Με μεγάλη πλειοψηφία κυρώθηκε από την Επιτροπή Εθνικής 'Αμυνας και Εξωτερικών της Βουλής, το πρωτόκολλο προσχώρησης της Σουηδίας και της Φιλανδίας στο ΝΑΤΟ.
Υπέρ της κύρωσης τάχθηκαν ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ και ΚΙΝΑΛ ενώ καταψήφισαν το ΚΚΕ μαζί με το ΜεΡΑ25 και επιφυλάχθηκε η Ελληνική Λύση.
Ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, χαρακτήρισε την υπερψήφιση του πρωτοκόλλου διεύρυνσης του ΝΑΤΟ, ως στρατηγική επιλογή για την ενίσχυση των εθνικών συμφερόντων.
Από την πλευρά τους, ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, στήριξαν την προσχώρηση των δύο χωρών στον ευρωατλαντικό μηχανισμό, εκφράζοντας παράλληλα ερωτηματικά ως προς τα οφέλη που θα έχει η χώρα σε περίπτωση κλιμάκωσης της κρίσης.
ΚΚΕ και ΜεΡΑ25, άσκησαν έντονη κριτική στη κυβέρνηση για τις επιλογές της και η Ελληνική Λύση δήλωσε επιφυλακτική ως προς την αναγκαιότητα της επικύρωσης του πρωτοκόλλου τη δεδομένη χρονική στιγμή.
«Η διεύρυνση της Βορειανατολικής Συμμαχίας, με την ενσωμάτωση χωρών και μελών που σέβονται τις αρχές και αξίες τις οποίες και η Ελλάδα υποστηρίζει και προσυπογράφει, αποτελεί στρατηγική επιλογή για την ενίσχυση των εθνικών συμφερόντων της χώρας, και τόσο η κυβέρνηση και εγώ, όσο και ο ίδιος ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, το έχουν διατυπώσει επανειλημμένα», τόνισε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας και συμπλήρωσε:
«Εμείς, όπως και η μεγάλη πλειοψηφία των κομμάτων, θεωρούμε ότι έχουμε να κερδίσουμε ως Ελλάδα από την είσοδο της Φιλανδίας και της Σουηδίας στην Βορειοατλαντική Συμμαχία, όχι μόνο για τα στενά αμυντικά μας θέματα αλλά και για ευρύτερα θέματα, για τα οποία η χώρα μας εκδηλώνει ενδιαφέρον, όπως η προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος, που για εμάς έχει τεράστια σημασία και που αυτό επίσης καλύπτεται».
Απαντώντας σε σχετικές ερωτήσεις βουλευτών των κομμάτων της αντιπολίτευσης σχετικά με την υποχώρηση της Σουηδίας στο εμπάργκο όπλων κατά της Τουρκίας, ο κ. Δένδιας διευκρίνισε ότι το άρθρο 7 αναφέρεται σε διμερές εμπάργκο, που στην πραγματικότητα η Σουηδία επέβαλε μετά την εισβολή της Τουρκίας στη Συρία.
«Αυτό καλύπτει αυτή την περίπτωση, η οποία όμως αφήνει έξω - και δεν θα μπορούσε να γίνει αλλιώς - οποιαδήποτε απόφαση ή απόταξη λαμβάνεται από τα ευρωπαϊκά όργανα ή τα όργανα της νατοϊκής συμμαχίας. Κατά συνέπεια είναι πολύ περιορισμένης σημασίας, και το λέω όσο πιο διπλωματικά γίνεται. Δεν νομίζω ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να κάνει κάτι για αυτήν την συγκεκριμένη, ελάσσονα πρόβλεψη», σημείωσε ο υπουργός Οικονομικών.
Σχολιάζοντας το τριμερές μνημόνιο Σουηδίας-Φιλανδίας-Τουρκίας, ο κ. Δένδιας σημείωσε ότι «χρησιμοποιήθηκε απέναντι στη τουρκική κοινή γνώμη, που πολύ λίγο μας αφορά, δεν είναι δουλειά μας να εμπλακούμε στην εσωτερική πολιτική της Τουρκίας. Αντικειμενικά όμως είναι εξαιρετικά περιορισμένο».
