Με τη θετική ψήφο μόνο της ΝΔ ψηφίσθηκε το νομοσχέδιο του Υπουργείου Ανάπτυξης & Επενδύσεων "Κύρωση της Προγραμματικής Σύμβασης της παρ. 4 του άρθρου 155 του ν. 4759/2020 μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και των ανωνύμων εταιρειών με διακριτικό τίτλο ΜΕΤΑΒΑΣΗ Α.Ε. και ΔΕΗ Α.Ε." ενώ το καταψήφισαν τα κόμμα της αντιπολίτευσης.
Ο αναπληρωτής υπουργός Ανάπτυξης & Επενδύσεων Νίκος Παπαθανασόπουλος, τόνισε ότι η κυβέρνηση της ΝΔ, σε αντίθεση με τον ΣΥΡΙΖΑ «που στα τέσσερα χρόνια το μόνο που έκανε ήταν να βγάλει μια όλο και όλο υπουργική απόφαση και αυτή χωρίς εξειδίκευση», στα τρία αυτά χρόνια η σημερινή κυβέρνηση «έχει εκπονήσει την Εθνική Στρατηγική Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης, το Ενδιάμεσο Πρόγραμμα, τον Νόμο της Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης, την εκπόνηση προγράμματος ΣΔΑΜ για το ΕΣΠΑ.
Έκανε την διαπραγμάτευση του ΕΣΠΑ, την διαπραγμάτευση εδαφικών σχεδίων και την έγκρισή τους. Τη σύσταση της Ειδικής Υπηρεσίας για να μπορέσει να τρέξει το πρόγραμμα. Τη σύσταση εταιρείας ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΑΕ για να πάρει τα εδάφη μια δημόσια εταιρεία.
Διατάξεις για την ενίσχυση των περιοχών της δίκαιης μετάβασης. Έδωσε, το προσαυξημένο ποσοστό στον Χάρτη περιφερειακών ενισχύσεων για τις περιοχές με ειδικό καθεστώς στο νέο αναπτυξιακό νόμο για τις περιοχές ΣΔΑΜ. Με ιδιαίτερη ενίσχυση πάνω από τις υπόλοιπες περιφέρειες της Ελλάδας. Αλλά και την βελτιωμένη πρόταση για τους κατοίκους της Ακρινής που είχε ξεχάσει ο ΣΥΡΙΖΑ».
Εξήγησε πως η προγραμματική αυτή σύμβαση θέτει τους όρους για το πώς θα μεταβιβαστούν τα εδάφη αυτά και δημιουργεί ένα βασικό εργαλείο για την οικονομική διαφοροποίηση και την άμεση περιβαλλοντική αποκατάσταση των περιοχών της Δυτικής Μακεδονίας, ειδικότερα των περιοχών Κοζάνης και Φλώρινας, αλλά και του Δήμου Μεγαλόπολης και όλα αυτά σε συμμόρφωση των ενωσιακών πολιτικών στο πλαίσιο του «Green Deal».
Προσέθεσε ότι η Σύμβαση περιγράφει, επίσης, τις υποχρεώσεις της ΔΕΗ για το πώς θα αποκαταστήσει τα εδάφη, τον χρονικό ορίζοντα και πως τα αποκατεστημένα αυτά εδάφη θα περιέλθουν στην ιδιοκτησία της «ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΑΕ».
«Διαχωρίζονται, οι αδιατάρακτες εκτάσεις, δηλαδή, που δεν έχει επέμβει η ΔΕΗ και θα πρέπει να τις παραδώσει και σε αυτά που θα πρέπει να αποκαταστήσει».
Ο κ. Παπαθανάσης, υπογράμμισε πως η υποχρέωση της περιβαλλοντικής αποκατάστασης της ΔΕΗ δεν μεταβιβάζεται και ισχύει πως ο ρυπαίνων πληρώνει.
Εξήγησε πως τα Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια σήμερα έρχονται στο τραπέζι για να ρυθμιστούν, με την αποκατάσταση των εδαφών «και εμείς είμαστε αυτοί που θέτουμε τώρα τους όρους για να υπάρξουν».
