Λίγες μέρες πριν το κρίσιμο δημοψήφισμα στη Βρετανία στις 23 Ιουνίου, για την έξοδο ή όχι της χώρας από την ΕΕ, οι τραπεζικοί οίκοι επανέρχονται και στέλνουν σαφείς προειδοποιήσεις για χιλιάδες περικοπές θέσεων εργασίας και αλλαγή της έδρας τους. Το Λονδίνο είναι το ευρωπαϊκό κέντρο για τις παγκόσμιες επενδυτικές τράπεζες. Δεκατέσσερις εξ αυτών απασχολούν περισσότερα από 60.000 άτομα σ’ αυτήν την πόλη αλλά φαίνεται τώρα πως η πρωτεύουσα της Βρετανίας δεν είναι "αναντικατάστατη". Οι τράπεζες της Wall Street έχουν ήδη καταρτίσει σχέδια έκτακτης ανάγκης για να είναι προετοιμασμένες στο ενδεχόμενο Brexit.
Eάν η Βρετανία ψηφίσει την αποχώρησή της από την Ευρωπαϊκή Ενωση, τότε είναι πιθανό κάποιες αμερικανικές τράπεζες να αποφασίσουν να ματαιώσουν δραστηριότητες που επηρεάζουν και τα υπόλοιπα κράτη-μέλη. Μια τέτοια απόφαση θα επιβεβαίωνε τους φόβους που έχουν εκφραστεί τον τελευταίο καιρό για αλυσιδωτές αντιδράσεις στην Ε.Ε. από ένα Brexit. Oι πέντε μεγαλύτερες αμερικανικές τράπεζες απασχολούν 40.000 άτομα στο Λονδίνο, δηλαδή περισσότερα συγκριτικά με την υπόλοιπη Ευρώπη. Το Λονδίνο εξυπηρετεί τις αμερικανικές τράπεζες ως δίοδος για την ενιαία αγορά, παρέχοντας υπηρεσίες με έδρα το Σίτι.
Σύμφωνα με στοιχεία της Thomson Reuters, η JPMorgan, Goldman Sachs και Morgan Stanley κατέλαβαν τις τρεις κορυφαίες θέσεις με τις μεγαλύτερες προμήθειες από την παροχή υπηρεσιών επενδυτικής τραπεζικής στην Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική. Οπότε ένα Brexit θα ακύρωνε τον σκοπό να διατηρήσουν οι αμερικανικές τράπεζες ορισμένες μονάδες στο Λονδίνο, τις οποίες δημιούργησαν λόγω της συμμετοχής της Βρετανίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση.
Σαφείς προειδοποιήσεις από JP Morgan
Σαφείς προειδοποιήσεις για το ενδεχόμενο εξόδου της Βρετανίας από την Ε.Ε. απηύθυνε ο επικεφαλής της JP Morgan, Τζέιμι Ντίμον, τονίζοντας ότι η αμερικανική τράπεζα θα περικόψει έως και 4.000 θέσεις εργασίας, σε τυχόν Brexit.
«Θα ήταν καταστροφική εξέλιξη για τη βρετανική οικονομία η έξοδος από την Ε.Ε.» τόνισε ο εκτελεστικός διευθυντής της τράπεζας, η οποία διατηρεί 16.000 θέσεις εργασίας στη Βρετανία. Όπως εξήγησε, η έξοδος από την Ε.Ε. θα συνεπάγεται την αλλαγή της νομοθεσίας για τον τρόπο συνεργασίας των τραπεζικών ιδρυμάτων στο πλαίσιο των 28 χωρών – μελών της Ε.Ε.
Εκτακτα μέτρα έχει ζητήσει η ΕΚΤ
Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει ζητήσει από τις διοικήσεις μεγάλων ευρωπαϊκών τραπεζών να την ενημερώσουν λεπτομερώς για τα μέτρα που λαμβάνουν ώστε να αντιμετωπίσουν ενδεχόμενη έξοδο της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Οι κεντρικοί τραπεζίτες της Ευρωζώνης ζήτησαν να πληροφορηθούν πώς θα αντιμετωπίσουν οι τράπεζες το σοκ που θα προκαλούσε το Brexit στις αγορές, αλλά και τι αλλαγές θα έκαναν στο επιχειρηματικό τους μοντέλο ώστε να προσαρμοστούν στη νέα κατάσταση.
Η κίνηση της ΕΚΤ εντάσσεται στον ρόλο της ως εγγυητή της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας στην Ευρωζώνη, ο οποίος πρέπει να προετοιμάζεται για κάθε αρνητικό ενδεχόμενο, παράλληλα όμως αντανακλά την αυξανόμενη αβεβαιότητα για την έκβαση του δημοψηφίσματος της 23ης Ιουνίου.