Απαντώντας στο ερώτημα, τόσο του εκπροσώπου του ΣΥΡΙΖΑ, Γιώργου Κατρούγκαλου, όσο και άλλων βουλευτών της αντιπολίτευσης, γιατί η Ελλάδα δεν έθεσε θέμα κατάργησης της ομοφωνίας, ώστε η Τουρκία να μην μπορεί να εκβιάζει τις δύο υποψήφιες προς ένταξη στο ΝΑΤΟ χώρες, ο κ. Δένδιας αντέτεινε ότι δεν είναι ακόμα ώριμο το ευρωπαϊκό γίγνεσθαι για κάτι τέτοιο.
«Δεν είμαστε έτοιμοι, παρά το ότι καταλαβαίνουμε παρά πολύ καλά τα προβλήματα δυσλειτουργίας που δημιουργούνται στην ευρωπαϊκή οικογένεια των 27 χωρών. Καταλαβαίνουμε παρά πολύ καλά, ότι μερικές χώρες υποστηρίζουν πολλές φορές, θέσεις που αδικούν την ενιαία προσπάθεια, κυρίως στον τομέα εξωτερικών και ασφάλειας, όμως δεν είναι ακόμα ώριμο το ευρωπαϊκό γίγνεσθαι για την κατάργηση της ομοφωνίας. Ωστόσο, σε ιδιαίτερα σημαντικές περιπτώσεις - και η Ουκρανία είναι μία από αυτές - δημιουργήθηκε ομοφωνία. Και αυτό πρέπει να το κρατούμε», είπε.
«Οι συνθήκες τροποποιούνται με ομοφωνία, επομένως δεν φαντάζομαι ότι υποθέτει κανείς πως η Τουρκία θα συνομολογήσει τέτοια διαφορετική αντίληψη. Το να επαναλαμβάνονται αυτές οι αντιλήψεις, όπως και ότι η Συμμαχία πρέπει να τις υπηρετεί, οι οποίες αφορούν τη δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα τις ελευθερίες, είναι κάτι που έχει μεγάλη σημασία για τη χώρα μας. Η ελληνική εξωτερική πολιτική, η οποία είναι διαχρονικά μια πολιτική αρχών, δεν μπορεί να μπει σε μια λογική παζαριού ώστε να εκμαιεύσει κάτι. 'Αλλωστε, αυτό θα μας προσομοίαζε με την Τουρκία και θα αδικούσε την παρουσία μας στο διεθνές γίγνεσθαι», επεσήμανε ο υπουργός Εξωτερικών.
Ο εισηγητής της ΝΔ, Σπήλιος Λιβανός, έκανε λόγο για «ιστορική απόφαση, την οποία η χώρα μας στήριξε από την πρώτη στιγμή, στη λογική της κοινής ασφάλειας της Ευρώπης».
«Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία ήταν το τέλος των ψευδαισθήσεων και αποτέλεσε τη λυδία λίθο για τη Σουηδία και τη Φιλανδία, για να λάβουν την απόφαση ένταξης τους στο ΝΑΤΟ, δημιουργώντας έτσι ασπίδα προστασίας απέναντι σε κάθε αναθεωρητισμό και προσπάθεια αλλαγής συνόρων με τη βία», ανέφερε.
Ο κ. Λιβανός υπογράμμισε ακόμα, ότι «η Ελλάδα δεν πρέπει να υποτιμά τις απειλές Τούρκων αξιωματούχων» σημειώνοντας ότι «οι αναφορές τους πως 'θα έρθουμε ξαφνικά ένα βράδυ' δεν είναι κούφιες» και πως «μόνο η Τουρκία λειτουργεί ως κράτος ταραξίας, καταπατά το διεθνές δίκαιο, δεν σέβεται τους εταίρους της και επιδιώκει ανατροπή των συνόρων και επαναχάραξή τους».
