Το θρίλερ με την παραίτηση του κ. Άνθιμου Θωμόπουλου από την Τράπεζα Πειραιώς, είναι μια πρόγευση για το τι θα επακολουθήσει, γι’ αυτό πολλοί έχουν αρχίσει να αισθάνονται άβολα στις καρέκλες τους. Ήδη, από το τέλος του 2015 κάποιοι είχαν πάρει το μήνυμα. Ο νόμος που πέρασε η κυβέρνηση για αλλαγές και αξιολόγηση των τραπεζικών στελεχών είχε ανάψει «φωτιές». Μάλιστα η πρωτοφανής για τα ελληνικά χρονικά, παρέμβαση του Τζον Πόλσον, σχετικά με την απομάκρυνση του κ. Θωμόπουλου, έχει δημιουργήσει δεύτερες σκέψεις αλλά και ερωτηματικά.
Μαθαίνουμε ότι τις τελευταίες ημέρες υπάρχει ένας αναβρασμός, αλλά και εκνευρισμός, που έχει φτάσει μέχρι το Μαξίμου, αλλά και τη Φρανκφούρτη. Τα κριτήρια που μπαίνουν «καίνε» πρόσωπα, καταστάσεις, χειρισμούς και αποφάσεις του παρελθόντος. Ακόμα και του πρόσφατου, που υπό την απειλή κουρέματος στις καταθέσεις, ευτυχώς, ανήκει στο παρελθόν που κανείς δεν θέλει να θυμάται. Η μάχη «χαρακωμάτων» έχει ήδη ξεκινήσει και οι σχέσεις αλλάζουν σαν τα... υποκάμισα, αυτά τα ακριβά που κυκλοφορούν στα τραπεζικά επιτελεία που χειρίστηκαν τις τελευταίες ανακεφαλαιοποιήσεις.
Εν τω μεταξύ εντός των επόμενων εβδομάδων θα επιλεγεί ο ανεξάρτητος διεθνής σύμβουλος, που θα αξιολογεί τις δομές της εταιρικής διακυβέρνησης των τραπεζών, οι οποίες έχουν ενισχυθεί κεφαλαιακά από το δημόσιο και υλοποιούν πλάνα αναδιάρθρωσης.
Στο μικροσκόπιο του διεθνούς συμβούλου από το Φεβρουάριο έως και τον Ιούνιο θα τεθούν το μέγεθος, η δομή και η κατανομή των αρμοδιοτήτων των μελών του διοικητικού συμβουλίου και των επιτροπών των τραπεζών με βάση τις διεθνείς πρακτικές προληπτικής εποπτείας.
Και στην περίπτωση που ο σύμβουλος πραγματοποιήσει την αξιολόγηση βάσει του νόμου 4340 του 2015, όπως τροποποιήθηκε, μετά από την απαίτηση της Τρόικας, τότε θα υπάρξουν εκτεταμένες αλλαγές στα διοικητικά συμβούλια των τραπεζών, καθώς υπάρχουν ουκ ολίγα μέλη που δεν πληρούν τα τυπικά προσόντα που προβλέπει το πρόσφατο νομοθετικό πλαίσιο. Ρόλο – κλειδί στην όλη διαδικασία θα διαδραματίσουν ο ESM και η DG Comp. Εάν υπάρξει πίεση από την πλευρά των ευρωπαϊκών εποπτικών οργάνων, το μόνο σίγουρο είναι πως κάποια τραπεζικά στελέχη θα χάσουν τις θέσεις τους. Και δεν πρέπει να θεωρείται καθόλου τυχαία η σύσταση Ντάισελμπλουμ ότι δεν πρέπει να υπάρχουν πολιτικές παρεμβάσεις στις διοικήσεις των τραπεζών.
Υπό αυτές τις συνθήκες τραπεζικοί κύκλοι εκτιμούν ότι πιθανότητα οι τράπεζες να ξεκινήσουν οι ίδιες τις διαδικασίες αντικατάστασης μελών στο δ.σ. που δεν ανταποκρίνονται στα όσα ορίζει το νέο πλαίσιο, πριν ξεκινήσει η αξιολόγηση.
Τα κριτήρια της αξιολόγησης για τα μέλη του δ.σ:
(i) Το μέλος θα πρέπει να διαθέτει τουλάχιστον 10ετή διεθνή εμπειρία, εκ των οποίων τουλάχιστον 3 έτη ως μέλους διοικητικού συμβουλίου πιστωτικού ιδρύματος. Η ανωτέρω διεθνής εμπειρία θα πρέπει να είναι σε διευθυντικό επίπεδο και να έχει αποκτηθεί στους τομείς της τραπεζικής, της ελεγκτικής, της διαχείρισης κινδύνων ή της διαχείρισης προβληματικών στοιχείων ενεργητικού. Το διοικητικό συμβούλιο θα πρέπει να διαθέτει σε συλλογικό επίπεδο την απαραίτητη γνώση και εμπειρία που ανταποκρίνεται στο επιχειρηματικό πρότυπο και στη χρηματοοικονομική κατάσταση του πιστωτικού ιδρύματος.
