Τα στοιχεία για το εμπορικό ισοζύγιο είναι ανησυχητικά: Το έλλειμμα συνεχώς διευρύνεται, καθώς οι εξαγωγές επιβραδύνονται, ενώ οι εισαγωγές ακολουθούν αυξητική πορεία. Ευτυχώς που υπάρχει ο τουρισμός, που καλύπτει ένα μεγάλο μέρος του ελλείμματος στο ισοζύγιο εξωτερικών συναλλαγών
Η Ελλάδα εισάγει πλέον τα πάντα – ακόμα και νωπά προϊόντα, φρούτα και λαχανικά, στα οποία ήταν παραδοσιακά ισχυρή εξαγωγική δύναμη. Στο καθημερινό τραπέζι μιας μέσης ελληνικής οικογένειας ένα ή πολλά νωπά προϊόντα είναι σίγουρα εισαγόμενα. Μαζί με τα “εξωτικά” μάνγκο από την Τυνησία και τις μπανάνες από το Εκουαδόρ, καταναλώνουμε μήλα από την Πολωνία, σταφύλια από τη Χιλή, λεμόνια από την Αργεντινή και την Ισπανία – ακόμη και πορτοκάλια από την.... Ρουμανία, που έχουν παραχθεί μάλλον στην Τουρκία.
Το ανησυχητικό είναι ότι δεν πρόκειται για νωπά προϊόντα εκτός εποχής, που θα δικαιολογούνταν οι εισαγωγές τους επειδή δεν υπάρχει ελληνική παραγωγή. Μέσα στο καλοκαίρι έφθασαν στην ελληνική αγορά πολλά φορτία σταφύλια από τη Χιλή, την Αργεντινή και τη Νότια Αφρική, καρπούζια από την Αλβανία, την Ολλανδία και το... Ιράν – ακόμη και τομάτες από τη Γερμανία!
Στα εκτός εποχής προϊόντα οι εισαγωγές είναι βέβαια πολύ μεγαλύτερες. Ενας από τους μεγαλύτερους προμηθευτές μας είναι η Ολλανδία, που καταφέρνει να παράγει σχεδόν τα πάντα – και μάλιστα με συγκριτικά χαμηλό κόστος.
Ζήτημα ανταγωνιστικότητας
Τα ελληνικά προϊόντα χάνουν λοιπόν έδαφος ακόμα και στην ελληνική αγορά, κυρίως λόγω χαμηλής ανταγωνιστικότητας και αδυναμιών στο δίκτυο διακίνησης-διανομής. Οι ολλανδικές τομάτες θερμοκηπίου φθάνουν στα μανάβικα και στα σουπερμάρκετ σε τιμές χαμηλότερες από τις ελληνικές, όπως επίσης μιά σειρά άλλα προϊόντα εκτατικής καλλιέργειας, όπως οι πατάτες και τα κρεμμύδια.
“Φταίνε ο τρόπος οργάνωσης της παραγωγής και η χαμηλή παραγωγικότητα των ελληνικών γεωργικών εκμεταλλεύσεων”, λένε στελέχη εμποροεισαγωγικών επιχειρήσεων. Από την πλευρά των εξαγωγέων τονίζεται ότι μεγάλο ντεζαβαντάζ για τα ελληνικά προϊόντα είναι η απουσία κρατικής στήριξης σε παραγωγούς και εξαγωγείς, το υψηλό κόστος χρήματος και η ανεπαρκής χρηματοδότηση.
Ενα ακόμη στοιχείο που περιορίζει την ανταγωνιστικότητα των εγχώριων νωπών προϊόντων είναι οι κανόνες φυτοϋγειονομικής προστασίας και χρήσης φυτοφαρμάκων που ισχύουν στην Ελλάδα και στην ΕΕ, ενώ σε τρίτες χώρες δεν ισχύουν ανάλογοι περιορισμοί.
Στην Ελλάδα, παράλληλα με την άνοδο του κόστους παραγωγής φαίνεται ότι μειώνεται συνεχώς ο όγκος παραγωγής. Ετσι η χώρα μας γίνεται ελλειμματική σε πολλά προϊόντα – και όχι μόνον στα εκτός εποχής.
Το αποτέλεσμα είναι αυτό που εμφανίζεται στα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τις εισαγωγές και τις εξαγωγές:
- Στο πρώτο φετινό 8μηνο οι εισαγωγές φρούτων και λαχανικών/κηπευτικών ανήλθαν σε 504.178 τόνους, έναντι 455,070 τόνων πέρυσι, σημειώνοντας αύξηση 10,8%.
Τα προϊόντα και οι προμηθευτές μας
Στην ελληνική αγορά μπήκαν στο οκτάμηνο 205.079 τόνοι πατάτες, προερχόμενες κυρίως κυρίως από Αίγυπτο, Κύπρο και Γαλλία. Η ποσότητα είναι αυξημένη κατά 17,9% από πέρυσι.
Εισάγαμε ακόμη και... ντομάτες- και όχι λίγες: 13.017 τόνους, κυρίως από την Τουρκία, τη... Γερμανία και την Ολλανδία.
Ελλειμματικοί είμαστε και στα κρεμμύδια. Από Αυστριακούς, Ολλανδούς και Αιγύπτιους πήραμε 8.410 τόνους κρεμμύδια – που η μέση τιμή τους ανέβηκε περίπου 60% το τελευταίο 12μηνο.
Κάποτε η Ελλάδα εξήγαγε (κυρίως στη Γερμανία) γύρω στους 12,000 τόνους πιπεριές το χρόνο. Φέτος στο οκτάμηνο για να καλυφθούν οι εγχώριες ανάγκες χρειάστηκε να εισαχθούν 4.281 τόνοι πιπεριές. Χώρες προέλευσης η Ιορδανία, το Ισραήλ και η πανταχού παρούσα στις γεωργικές εξαγωγές Ολλανδία.
Δεν μας φτάνουν ούτε τα... λεμόνια
Στον τομέα των εσπεριδοειδών που ήταν βασικό εξαγώγιμο προϊόν, οι “καλές μέρες” έχουν παρέλθει ανεπιστρεπτί: Μετά τον Φεβρουάριο όχι μόνον δεν έγιναν εξαγωγές, αλλά για να καλυφθεί η εγχώρια ζήτηση χρειάστηκε να εισαχθούν 24.244 τόνοι λεμόνια (+8,2% από πέρυσι) προερχόμενα από Τουρκία, Αίγυπτο και Ισπανία. Εγιναν επίσης εισαγωγές 3.621 τόνων πορτοκαλιών από Ιταλία, Αίγυπτο και... Ρουμανία – που ήταν προφανώς ο ενδιάμεσος σε εισαγωγές από Τουρκία.
Στα νωπά φρούτα η εικόνα είναι ανάλογη. Εκτός από τα καρπούζια Αλβανίας, ...Ιράν και Ολλανδίας, εισάγαμε 12.491 τόνους μήλα από Βόρεια Μακεδονία, Πολωνία και Ιταλία, 2.539 τόνους ακτινίδια (+83,2%) από Ιράν, Ιταλία και Χιλή - και βέβαια πολλές μπανάνες (164.151 τόνους) από Εκουαδόρ, Κολομβία και Κόστα Ρίκα.
Και επειδή “η φτώχεια θέλει καλοπέραση”, καταναλώσαμε και 5.728 τόνους αβοκάντο (+35,8% από πέρυσι), με εισαγωγές από Ισραήλ, Κύπρο και... Ολλανδία.