Υπέρ της κύρωσης του πρωτοκόλλου τάχθηκε ο γενικός εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ, Γιώργος Κατρούγκαλος, τονίζοντας ότι «η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία φέρνει το τέλος αιώνων ουδετερότητας χωρών και του ειδικού καθεστώτος τους».
«Η θέση μας είναι ξεκάθαρη από την αρχή. Δεν αποτελούν δικαιολογία για την ρωσική εισβολή, οι ευθύνες της Δύσης και η αδυναμία της να εγκαθιδρύσει μια αρχιτεκτονική ασφάλειας», είπε ο κ. Κατρούγκαλος.
Αιτιολογώντας τη θετική στάση του κόμματος του στη κύρωση του πρωτοκόλλου, ο κ. Κατρούγκαλος σημείωσε: «Το κυρίαρχο για την επιλογή μας υπέρ της ένταξής τους στο ΝΑΤΟ, είναι ότι η ένταξή τους έχει την μαζική λαϊκή αποδοχή. Κυριότερο όμως κριτήριο μας είναι τα δικά μας εθνικά συμφέροντα. Δεν πρέπει να γίνει περαιτέρω αμερικανοποίηση ή νατοποίηση της άμυνάς μας.
Ο μείζον κίνδυνος είναι η επιστροφή του διπολισμού, με τη Δύση από τη μια, και από την άλλη ένα ενιαίο μπλοκ Ρωσσίας - Κίνας. Αυτό πρέπει να το αποτρέψουμε. Οι συνέπειες θα είναι χειρότερες από τον ψυχρό πόλεμο. Η Ευρώπη πρέπει να είναι ανεξάρτητος πόλος. Δεν πρέπει να στηρίζεται για την άμυνα και ασφάλεια της στο ΝΑΤΟ. Πρέπει να έχει τη δική της δυνατότητα να προστατεύεται, γιατί στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, η Ευρώπη είναι πάντοτε ο μικρός αδερφός. Εμείς δεν πιστεύουμε στην νατοποίηση ή αμερικανοποίηση της εξωτερικής πολιτικής. Εμείς θέλουμε μια δυνατή Ευρώπη που θα αντιτίθεται στα στρατηγικά συμφέροντα των ΗΠΑ και θα εγγυάται τα σύνορά της».
Θετικός για την κύρωση του πρωτοκόλλου προσχώρησης Σουηδίας και Φιλανδίας στο ΝΑΤΟ, δήλωσε και ο γενικός εισηγητής του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, Ανδρέας Λοβέρδος.
«Η επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία και η κατοχή του 25% των εδαφών της, είναι φωτογραφία αλλαγής συνόρων με τον χειρότερο τρόπο. Ο πόλεμος στην Ουκρανία συνιστά κορυφαία αλλαγή συνόρων και έχει αρνητικότατο πρόσημο και περιεχόμενο, τις συνέπειες του οποίου βιώνουμε όλοι και κυρίως η Ευρώπη», ανέφερε.
Ακόμα, ο κ. Λοβέρδος κάλεσε την κυβέρνηση να πάρει ξεκάθαρη θέση σε ό,τι αφορά την κατάργηση της ομοφωνίας, ενώ σημείωσε ότι, «το αίτημα Σουηδίας και Φιλανδίας να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ, είναι αναγκαστική επιλογή τους, ως πράξη άμυνας μετά τις συνέπειες της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία».
Ο ειδικός αγορητής του ΚΚΕ, Νικόλαος Παπαναστάσης, χαρακτήρισε την ένταξη στο ΝΑΤΟ των δύο χωρών, «εξαιρετικά επικίνδυνη εξέλιξη».
