Το πιο λεπτό θέμα των τεστ αντοχής του 2018, το οποίο συνδέεται στενά με τη δυνατότητα των τραπεζών να εκπληρώσουν τους επιχειρησιακούς τους στόχους για επίτευξη κερδοφορίας, αποτελεί το αντικείμενο παρασκηνιακού «παζαριού» στις σημερινές συναντήσεις των Ελλήνων τραπεζιτών με τον Μπενουά Κερέ (ΕΚΤ) και την Ντανιέλ Νουί (SSM), στην Φρανκφούρτη.
Το σοβαρό αυτό θέμα δεν είναι άλλο από την αποτίμηση της αξίας ρευστοποίησης των ακινήτων που έχουν οι τράπεζες στα βιβλία τους ως εξασφαλίσεις για δάνεια. Στο πλαίσιο του τεστ, θα διερευνηθεί η απόσταση που υπάρχει ανάμεσα στις τιμές των βιβλίων των τραπεζών και στις υπολογιζόμενες αξίες ρευστοποίησης των ενεχύρων.
Αν η εκτιμώμενη αξία ρευστοποίησης είναι πολύ χαμηλότερη από αυτή που εγγράφεται στα βιβλία κάθε τράπεζες, γίνεται υποχρεωτικός ο σχηματισμός πρόσθετων προβλέψεων. Αυτές οι προβλέψεις μπορεί να επηρεάσουν την ήδη οριακή προσπάθεια των τραπεζών για επάνοδο σε κερδοφορία και, σε περίπτωση εμφάνισης ζημιών, οι τράπεζες θα είναι υποχρεωμένες να εκδώσουν μετοχές υπέρ του Δημοσίου για να καλύψουν τον αναβαλλόμενο φόρο, κάτι που θα προκαλέσει πλήγμα στους μετόχους τους (dilution).
Σε αντίθεση με τις υπόλοιπες χώρες της ευρωζώνης, η Ελλάδα είναι μοναδική περίπτωση, όπου δεν λειτουργεί σωστά η διαδικασία πλειστηριασμών, η οποία αποτελεί το βασικό οδηγό για τη λογιστική αποτίμηση της αξίας των ακινήτων από τις τράπεζες. Με βάση αυτή τη λογιστική αποτίμηση, καθορίζεται κάθε φορά αν οι προβλέψεις των τραπεζών για κάλυψη προβληματικών δανείων είναι επαρκείς, ή θα πρέπει να αυξάνονται.
Η τεράστια καθυστέρηση στην έναρξη των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών έχει αφήσει ένα πολύ μεγάλο κενό, ενόψει των stress test. Κυβέρνηση και δανειστές είχαν συμφωνήσει ότι θα υπήρχε ως το τέλος του έτους ένα επαρκές δείγμα από πλειστηριασμούς ακινήτων από τις τράπεζες σε όλη τη χώρα, αλλά, για πολλούς λόγους, οι πλειστηριασμοί καθυστέρησαν και οι τράπεζες βρίσκονται σήμερα χωρίς επαρκές δείγμα στοιχείων για τις τιμές εκποίησης ακινήτων.
Σε πολλές περιπτώσεις, μάλιστα, οι πλειστηριασμοί που έγιναν δεν έχουν την παραμικρή αξία για να αξιολογηθούν οι πραγματικές τιμές των ακινήτων στην αγορά, αφού οι ίδιες οι τράπεζες έσπευσαν να πάρουν τα ακίνητα που έβγαζαν στο σφυρί ακριβώς στην ίδια τιμή που τα είχαν καταχωρημένα στα βιβλία τους.
Προς το παρόν, οι Ευρωπαίοι επόπτες δεν έχουν ανοίξει τα χαρτιά τους, σχετικά με τη λύση που θα δοθεί, στο πλαίσιο του ελέγχου, για να προσεγγισθούν οι αξίες ρευστοποίησης ακινήτων. Σύμφωνα με ορισμένες πληροφορίες, το θέμα επρόκειτο να βρεθεί στο επίκεντρο των σημερινών διαβουλεύσεων στην Φρανκφούρτη, για τις οποίες, προς το παρόν, οι «διαρροές» είναι πολύ περιορισμένες.
Κοινή αντίληψη των τραπεζικών στελεχών είναι ότι η «ψαλίδα» ανάμεσα στις αξίες που έχουν εγγραφεί στα τραπεζικά βιβλία και στις τιμές ρευστοποίησής τους μέσω πλειστηριασμών είναι αρκετά μεγάλη και, αν η ΕΚΤ επιμείνει σε μια αυστηρή προσέγγιση του θέματος, οι προβλέψεις που θα υποχρεωθούν να σχηματίσουν οι τράπεζες δεν θα είναι μικρές…