(ii) Το μέλος δεν θα πρέπει να έχει διατελέσει κατά τα τελευταία 5 έτη σε ανώτατες πολιτικές ή διοικητικές θέσεις του δημοσίου, όπως Πρόεδρος Δημοκρατίας ή της Κυβέρνησης, υψηλόβαθμα πολιτικό, κυβερνητικά, κομματικά, δικαστικά, στρατιωτικά στελέχη, ή διευθυντικά στελέχη κρατικών επιχειρήσεων.
(iii) Το μέλος πρέπει να γνωστοποιήσει όλες τις οικονομικές σχέσεις του με την τράπεζα πριν από το διορισμό του. Η εποπτική αρχή έχει επιβεβαιώσει ότι το μέλος είναι κατάλληλος και επαρκής για το διορισμό του ως μέλος. Το Ταμείο με τη βοήθεια του ανεξάρτητου συμβούλου κατά τη διενέργεια της αξιολόγησης για την εταιρική διακυβέρνηση θα ορίσει επιπλέον κριτήρια για συγκεκριμένες δεξιότητες που απαιτούνται στο διοικητικό συμβούλιο. Τα κριτήρια θα επισκοπούνται τουλάχιστον μία φορά κάθε δύο έτη ή και συχνότερα εάν υπάρξει ουσιώδης αλλαγή στην οικονομική κατάσταση της τράπεζας.
Τα κριτήρια για την αξιολόγηση της δομής και της σύνθεσης των διοικητικών συμβουλίων και των επιτροπών:
α. Στο διοικητικό συμβούλιο να συμμετέχουν τουλάχιστον τρία ανεξάρτητα μη εκτελεστικά μέλη με επαρκή γνώση και μακροχρόνια εμπειρία σε αντίστοιχα πιστωτικά ιδρύματα, υπό την προϋπόθεση ότι δεν είχαν καμία σχέση με πιστωτικά ιδρύματα που λειτουργούν στην Ελλάδα κατά τα προηγούμενα 10 έτη
β. Τα ανωτέρω ανεξάρτητα μέλη προεδρεύουν σε όλες τις Επιτροπές του διοικητικού συμβουλίου
γ. Τουλάχιστον ένα μέλος του διοικητικού συμβουλίου θα διαθέτει σχετική εξειδίκευση και διεθνή εμπειρία τουλάχιστον πέντε (5) ετών στους τομείς της διαχείρισης κινδύνων ή/και της διαχείρισης μη εξυπηρετούμενων δανείων. Το εν λόγω μέλος θα προεδρεύει σε κάθε επιτροπή του διοικητικού συμβουλίου που θα ασχολείται με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια.
δ. Στην περίπτωση που η επισκόπηση ή η αξιολόγηση του διοικητικού συμβουλίου δεν πληροί τα σχετικά κριτήρια, το Ταμείο θα ενημερώνει το διοικητικό συμβούλιο και εφόσον το τελευταίο δεν λάβει τα απαραίτητα μέτρα για την υλοποίηση των σχετικών προτάσεων, το Ταμείο θα συγκαλεί τη γενική συνέλευση των μετόχων με σκοπό την ενημέρωσή τους και θα προτείνει τις απαιτούμενες αλλαγές. Το Ταμείο θα αποστέλλει τα αποτελέσματα της αξιολόγησης στις αρμόδιες εποπτικές αρχές. Στην περίπτωση που το μέλος του διοικητικού συμβουλίου ή της επιτροπής αυτού δεν πληροί τα σχετικά κριτήρια ή το διοικητικό συμβούλιο ως σώμα δεν ικανοποιεί την προτεινόμενη δομή ως προς το μέγεθος, την κατανομή των αρμοδιοτήτων και εξειδίκευσης και σε περίπτωση που οι απαιτούμενες αλλαγές δεν μπορούν να υλοποιηθούν με άλλο τρόπο, τότε θα υπάρξει σύσταση για αλλαγή συγκεκριμένων μελών του διοικητικού συμβουλίου ή των επιτροπών του.
Τέλος, στην περίπτωση που η γενική συνέλευση των μετόχων δεν συμφωνήσει εντός 3 μηνών με την αντικατάσταση των μελών του διοικητικού συμβουλίου που δεν εκπλήρωσαν τα κριτήρια αξιολόγησης, τότε το Ταμείο θα δημοσιοποιήσει εντός 4 εβδομάδων στην ιστοσελίδα του σχετική αναφορά η οποία θα περιλαμβάνει την επωνυμία του πιστωτικού ιδρύματος, τις προτάσεις και τον αριθμό των μελών του.