Στο ερώτημα γιατί η ΔΕΗ κάνει επένδυση 2,5 GIGA με την γερμανική RWE απάντησε πως το Ταμείο Ανάκαμψης έχει ένα συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα υλοποιήσεων.
Επανέλαβε πως το Γενικό Λογιστήριο δεν μπορεί να κάνει σήμερα καμία πρόβλεψη περί επιβάρυνσης του Δημοσίου καθώς τα χρήματα τα οποία απαιτούνται για την αποκατάσταση θα δοθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης και όχι από το δημόσιο ταμείο.
Η σημερινή προγραμματική σύμβαση, τόνισε ο αναπληρωτής υπουργός, «αποτελεί μια εγγύηση ότι πλέον η ελληνική Πολιτεία έχει στρέψει με σοβαρότητα το βλέμμα της στο θέμα της απολιγνιτοποίησης, ότι η ελληνική Πολιτεία με την απόφαση του πρωθυπουργού μπήκε στην ουσιαστική συζήτηση έτσι ώστε να στρέψει την προσοχή και να φέρει την αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου εκεί που προηγουμένως δεν είχε γίνει τίποτε».
Η εισηγήτρια του ΣΥΡΙΖΑ Πέτη Πέρκα καταψήφισε την Σύμβαση, υποστηρίζοντας πως δεν πρόκειται για μια απλώς τεχνική περιγραφή μιας σύμβασης. Είναι ένα πολιτικό θέμα που δείχνει και τη στάση της κυβέρνησης και το ενδιαφέρον της για τις λιγνιτικές περιοχές.
Είπε ότι είναι αντιεπιστημονικό να αφήνουμε τη ΔΕΗ να κάνει χωροταξία χωρίς περιφερειακό πλαίσιο, χωρίς τα Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια τα οποία απ' ό,τι φαίνεται θα έρθουν το τέλος του 2023 και «επομένως το repurposing, δηλαδή η αποκατάσταση για κάθε χρήση, είναι από το 2024 και μετά».
Υπενθύμισε πως σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα το 2022-2023 κλείνουν όλες οι μονάδες εκτός από την «Πτολεμαΐδα 5» που πάει στο 2028. Επισήμανε πως με την Σύμβαση αυτή μεταφέρονται τα εδάφη από τη ΔΕΗ στη "ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΑΕ" με την υποχρέωση να κάνει την αποκατάσταση με λεφτά του Ταμείου Ανάκαμψης, δηλαδή με δημόσιο χρήμα, άρα η ΔΕΗ απαλλάσσεται από το κόστος της αποκατάστασης για κάτι που χρησιμοποίησε για πολλά έτη.
Παρατήρησε πως δεν υπάρχει καμία εκτίμηση του κόστους αυτού και αν συγκρίνεται με την αξία των εδαφών που αποδίδονται. Η κυβέρνηση, είπε η βουλευτής, διαβεβαίωνε ότι το 1/3 των εδαφών θα κρατήσει η ΔΕΗ και τα 2/3 θα αποδοθούν στην τοπική κοινωνία.
«Εδώ, όμως έχουμε πολύ μεγάλη διάψευση» είπε και ανέφερε πως η "Αναπτυξιακή Αρκαδίας" στη Μεγαλόπολη ενημερώνει πως η έκταση που ανήκει στον Δήμο έχει συμπεριληφθεί στις εκτάσεις της Σύμβασης που θα μεταβιβάσει η ΔΕΗ στη "ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΑΕ".
Προσέθεσε ότι η ΔΕΗ κρατά 85.433 στρέμματα για να κάνει επένδυση 2,5 GIGA με τη γερμανική RWE, σημειώνοντας πως θα μπορούσαν τα 2,5 GIGA να γινόντουσαν με ενεργειακές κοινότητες ώστε να υπήρχε διάχυση του οφέλους στις τοπικές κοινωνίες.