«Με την επικύρωση του πρωτοκόλλου, ανατρέπεται η σταθερή γραμμή που διατηρούσαν εδώ και δεκαετίες, περί μη ένταξής τους στα νατοϊκά στρατηγικά σχέδια. Το ΝΑΤΟ ισχυροποιεί επικίνδυνα τις δυνάμεις ταχείας επέμβασης, με επίκεντρο την Ανατολική Ευρώπη, φροντίζοντας να μην σβήσει η φωτιά. Είναι σε εξέλιξη ένας ιμπεριαλιστικός πόλεμος ανάμεσα σε ΗΠΑ-ΝΑΤΟ-ΕΕ με Ρωσία. Το ΝΑΤΟ διευρύνει τις γραμμές του, ρίχνει λάδι στη φωτιά, δημιουργώντας νέους κινδύνους. Αυτό δεν είναι άμυνα, αλλά επιθετική πολιτική με ξεκάθαρες επιθετικές κινήσεις και βλέψεις. Οι εξελίξεις είναι ιδιαίτερα ανησυχητικές. Εμείς καταψηφίζουμε τις επιλογές πρόσδεσης της Ελλάδας στους νατοϊκούς σχεδιασμούς», υποστήριξε ο κ. Παπαναστάσης ενώ πρόσθεσε ότι «είναι μύθος ότι ΝΑΤΟ και ΕΕ μπορούν να εγγυηθούν το απαραβίαστο των συνόρων και να εξασφαλίσουν την ειρήνη στη περιοχή».
Ο ειδικός αγορητής της Ελληνικής Λύσης, Αντώνης Μυλωνάκης, εξέφρασε επιφυλάξεις ως προς την έγκριση της διεύρυνσης του ΝΑΤΟ σε σχέση με τα ελληνικά συμφέροντα, θεωρώντας την, μη αναγκαία τη δεδομένη χρονική στιγμή.
«Πλησιάζει η ώρα ωμέγα, τα πράγματα με την Τουρκία δεν πάνε καθόλου καλά. Ο Ερντογάν θα εκτελέσει το σχέδιό του όπως το έχει προγραμματίσει και τότε θα δούμε αν έχουμε συμμαχίες που θα μας βοηθήσουν σε τέτοια κρίσιμη περίπτωση. Η προσχώρηση των δύο χωρών αυτή την περίοδο, μόνο τυχαία δεν είναι. Η επιθυμία των ΗΠΑ είναι να εντείνουν την στρατιωτική τους ισχύ. Η ελληνική κυβέρνηση, από τη πρώτη στιγμή επέλεξε να δώσει γη και ύδωρ στις ΗΠΑ, χωρίς να πάρει τίποτα. Ο κίνδυνος παγκόσμιου πολέμου είναι πλέον σοβαρός. Η Αμερική θέλει να εντάξει τις δύο χώρες στο ΝΑΤΟ για τα δικά της γεωστρατηγικά σχέδια, δημιουργώντας τον κίνδυνο να ξεσπάει στην Ευρώπη πόλεμος, με την Ελλάδα να είναι στη μέση της καταιγίδας και θα είναι αυτή που θα την πληρώσει», ανέφερε ο κ. Μυλωνάκης.
«Αυτό που διακυβεύεται σήμερα με την ένταξη Σουηδίας Φιλανδίας στο ΝΑΤΟ είναι η έναρξη ενός νέου Ψυχρού Πολέμου, με την Ευρώπη να βρίσκεται στο κέντρο. Η Ελληνική Λύση επιφυλάσσεται, γιατί θεωρεί ότι είναι μη αναγκαία η είσοδος τους αυτή τη στιγμή. Αυτή τη στιγμή, ρίχνουμε λάδι στη φωτιά».
Κατά της κύρωσης του πρωτοκόλλου τάχθηκε η ειδική αγορήτρια του ΜεΡΑ25, Σοφία Σακοράφα, τονίζοντας ότι «η Τουρκία εκμεταλλεύεται με επιτυχία τη κρίση, με τον Ερντογάν να είναι μέχρι σήμερα ο κερδισμένος - κάτι που θα έπρεπε να μας προβληματίσει».
