Τεράστιο είναι το ποσοστό παραβατικότητας στις μεγάλες υποθέσεις φοροδιαφυγής ειδικά στον τομέα του ΦΠΑ, ενώ η ΑΑΔΕ προχωρεί σε απενεργοποίηση ΑΦΜ των παραβατών.
Επισημαίνεται πως η Ελλάδα είναι στις πρώτες θέσεις της ΕΕ στις απάτες στον τομέα του ΦΠΑ, με τα διαφυγόντα έσοδα να υπερβαίνουν τα 5 δισ. ευρώ ετησίως, στα έτη προ της πανδημίας.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΑΑΔΕ κατά το 2023 πραγματοποιήθηκαν και ολοκληρώθηκαν 157 έρευνες - έλεγχοι σε μεγάλες υποθέσεις φοροδιαφυγής και απάτης και βρέθηκαν παραβάσεις στις 124 περιπτώσεις ή στο 80% των ελεγχόμενων υποθέσεων.
Το μεγάλο ποσοστό παραβατικότητας οφείλεται στο ότι οι ελεγχόμενες επιχειρήσεις έχουν στοχοποιηθεί από την ΑΑΔΕ, με βάση συγκεκριμένες πληροφορίες και στοιχεία από διασταυρώσεις δεδομένων, από την Ελλάδα και άλλες χώρες της ΕΕ καθώς και από τρίτες χώρες.
Στις υποθέσεις που εντοπίστηκαν παραβάσεις απενεργοποιήθηκαν τα ΑΦΜ των 124 εμπλεκόμενων φυσικών και νομικών προσώπων.
Πρόκειται για τις υποθέσεις των «εξαφανισμένων εμπόρων» και τις απάτες τύπου «καρουζέλ», δηλαδή για κυκλώματα που πραγματοποιούν εικονικές συναλλαγές (εισαγωγές και εξαγωγές) με επιχειρήσεις τρίτων χωρών, με στόχο την αποφυγή πληρωμής του ΦΠΑ ενώ διεκδικούν και εισπράττουν επιστροφή ΦΠΑ, ο οποίος δεν έχει καταβληθεί.
Οι έλεγχοι
Αναλυτικότερα, στο στόχαστρο των φορολογικών αρχών τίθενται υποθέσεις έρευνας σχετικά με την απάτη στον ενδοκοινοτικό ΦΠΑ και τον εντοπισμό εξαφανισμένων εμπόρων, αξιοποιώντας στοιχεία από ειδικά σχεδιασμένο πρόγραμμα ανάλυσης κινδύνου και συνδυασμένης πληροφόρησης.
Παράλληλα, αξιοποιούνται στοιχεία από το σύστημα Ανάλυσης Δικτύων Συναλλαγών (Transaction Network Analysis- ΤΝΑ), του οποίου κύριος σκοπός είναι η επεξεργασία και ανάλυση στοχοθετημένων πληροφοριών για τη διασυνοριακή απάτη μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ.
Μία από τις εταιρείες της αλυσίδας, συνήθως η εισάγουσα τα αγαθά, δεν καταβάλλει τον ΦΠΑ στην εφορία,παρ'ότι τον χρεώνει στον επόμενο αγοραστή, διαπράττοντας με τον τρόπο αυτό απάτη. Η εταιρεία αυτή συνήθως εξαφανίζεται χωρίς ίχνη αμέσως μετά τη συναλλαγή (εξαφανισμένος έμπορος).
Η είσπραξη του φόρου είναι συνεπώς αδύνατη στη χώρα στην οποία καταναλώνονται τα αγαθά ή οι υπηρεσίες. Ωστόσο, οι άλλοι αγοραστές του κυκλώματος ζητούν να τους επιστραφεί ο ΦΠΑ από τον κρατικό προϋπολογισμό μετά τη μεταπώληση των αγαθών.
«Παγώνουν» οι ΑΦΜ
Η διαδικασία απενεργοποίησης των ΑΦΜ διενεργείται στις περιπτώσεις που εντοπίζεται υπόθεση φοροδιαφυγής αλλά μπορεί να γίνει και προληπτικά, εάν από τον έλεγχο των αρχών προκύψει ότι:
- Δεν έχουν υποβάλλει δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος και φόρου προστιθέμενης αξίας (Φ.Π.Α.) για δύο συνεχόμενα έτη
- Από έλεγχο ή αυτοψία της Φορολογικής Αρχής προκύπτει ότι δεν υφίσταται οικονομική δραστηριότητα της επιχείρησής ή
- Από έλεγχο ή αυτοψία της Φορολογικής Αρχής προκύπτει ότι έχει δηλώσει ψευδή ή ανακριβή στοιχεία προκειμένου να του χορηγηθεί Αριθμός Φορολογικού Μητρώου (Α.Φ.Μ.).
- Διαπιστωθεί πως έχουν ελλιπή ή λανθασμένα στοιχεία κατόχου.
- Μετά από έλεγχο διαπιστωθεί απάτη σε βάρος του δημοσίου.