«Η ΔΕΗ μπόρεσε και έκανα έργα όπως η "Μελίτη" και η "Πτολεμαΐδα 5" γιατί δεν μπορεί να κάνει τα φωτοβολταϊκά που είναι το πιο απλό έργο τεχνικά;» αναρωτήθηκε η κυρία Πέρκα.
Υπογράμμισε, μεταξύ άλλων, ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχει σαφή πρόταση σύμφωνα και με τις σύγχρονες τάσεις για απόδοση των εδαφών στον πρωτογενή τομέα, όπως και η μέθοδος LURA «την οποία αγνοήσετε». «Εσείς, λέτε πως ακολουθείτε τις τάσεις του Green Deal Fit for 55 όταν είμαστε ήδη στο RePower Europe» προσέθεσε.
Δήλωσε πως ο ΣΥΡΙΖΑ είναι με την πράσινη μετάβαση με όρους δίκαιους και στη διάχυση του οφέλους.
«Βεβαίως και μειώσαμε τη λιγνιτική παραγωγή και βεβαίως θα κλείναμε κάθε φορά κάθε μονάδα που τελείωνε ο χρόνος της και οι περιβαλλοντικοί της όροι. Και βεβαίως το κάναμε. Αλλά αυτή θα αντικαθίστατο με ΑΠΕ, όχι με μονάδες φυσικού αερίου. Και όλα αυτά με ένα δίκαιο και με έναν σχεδιασμό και για τους ανέργους και για τους εργαζόμενους. Και είχαμε, ορίζοντα δεκαπενταετίας για αυτή τη μετάβαση.
Τα ειδικά πολεοδομικά σας θα γίνουν το 2023, έτσι δεν γίνεται η μετάβαση, ούτε με διοικητικές πράξεις, υπουργικές αποφάσεις, ωραία κείμενα. Τα αποτελέσματα είναι εδώ και μετρήσιμα όπως η αύξηση της ανεργίας στις περιοχές ή το μηδενικό έργο και ερημοποίηση της περιοχής» σημείωσε η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ.
Ο ειδικός αγορητής του ΠΑΣΟΚ- ΚΙΝΑΛ Βασίλης Κεγκέρογλου καταψήφισε τη Σύμβαση, λέγοντας πως «πως το ενεργειακό αφήγημα της Κυβέρνησης για την απανθρακοποίηση έχει εντελώς αποτύχει».
«Σήμερα γίνεται ακόμα πιο κατανοητή και ξεκάθαρη η οπτική της Νέας Δημοκρατίας για ένα τόσο σοβαρό ενεργειακό, περιβαλλοντικό, κοινωνικό αλλά και αναπτυξιακό ζήτημα. Η κυβέρνηση αρνείται να πάρει πραγματικά μέτρα» ανέφερε ο κ. Κεγκέρογλου και προσέθεσε:
«Προχωράτε σε Business για λίγους, ψίχουλα και αόριστες υποσχέσεις για τους πολλούς. Αυτή είναι η πολιτική σας και αποτυπώνεται και στο ζητούμενο νομοσχέδιο για την περιοχή απολιγνιτοποίησης που σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί πράσινη μετάβαση».
Σύμφωνα με τον βουλευτή του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, αντί να προτάξει η κυβέρνηση την πλήρη περιβαλλοντική αποκατάσταση των εδαφών, την ενεργειακή ευστάθεια, την κοινωνική συμμετοχή μέσω πολλών αποκεντρωμένων ΑΠΕ και την τήρηση των δεσμεύσεων της ΔΕΗ, έχουμε μια νέα ειδική υπηρεσία στον υπουργό και μια νέα ΑΕ που θα διαχειριστεί τις πετσοκομμένες εκτάσεις των περιοχών αυτών.
«Επί της ουσίας, το Υπουργείο Ανάπτυξης με την ειδική αυτή υπηρεσία και την ΑΕ θα περιοριστεί στον ρόλο του τροχονόμου των επενδύσεων αφού παραλάβει τις συμφωνηθείσες εκτάσεις από τη ΔΕΗ. Αυτή είναι πολύ απλά η φιλοσοφία της προγραμματικής σύμβασης μεταξύ Δημοσίου ΑΕ και ΔΕΗ ΑΕ» σημείωσε ο κ. Κεγκέρογλου.