«Η ανακωχή του πολέμου και η ειρήνη, έπρεπε να είναι η επίτευξη του στόχου για την ΕΕ. Όμως έχει χάσει κάθε ευκαιρία. Οι ευρωπαίοι ηγέτες, εγκλωβισμένοι πια, δεν μπορούν να παρέμβουν σε όσα συμβαίνουν. Και όχι μόνο δεν συνεργάστηκαν για να αλλάξει η κατάσταση, αλλά την όξυναν περισσότερο. Η Δύση έχει μεγάλες ευθύνες για τις παραλείψεις. Η περιττή επίθεση της Ρωσίας, αντιμετωπίστηκε αλαζονικά και με αποτυχημένες επιλογές, και τώρα η ΕΕ αντιμετωπίζει τις συνέπειες», υποστήριξε η κ. Σακοράφα. Τόνισε επίσης, ότι «το ΝΑΤΟ αναλώθηκε εναντίον χωρών που δεν απείλησαν ποτέ» ενώ χαρακτήρισε «μεγάλη υποκρισία να μιλάει η Ευρώπη για αμυντικό μηχανισμό όταν ξεκάθαρα πρόκειται για επιθετικό μηχανισμό».
«Οι κατακτημένες χώρες μετατρέπονται σε προτεκτοράτο. Το αφήγημα ότι είμαστε στη σωστή πλευρά της ιστορίας καθαγιάζει τους πολέμους. Η δαιμονοποίηση χωρών είναι άλλοθι ενεργειών. Εμείς, σε αυτό το κρίσιμο σημείο, καλούμαστε να ενισχύσουμε έναν επικίνδυνο μηχανισμό, για να περικυκλωθεί περισσότερο η Ρωσία στη Βαλτική και να διευρυνθούν νέοι στρατηγικοί στόχοι, να ενταθούν ακόμα περισσότεροι οι εξοπλισμοί και να ενισχυθούν αυταρχικά καθεστώτα που τους στηρίζουν. Όποιος έχει γνώση της ευθύνης μας, δεν μπορεί να ψηφίσει 'ναι' στη κύρωση. Εμείς ψηφίζουμε 'όχι'», κατέληξε η κ. Σακοράφα.
Από την πλευρά του, ο προεδρεύων της Επιτροπής, Γιάννης Αδριανός τόνισε ότι, «μετά την απαράδεκτη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, φαίνεται ότι η διεύρυνση του ΝΑΤΟ με χώρες που ενστερνίζονται τις διακηρυκτικές αρχές και αξίες του, αποκτά ξανά την έννοια της αποστολής του απέναντι σε όσους βασίζονται στην αλλαγή των συνόρων».
«Δεν μπορεί σύμμαχος να απειλεί άλλο σύμμαχο και να αμφισβητεί την ανεξαρτησία του. Δεν νοείται, στο πλαίσιο νεοηγεμονικών ονειρώξεων. να υπονομεύει την κυριαρχία μιας χώρας, ή να κάνει παζάρια εκμεταλλευόμενη τον κανόνα της ομοφωνίας ή επικαλούμενος αστείες προφάσεις», σημείωσε ο κ. Αδριανός.
«Η Ελλάδα, ως χώρα σταθερότητας, ειρήνης και ασφάλειας στη περιοχή, με κανένα τρόπο δεν θα μπορούσε να είναι απέναντι σε αυτή την ιστορική απόφαση», υπογράμμισε από την πλευρά του, ο βουλευτής της ΝΔ, Γιώργος Κουμουτσάκος.
«Από την πρώτη στιγμή, ταχθήκαμε κατά του πολέμου γιατί είμαστε υπέρ της ειρήνης και γιατί ενισχύει τη θέση και την επιχειρηματολογία μας απέναντι στον τουρκικό επεκτατισμό. Η απόφαση για υπερψήφιση της ένταξης στο ΝΑΤΟ, της Σουηδίας και της Φιλανδίας, υπηρετεί τους βασικούς άξονες της εξωτερικής πολιτικής μας», κατέληξε ο κ. Κουμουτσάκος.