Μπορεί η Κίνα να… χασμουριέται, μπροστά στους βρυχηθμούς του Αμερικανού προέδρου, όπως έγραψε χαρακτηριστικά το “Bloomberg”, αλλά οι δασμοί που ανακοίνωσε χθες ο Ντόναλντ Τραμπ προκαλούν σοβαρή αναταραχή στα χρηματιστήρια, που ανησυχούν πλέον για παγκόσμιο εμπορικό πόλεμο και επιβράδυνση της ανάπτυξης.
Η προαναγγελία της επιβολής προστατευτικών δασμών 25% στο χάλυβα και 10% στο αλουμίνιο από τον Αμερικανό πρόεδρο προκαλεί ήδη μεγαλύτερους κραδασμούς στις αγορές των ΗΠΑ και της Ευρώπης, παρά στην Κίνα, την οποία υποτίθεται ότι «στοχοποίησε» ο Ντόναλντ Τραμπ.
Ο S&P 500 έκλεισε με απώλειες 1,33% χθες, ενώ το πρωί ο ευρύς δείκτης MSCI των αγορών της Ασίας έκλεισε με πτώση 0,9%.
Όπως σημειώνει χαρακτηριστικά ο Ντέιβιντ Φίκλινγκ, αρθρογράφος του “Bloomberg”, ο Αμερικανός πρόεδρος πυροβόλησε το πόδι του, αφού οι εξαγωγές χάλυβα και αλουμινίου αποτελούν πολύ μικρό μέρος των εμπορικών συναλλαγών της Κίνας με τις ΗΠΑ (έχουν περίπου την ίδια αξία με τις εξαγωγές παπουτσιών), ενώ το βασικό πρόβλημα της αμερικανικής οικονομίας είναι τα εμπορικά ελλείμματα όχι σε πρώτες ύλες, αλλά σε τελικά προϊόντα.
Επιπλέον, η επιβολή δασμών μπορεί να αυξήσει μόνο οριακά τις επενδύσεις από τις αμερικανικές βιομηχανίες χάλυβα και αλουμινίου, αλλά θα πλήξει τα περιθώρια κέρδους αμερικανικών κολοσσών (Boeing, αμυντικές βιομηχανίες, αυτοκινητοβιομηχανίες) επειδή θα αυξηθεί το κόστος βασικών πρώτων υλών τους.
Το πρόβλημα με τον προστατευτισμό του Τραμπ, όμως, είναι ότι ενδέχεται να προκαλέσει αντίποινα από άλλες οικονομίες, δηλαδή να οδηγήσει σε ένα εμπορικό πόλεμο που ουδείς μπορεί να προβλέψει πώς θα εξελιχθεί και ποια επίπτωση θα έχει στην παγκόσμια ανάπτυξη.
Όπως χαρακτηριστικά τόνιζε αναλυτής που μίλησε στο Reuters, «ο κόσμος βρίσκεται στο χείλος εμπορικού πολέμου. Ξεχάστε τα επιτόκια, οι υφέσεις έτσι αρχίζουν».
Για τα χρηματιστήρια, ένας παγκόσμιος εμπορικός πόλεμος είναι ό,τι χειρότερο θα μπορούσε να συμβεί, σε αυτή την φάση. Οι επενδυτές βλέπουν την επερχόμενη αύξηση των αμερικανικών επιτοκίων ως μια αρκετά σοβαρή απειλή για τις αποτιμήσεις των μετοχών, αλλά ως τώρα έχει αποφευχθεί μια βαθιά διόρθωση στις ΗΠΑ, με παγκόσμιες επιπτώσεις, ακριβώς επειδή δεν αμφισβητείται ο αναπτυξιακός δυναμισμός της αμερικανικής και της παγκόσμιας οικονομίας.
Ένας εμπορικός πόλεμος, στο βαθμό που θα οδηγούσε σε ακρότητες, με σοβαρή αύξηση των δασμών και μείωση των εμπορικών ροών, θα μπορούσε να φέρει την επιβράδυνση, που θα οδηγούσε τα χρηματιστήρια σε μια νέα σοβαρή κρίση.
Σε αυτό το παγκόσμιο παιχνίδι, η Ευρώπη βρίσκεται σε δυσμενή θέση, χειρότερη ενδεχομένως από αυτή της Κίνας, καθώς στηρίζει σε πολύ μεγάλο βαθμό την οικονομική της ανάκαμψης στις εξαγωγές και στα εμπορικά πλεονάσματα. Κατά φαινομενικά παράδοξο τρόπο, οι δασμοί του Τραμπ προορίζονται να χτυπήσουν την Κίνα, αλλά η Ευρώπη… πονάει περισσότερο.
Είναι χαρακτηριστικό ότι οι απώλειες του γερμανικού Dax σήμερα είναι πολύ υψηλές, ξεπερνώντας το 2%, ενώ οι επενδυτές στρέφονται στην ασφάλεια των γερμανικών ομολόγων, με την απόδοση του 10ετούς bund να υποχωρεί αισθητά, κοντά στο 0,6%.
Όπως τονίζουν αναλυτές, το κόστος των μέτρων Τραμπ για την Ευρώπη θα έλθει από δύο δρόμους: όχι μόνο θα περιορισθούν οι εξαγωγές χάλυβα και αλουμινίου στις ΗΠΑ, αλλά πιθανόν να αυξηθούν τα κόστη πρώτων υλών στρατηγικών βιομηχανιών της Ευρώπης, όπως η αυτοκινητοβιομηχανία.
Σε αυτό το «δύσκολο» περιβάλλον, η Ελλάδα παραμένει αδύναμος κρίκος, όχι μόνο γιατί βασίζει σε μεγάλο βαθμό την οικονομική ανάπτυξη μετά την εποχή των μνημονίων στις εξαγωγές, αλλά κυρίως επειδή η αναταραχή στο διεθνές σύστημα των αγορών επιδεινώνεται στη χειρότερη στιγμή για την ελληνική οικονομία, που βασίζεται στην επάνοδο στην αγορά ομολόγων για την έξοδο από τα διεθνή προγράμματα στήριξης.
Δεν είναι τυχαίο ότι οι πωλήσεις μετοχών επιταχύνονται αισθητά σήμερα στην Λεωφόρο Αθηνών, όπου ο Γενικός Δείκτης υποχωρούσε σχεδόν κατά 2% λίγο μετά τις 13.00, ενώ η απόδοση του 10ετούς ελληνικού ομολόγου έφθασε σήμερα σχεδόν στο 4,50%.