Ο ειδικός αγορητής του ΚΚΕ Γιάννης Δελής καταψήφισε το σχέδιο νόμου, τονίζοντας πως αυτή η σύμβαση προωθεί την εγκληματική απολιγνιτοποίηση για την οποία η ΝΔ, ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ και όλοι οι υπόλοιποι "ιππότες της πράσινης ανάπτυξης" συμφωνούν με αυτό και είναι απόλυτα συνυπεύθυνοι.
Πρόκειται, είπε ο βουλευτής, για μια πράσινη ανάπτυξη η οποία «ως τμήμα της γενικότερης πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την πράσινη μετάβαση, συνιστά ένα πραγματικό έγκλημα που οδηγεί σε οικονομικό μαρασμό ολόκληρων περιοχών, σε εκτίναξη της δαπάνης για ηλεκτρισμό που πληρώνουν τα εργατικά, λαϊκά στρώματα, σε εξάρτηση της χώρας μας σε δύσκολες διεθνείς συνθήκες και βεβαίως σε μια πιθανότατη γενικευμένη αστάθεια ενεργειακή, ... όταν σε ολόκληρο τον κόσμο γίνεται μαζική στροφή στον άνθρακα και τον λιγνίτη προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι συνέπειες από την ενεργειακή κρίση στην οποία ήδη βρισκόμαστε».
Η επίκληση της προστασία του περιβάλλοντος, είπε, είναι τουλάχιστον υποκριτική. Το σχέδιο, προσέθεσε, επίσης είναι παντελώς απαράδεκτο γιατί δεν έχει γίνει και καμία ουσιαστική συζήτηση με τους κατοίκους γι αυτό και θα έρθουν μεγάλες αντιδράσεις.
Ο ειδικός αγορητής της Ελληνικής Λύσης Βασίλης Βιλιάρδος υποστήριξε πως η κυβέρνηση πιστεύει πως έχει το αλάνθαστο και δεν χρειάζεται να ακούει κανέναν παρά τις συνεχείς παταγώδης αποτυχίες σε όλα στην οικονομία, στην ενέργεια και στην υγεία.
Σχετικά με την Σύμβαση, είπε ο βουλευτής, θέσαμε σειρά ερωτήσεων στην Επιτροπή αλλά δεν πήραμε καμία απάντηση. «Είναι απαράδεκτο το Γενικό Λογιστήριο να μην έχει εκτιμήσει το κόστος του σχεδίου και εμείς να ψηφίζουμε εν λευκώ».
Παρατήρησε πως στην Σύμβαση υπάρχει παράθυρο προκειμένου, εάν χρειαστεί, το κόστος της ανάπλασης να «αντιμετωπίζεται από τις πιστώσεις του Κρατικού Προϋπολογισμού» όπως και σε περίπτωση που «η αξία των εργασιών, το αντάλλαγμα εις είδος, υπολείπεται της αξίας των μετοχών, δηλαδή των εκτάσεων που θα αποτιμηθούν, τότε μπορεί να επιστρέψει εκτάσεις στη ΔΕΗ ή να πληρώσει τη διαφορά τοις μετρητοίς, πράγμα που σημαίνει πως τα συγκεκριμένα μετρητά θα είναι προφανώς πρόσθετο κόστος από αυτό του Ταμείου Ανάκαμψης».
Λέτε πως το Ταμείο Ανάκαμψης θα καλύψει όλες τις εργασίες παρά το ό,τι δεν γνωρίζετε το κόστος τους, αφού δεν έχουν διενεργηθεί ούτε καν μελέτες, είπε και ρώτησε εάν έχει η κυβέρνηση τη γραπτή έγκριση του Ταμείου Ανάκαμψης. «Η ανάληψη των υποχρεώσεων δεν θα πρέπει να γίνει μαζί με την αγορά των μετοχών, δηλαδή χέρι με χέρι, όπως θα λέγαμε; Λογικά, μετά από όλα αυτά, δεν μπορεί παρά να καταψηφίσει κανείς τη Σύμβαση» προσέθεσε.
