Μία ακόμα εκπληκτική ιδιότητα του ριβοζιδίου της Νικοτιναμίδης (Nicotinamide Riboside) ανακάλυψαν ερευνητές, από το Εργαστήριο Φυσιολογίας Ολοκληρωμένων Συστημάτων (LISP) του École Polytechnique Fédérale de Lausanne (EPFL), με επικεφαλής τον Johan Auwerx, πέραν της γνωστής του αποτελεσματικότητας στην τόνωση του μεταβολισμού. Άρθρο του διδακτορικού φοιτητή της ομάδας, Hongbo Zhang, που δημοσιεύθηκε στο Science, περιγράφει τις θετικές επιδράσεις του NR στη λειτουργία των βλαστοκυττάρων. Οι επιδράσεις αυτές μπορούν να περιγραφούν μόνο ως αποκαταστατικές - αναπλαστικές.
Όπως ισχύει για όλα τα θηλαστικά, καθώς τα ποντίκια γηράσκουν, η αναπλαστική ικανότητα συγκεκριμένων οργάνων, όπως το ήπαρ και τα νεφρά, καθώς και μυών (συμπεριλαμβανομένης της καρδιάς), μειώνεται. Επηρεάζεται επίσης η ικανότητά τους να αποκαθίσταται η σωστή λειτουργία τους μετά από έναν τραυματισμό. Αυτό οδηγεί σε πολλές από τις τυπικές διαταραχές του γήρατος.
Μιτοχόνδρια: Eπίσης χρήσιμα στα βλαστοκύτταρα
Ο Hongbo Zhang ήθελε να κατανοήσει πως η διαδικασία αναγέννησης επιδεινώνεται με τη γήρανση. Γι’ αυτό ένωσε τις δυνάμεις του με συναδέλφους του από το ETH Zurich, το Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης και πανεπιστήμια του Καναδά και της Βραζιλίας.
Μέσα από τη χρήση των διαφόρων δεικτών, κατάφερε να προσδιορίσει τη μοριακή αλυσίδα που ρυθμίζει το πως λειτουργούν τα μιτοχόνδρια - το «εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος» του κυττάρου –και πώς αυτό αλλάζει με την ηλικία. Ο ρόλος που παίζουν τα μιτοχόνδρια στο μεταβολισμό έχει ήδηαποδειχθεί επαρκώς, «αλλά για πρώτη φορά ήμασταν σε θέση να δείξουμε ότι η ικανότητά τους να λειτουργούν σωστά ήταν σημαντική για τα βλαστοκύτταρα», δήλωσε ο Auwerx.
Υπο φυσιολογικές συνθήκες αυτά τα βλαστοκύτταρα, ανταποκτινόμενα σε σήματα που στέλνει το σώμα, αναγεννούν τα όργανα που έχουν πληγεί, παράγοντας νέα ειδικά κύτταρα ανά περίπτωση. Τουλάχιστον αυτό συμβαίνει στα νεαρά σώματα. «Αποδείξαμε ότι η κόπωση των βλαστοκυττάρων ήταν μία από τις κύριες αιτίες δυσκολίας αναγέννησης ή ακόμα και εκφυλισμού συγκεκριμένων ιστών ή οργάνων» λέει ο Hongbo Zhang.
Γι’ αυτό ακριβώς οι ερευνητές ήθελαν να «αναζωογονήσουν» βλαστοκύτταρα στους μυες ηλικιωμένων ποντικιών. Και το έκαναν, στοχεύοντας με ακρίβεια στα μόρια που βοηθουν τα μιτοχόνδρια να λειτουργούν σωστά.
«Δώσαμε NR σε ποντίκια δύο ετών, που είναι προχωρημένη ηλικία γι’ αυτά. Αυτή η ουσία, που είναι κοντινή της βιταμίνης B3, είναι ένας πρόδρομος του NAD+, μορίου που παίζει ρόλο – κλειδί στη μιτοχονδριακή δραστηριότητα. Και τα αποτελέσματά μας είναι εξαιρετικά ελπιδοφόρα: η μυϊκή ανάπλαση ήταν πολύ καλύτερη σε ποντίκια που έλαβαν NR και αυτά έζησαν περισσότερο από τα ποντίκια που δεν έλαβαν την ουσία» αναφέρει ο ερευνητής.
Μεγάλη ανακάλυψη για τον τομέα των αναγεννητικών φαρμάκων
Παράλληλες μελέτες έχουν αποκαλύψει μία συγκρίσιμη επίδραση στα βλαστοκύτταρα του εγκεφάλου και του δέρματος. «Αυτή η δουλειά μπορεί να έχει πολύ σημαντικές προεκτάσεις στο πεδίο των αναγεννητικών /αναπλαστικών φαρμάκων. Δε μιλάμε για εισαγωγή ξένων υποκαταστάτων στο σώμα, αλλά για αποκατάσταση της ικανότητας του σώματος να ‘αυτοεπισκευάζεται’ με ένα προϊόν που μπορεί να λαμβάνεται με το φαγητό» επισημαίνει ο Johan Auwerx.
Αυτή η δουλειά επί της διαδικασίας γήρανσης έχει επίσης προοπτικές για την αντιμετώπιση ασθενειών που μπορούν να προσβάλουν –και να αποβούν μοιραίες για- νέους ανθρώπους, όπως η μυϊκή δυστροφία (μυοπάθεια).
Μέχρι στιγμής δεν έχουν παρατηρηθεί αρνητικές παρενέργειες με τη χρήση του NR ακόμα και σε υψηλές δόσεις. Παρ’ όλα αυτά απαιτείται προσοχή ακόμα και με αυτό το «ελιξίριο νεότητας», καθώς φαίνεται ότι ενισχύει τη λειτουργία όλων των κυττάρων, στα οποία ενδέχεται να περιλαμβάνονται και παθολογικά.
Φυσικά, απαιτούνται περαιτέρω εις βάθος έρευνες.