουλος, ειδικότερα πρότεινε «να μείνει απ' έξω η επιλογή του άρθρου 29» και να πάμε στην πρόταση των συνταγματολόγων Κοντιάδη- Αλεβιζάτου όπου σαφέστατα λέει ότι «εάν ένα κόμμα επιλέξει να καταθέσει υποψήφιους που έχουν καταδικαστεί για τα αδικήματα των άρθρων 187 και 187Α του ΠΚ, τότε ή θα απαγορεύεται στον υποψήφιο αυτόν να κατέλθει στις εκλογές ή ο 'Αρειος Πάγος - τότε και μόνο- θα μπορεί να μην επιτρέπει την κατάρτιση του συνδυασμού. Τελεία. Παύλα. Παράγραφος».
Ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ, αναγνώρισε πως είναι πραγματικότητα ότι «από το 2012 αντιμετωπίζουμε μια απειλή για την κοινοβουλευτική μας δημοκρατία, που αναδείχθηκε μετά τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα» και «η δημοκρατία να πρέπει να προστατεύσει τον εαυτό της από τους εχθρούς της». Τόνισε όμως ότι αυτά «τα ζητήματα πρωτίστως θα πρέπει να αντιμετωπίζονται με πολιτικό τρόπο» και «ο Νόμος να έρχεται ως επικουρικό μέτρο». Για την αντιμετώπιση αυτής της κατάστασης που πραγματικά αντιμετωπίζουμε θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί για να βρούμε την βέλτιστη λύση. Επισήμανε πως «η διακρίβωση της πραγματικής ηγεσίας» είναι ένα θέμα που θα μπορούσε να απασχολήσει ένα δικαστήριο επί πολλές συνεδριάσεις και είναι μια πολύπλοκη αποδεικτική διαδικασία. Συνεπώς, δεν είναι εφικτό να γίνει από το Τμήμα του Αρείου Πάγου μέσα σε μία ή δύο ημέρες. Το σημαντικό, όμως πρόβλημα, είναι η διασύνδεση της τροπολογίας με το άρθρο 29 του Συντάγματος και για αυτό έχουμε επιφυλάξεις.
Ειδικότερα για το γ εδάφιο της τροπολογίας που προβλέπεται ότι θα πρέπει «να λαμβάνεται υπ' όψη τυχόν καταδίκη σε οποιοδήποτε βαθμό υποψηφίων βουλευτών ή ιδρυτικών μελών, ή διατελεσάντων προέδρων» από τον Άρειο Πάγο, παρατήρησε πως αυτό δεν καθίσταται «ως βασικό κριτήριο» και έτσι «ανοίγεται μια κερκόπορτα» και για άλλους κομματικούς σχηματισμούς.
Σημείωσε ότι εάν επιλεχθεί διασύνδεση της ρύθμισης με το άρθρο 29 του Συντάγματος, τότε, θα έπρεπε να είναι συγκεκριμένος ο λόγος που ένα κόμμα κρίνεται ότι δεν εξυπηρετεί την ελεύθερη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος. Κατά την γνώμη μας, είπε ο κ. Τζανακόπουλος, ο μοναδικός τρόπος που έχει κριθεί και από τον Άρειο Πάγο και από το ΕΔΔΑ να συμβεί κάτι τέτοιο είναι εάν περιοριστεί η διακριτική ευχέρεια κρίσεως του Ανώτατου Δικαστηρίου σε ζητήματα που σχετίζονται με την παραβίαση του αντιρατσιστικού νόμου. Κάτι άλλωστε που έχει κριθεί Συνταγματικό και σε ό,τι αφορά τον περιορισμό της χρηματοδότησης των κομμάτων αλλά και στους θεμιτούς περιορισμούς του Λόγου. Κάθε άλλη απόπειρα εγείρει ζητήματα όχι απλά συνταγματικότητας αλλά και πολιτικής αξιοποίησης της διάταξης αυτής στο μέλλον για να απαγορευτεί η λειτουργία και άλλων κομμάτων.
Η δε, επιλογή, αποκλεισμού «ιδρυματικών μελών ή διατελεσάντων προέδρων», νομίζω - είπε ο βουλευτής - ότι όχι μόνο διευρύνει τις αρμοδιότητες του Αρείου Πάγου αλλά στην κυριολεξία τις ξεχειλώνει».