Ο ειδικός αγορητής του ΜέΡΑ 25 Κρίτων Αρσένης καταψήφισε, καταγγέλλοντας πως η Σύμβαση αυτή είναι λεόντεια, εξυπηρετεί ιδιωτικά συμφέροντα και έρχεται με νόμο στη Βουλή ώστε να μην μπορεί να κινηθούν διαδικασίες περί ευθύνης υπουργών.
«Η Σύμβαση αυτή είναι ένα ακόμα βήμα προς την διαδικασία πλήρους ιδιωτικοποίησης της ΔΕΗ που ετοιμάζει η κυβέρνηση. Η ΔΕΗ, με βάση όλες τις αδειοδοτήσεις έχει την ευθύνη να αποκαταστήσει τα εδάφη, αλλά επειδή το κόστος της πιθανότατα, ξεπερνάει το δισεκατομμύριο, η κυβέρνηση με αυτό το νομοσχέδιο έρχεται να την απαλλάξει από αυτό το βάρος ώστε να δώσει τη ΔΕΗ στους ιδιώτες άμεσα και σύντομα και με δώρα- προίκα» τόνισε μεταξύ άλλων.
Τροπολογία ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ για Μεγαλόπολη
Ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ Οδυσσέας Κωνσταντινόπουλος, υποστήριξε την τροπολογία που κατέθεσε σχετικά με έκταση που περιλαμβάνεται στη Σύμβαση και αφορά την περιοχή της Μεγαλόπολης, η οποία όμως, όπως είπε, από το 2013 έχει μεταβιβαστεί στον Δήμο για να δημιουργηθεί επιχειρηματικό πάρκο.
Μάλιστα, προσέθεσε ο βουλευτής, το 2020 ο κ. Χατζηδάκης είχε ανακοινώσει το επιχειρηματικό πάρκο στη Μεγαλόπολη με προϋπολογισμό 9 εκατομμύρια.
«Ήταν μέσα στα 16 εμβληματικά έργα της κυβέρνησης της ΝΔ. Το 2020 μάλιστα είχε γίνει η κατάρτιση- επικαιροποίηση του φακέλου αδειοδότησης του επιχειρηματικού πάρκου στη Μεγαλόπολη. Τώρα, όμως, στη Σύμβαση μεταβιβάζετε από την ΔΕΗ κάτι που δεν της ανήκει» σημείωσε ο βουλευτής και επισήμανε πως εδώ υπάρχουν και ποινικές ευθύνες απέναντι σε όλους και ειδικά στη ΔΕΗ.
Ο αναπληρωτής υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Νίκος Παπαθανάσης, απέρριψε την τροπολογία και εξήγησε πώς με την συμπερίληψη στη Σύμβαση αυτής της περιοχής εξασφαλίζεται η απόδοσή της στον Δήμο και η δημιουργία του επιχειρηματικού πάρκου.
Όπως σημείωσε, στο συμβόλαιο παραχώρησης υπήρχε ο όρος της διαλυτικής αίρεσης που έλεγε για "αυτοδίκαιη επάνοδο της κυριότητας εάν η αξιοποίηση της έκτασης δεν γινόταν εντός της πενταετίας" και η οποία όμως έχει παρέλθει από το 2018.
«Τώρα, με την μεταβίβαση της έκτασης αυτής από τη ΔΕΗ στην ΜΕΤΑΒΑΣΗ, η έκταση αυτή περνάει στα χέρια του Δημοσίου όπου θα την παραχωρήσει για τη δημιουργία του επιχειρηματικού πάρκου όπως έχει εξαγγελθεί. Εάν δεν συμπεριληφθεί στην Σύμβαση, αυτή θα έμενε στη νομική κυριότητας της ΔΕΗ» επισήμανε ο αναπληρωτής υπουργός.