Η διοίκηση της ΕΚΤ έχει αποστείλει επιστολές με τις οποίες ζητάει πληροφορίες σε τράπεζες που έχουν μεγάλη έκθεση στη Βρετανία. Ως μοναδική εποπτική αρχή για τις 129 συστημικές τράπεζες της Ευρωζώνης η ΕΚΤ θέλει να εξετάσει τι είδους έκθεση έχουν τράπεζες στη Βρετανία και τι σχέδια έκτακτης ανάγκης έχουν επεξεργαστεί ώστε να προετοιμαστούν για κάθε πιθανό ενδεχόμενο. «Ο τομέας εποπτείας τραπεζών της ΕΚΤ έχει έρθει σε επαφή με τις σχετικές τράπεζες ώστε να διασφαλίσει ότι έχουν εκτιμήσει επαρκώς τα ρίσκα και ότι έχουν προετοιμαστεί για όλα τα πιθανά αποτελέσματα», δήλωσε εκπρόσωπος Τύπου της ΕΚΤ. Η Βρετανία είναι η πέμπτη μεγαλύτερη οικονομία παγκοσμίως και η δεύτερη μεγαλύτερη της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Ψάχνοντας φθηνότερες πόλεις
Το Λονδίνο είναι μια πόλη με υψηλό κόστος ζωής και χιλιάδες από τις θέσεις εργασίας των επενδυτικών τραπεζών μπορούν να υπάρξουν σε άλλες πόλεις. Αυτό δεν είναι μυστικό, οι τραπεζίτες το παραδέχονται στις ιδιωτικές συζητήσεις τους.
"Αν ήθελε να είναι κανείς κυνικός, θα μπορούσε να πει ότι στο Λονδίνο χρειάζεται να μείνουν μόνο οι θέσεις εξυπηρέτησης πελατών", λέει ο διευθύνων σύμβουλος μιας επενδυτικής τράπεζας ο οποίος αναθεωρεί τις δραστηριότητές της εταιρείας του στο Λονδίνο. Ο ίδιος εκτιμά ότι μόλις το 20% των χιλιάδων υπαλλήλων της τράπεζάς του χρειάζεται να είναι εκεί. Πιστεύει όμως ότι πολλοί από τους εργαζόμενους θα χαρούν όταν μάθουν πως φεύγουν από το Λονδίνο. Γιατί; Διότι το να μένει κανείς στο Λονδίνο, στην πραγματικότητα υποβαθμίζει την ποιότητα της ζωής του. Αυτό είναι γνωστό σε όλους κι έτσι είναι όλο και πιο δύσκολο να πείσει ανθρώπους που θέλει να δουλέψουν στην τράπεζά του να έρθουν στο Λονδίνο.
Το Λονδίνο είναι η ακριβότερη αγορά γραφείων παγκοσμίως, σύμφωνα με κτηματομεσίτες και έχει το 12ο υψηλότερο κόστος ζωής στον κόσμο. Πρόκειται βέβαια για το υψηλότερο κόστος μεταξύ των πόλεων της ΕΕ, όπως δείχνει έρευνα της εταιρείας συμβούλων Mercer.
Σε πολλές τράπεζες, περίπου το 50% -και λιγότεροι ίσως- αποτελούν τους υπαλλήλους του "front office" - ένας όρος που υπονοεί τους τρέιντερς και το άλλο προσωπικό που έρχεται σε επαφή άμεσα με τους πελάτες. Σ’ αυτό το προσωπικό καταβάλλονται συνήθως υψηλοί μισθοί (εξαψήφιοι) και μεγάλα μπόνους. Στο υπόλοιπο προσωπικό όπως π.χ. στο back office, όπου οι μισθοί είναι πολύ χαμηλότεροι, το κόστος του Λονδίνου είναι μια μεγαλύτερη πρόκληση.
"Γνωρίζω ότι 10 από τις 12 μεγαλύτερες επενδυτικές τράπεζες ψάχνουν τρόπο να μειώσουν το κόσμος εργασίας με τρόπους που ποτέ πριν δεν είχαν σκεφτεί, λέει ένας σύμβουλος επιχειρήσεων, ο Michael Mainelli, "Είναι πιεσμένες τα τελευταία πέντε χρόνια και φαίνεται πως θα κάνουν κάτι το οποίο θα έπρεπε να είχε γίνει χρόνια πριν».