ΠΑΣΟΚ- ΚΙΝΑΛ
Ο ειδικός αγορητής του ΠΑΣΟΚ- ΚΙΝΑΛ Απόστολος Πάνας ανέφερε πως «θα αναμένουμε τη γνώμη της Επιστημονικής Υπηρεσίας του Κοινοβουλίου για την αρτιότερη νομοτεχνικά διατύπωση της τροπολογίας». Αναγνώρισε πως «η διάταξη για πρώτη φορά θέτει ξεκάθαρα θέμα πραγματικής και εικονικής ηγεσίας στα κόμματα». Επισήμανε πως «το ζητούμενο είναι με κάθε τρόπο να αποκλειστεί η δυνατότητα τόσο στον Κασιδιάρη όσο και οποιοσδήποτε άλλον καταδικασμένο για συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση να μπορεί να οργανώνει, να συντονίζει και να ασκεί ηγεσία όσο βρίσκεται στη φυλακή, μέσω άλλου, φιλικού ή συγγενικού του προσώπου». Έψεξε την κυβέρνηση ότι άργησε αδικαιολόγητα να νομοθετήσει και τώρα την τελευταία στιγμή πριν τις εκλογές προχωρά σε μια νομοθετική ρύθμιση» όπως και ότι «άφησε τον Κασιδιάρη να δρα πολιτικά ανενόχλητος επί τρία χρόνια μέσα από τις φυλακές». Τόνισε πως «η αρχική κυβερνητική ρύθμιση ήταν κατώτερη των περιστάσεων» και πρόσθεσε πως το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής κατέθεσε παρατηρήσεις και πλέον η παρούσα ρύθμιση είναι βελτιωμένη.
ΚΚΕ
Ο ειδικός αγορητής του ΚΚΕ Γιάννης Δελής, διαφώνησε με την κυβερνητική τροπολογία για «τις σκόπιμες γενικόλογες διατυπώσεις που αυτή έχει». Ειδικότερα, υποστήριξε ότι εισάγονται επικίνδυνες προϋποθέσεις με τους όρους όπως οι απλές γενικές αναφορές «σε καταδίκες και αδικήματα». Κάτω από τέτοιες μορφής διατυπώσεις, είπε ο βουλευτής, «μπορεί εύκολα να στεγαστούν οι απόψεις των δύο άκρων». Με όχημα τον έλεγχο της πραγματικής ηγεσίας παρέχεται μια αντικειμενική δυνατότητα ελέγχου που αποκτά το αστικό κράτος στην εσωτερική λειτουργία ενός κόμματος. Με την θέσπιση γενικόλογων διατάξεων, παρατήρησε πως υπάρχει η επικινδυνότητα ο Άρειος Πάγος να δώσει μια δική του διασταλτική ερμηνεία διαφορετική από αυτή που σήμερα προβάλει ο υπουργός και η κυβέρνηση.
Διαφώνησε και με την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ καθώς όπως είπε στηρίζεται πάνω στους νόμους 187 και 187Α του ΠΚ, δηλαδή του τρομονόμου, που είναι η αιτιολογική βάση απαγόρευσης πολλών Κομμουνιστικών Κομμάτων σε διάφορες χώρες της ΕΕ. Πολιτικά, τόνισε πως «τόσο ο φασισμός όσο και ο ναζισμός δεν είναι ιδεολογία, είναι έγκλημα και έτσι θα πρέπει να αντιμετωπίζονται» και η αντιμετώπιση τους γίνεται μέσα από τον λαό και τις οργανώσεις του.
Ελληνική Λύση
Ο ειδικός αγορητής της Ελληνικής Λύσης Βασίλης Βιλιάρδος, επιφυλάχθηκε να τοποθετηθεί το κόμμα του επί της τροπολογίας αύριο στην Ολομέλεια.
ΜέΡΑ25
Ο ειδικός αγορητής του ΜέΡΑ25 Γιώργος Λογιάδης, ανέφερε πως «δεν γίνεται να ακρωτηριάσεις την Δημοκρατία για να την διασώσεις από αυτούς που θέλουν να την ακρωτηριάσουν, γιατί αυτό είναι νίκη του κάθε Κασιδιάρη από τα δικά σου χέρια». Ως ΜέΡΑ25, είπε, «δεν θα γίνουμε συνεργοί στην ηρωοποίηση του Κασιδιάρη και των λοιπών ναζί, που θα πετύχει η απαγόρευση που μεθοδεύει η κυβέρνηση της ΝΔ». Χαρακτήρισε «απατηλή την πλάνη και του ΣΥΡΙΖΑ» ότι μπορεί η διάταξη αυτή να περιοριστεί μόνο στην ΧΑ «χωρίς να υπάρξει ο κίνδυνος ενός ντόμινου απαγορεύσεων, με αντικομμουνιστική στόχευση και με δεδομένο ότι είμαστε μέλη μιας ανιστόρητης ΕΕ που τσουβαλιάζει το ναζισμό με τον κομμουνισμό» και κατήγγελλε «ως υποκριτική τη στόχευση της κυβέρνησης».
Ο υπουργός, απέρριψε τα περί «ηρωοποιήσεως» της ΧΑ, λέγοντας ότι αυτή είναι μια παντελώς εσφαλμένη άποψη και θύμισε ότι τα ίδια λεγόντουσαν όταν έγινε η συνένωση των δικογραφιών από τον τότε υπουργό Προστασίας του Πολίτη Νίκο Δένδια. Επίσης, χαρακτήρισε υπερβολικούς τους φόβους του ΚΚΕ ότι η κρίση του Αρείου Πάγου μπορεί να ξεχειλώσει γιατί είναι συνδεδεμένη με συγκεκριμένες εγκληματικές πράξεις. Αντίθετα, εάν γινόντουσαν ειδικές αναφορές σε ρατσισμό κ.λ.π θα μπορούσε στο μέλλον να προστεθούν και άλλα χαρακτηριστικά, για αυτό και δεν τίθενται.