Ισχυρή ώθηση στην κερδοφορία των τραπεζών, σε μια περίοδο συμπιεσμένων περιθωρίων στα επιτόκια δανεισμού, θα προσφέρει το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ), μέσα από το πρόγραμμα για τη χορήγηση φθηνών δανείων 11,7 δισ. ευρώ, που θα χρηματοδοτήσουν επενδύσεις διπλάσιου ύψους, μαζί με τη συμμετοχή των ίδιων των ενδιαφερόμενων επιχειρήσεων και με τα δάνεια που θα χορηγήσουν οι ίδιες οι τράπεζες.
Η Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού Ταμείου Ανάκαμψης του υπουργείου Οικονομικών κινείται στην κατεύθυνση της εκταμίευσης της προκαταβολής για τα δάνεια αυτά, που θα ανέλθει σε 200 εκατ. ευρώ για κάθε συστημική τράπεζα (μικρότερα θα είναι τα ποσά για τις υπόλοιπες). Για το σκοπό αυτό, έδωσε στη δημοσιότητα τα κείμενα των προσκλήσεων προς τις τράπεζες για την ένταξη στο πρόγραμμα «Μηχανισμός Χρηματοδότησης μέσω Εμπορικών Τραπεζών».
Όπως εξηγείται στο κείμενο της πρόσκλησης, ο Μηχανισμός αυτός «αποτελεί ένα από τα τρία διακριτά χρηματοδοτικά κανάλια που θα χρησιμοποιηθούν για τη χορήγηση δανείων στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Μέσω αυτού θα χορηγηθούν δάνεια προς υλοποίηση ιδιωτικών επενδύσεων που θα εμπίπτουν στους επιλέξιμους θεματικούς άξονες του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Ειδικότερα, ένα μέρος από το συνολικό ποσό των 11.727.538.920 ευρώ που η Ελλάδα πρόκειται να αντλήσει από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, προορίζεται για χορηγήσεις μέσω του "Μηχανισμού Χρηματοδότησης μέσω Εμπορικών Τραπεζών"».
Αυτά τα δάνεια, όπως εξηγείται περαιτέρω, «θα καλύπτουν κατ’ ανώτατο όριο ποσοστό ύψους πενήντα τοις εκατό (50%) του συνολικού επιλέξιμου επενδυτικού κόστους των χρηματοδοτούμενων επενδύσεων, ενώ η ιδιωτική συμμετοχή του Τελικού Αποδέκτη θα καλύψει, κατ’ ελάχιστον, ποσοστό ύψους είκοσι τοις εκατό (20%) του συνολικού επιλέξιμου επενδυτικού κόστους. Ποσοστό ύψους τουλάχιστον τριάντα τοις εκατό (30%) του συνολικού επιλέξιμου επενδυτικού κόστους θα καλυφθεί μέσω Δανείου Συγχρηματοδότησης».
Όσον αφορά τις εκταμιεύσεις, σημειώνεται ότι «σε κάθε Πιστωτικό Ίδρυμα που θα συνεργάζεται με την Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού Ταμείου Ανάκαμψης θα διατίθεται, σύμφωνα με την Επιχειρησιακή Συμφωνία, το αρχικό ποσό των €200.000.000 (η «Πρώτη Εκταμίευση»). Η εκταμίευση περαιτέρω κεφαλαίων από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Οικονομικών θα πραγματοποιείται τμηματικά και σε συνάρτηση με την επίτευξη από το Πιστωτικό Ίδρυμα των στόχων και την πλήρωση των όρων που αναφέρονται στην Επιχειρησιακή Συμφωνία».
Οι τράπεζες θα δημοσιεύσουν προσκλήσεις για να καταθέσουν οι ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις επενδυτικά σχέδια προς χρηματοδότηση. «Τα Πιστωτικά Ιδρύματα», σημειώνεται στην πρόσκληση, «θα αξιολογούν τη βιωσιμότητα της κάθε προτεινόμενης επένδυσης και την πιστοληπτική ικανότητα του φορέα αυτής, αυτόνομα με βάση τις εσωτερικές τους διαδικασίες και πολιτικές και τις βέλτιστες χρηματοπιστωτικές πρακτικές, χωρίς οιαδήποτε παρέμβαση της Ειδικής Υπηρεσίας Συντονισμού Ταμείου Ανάκαμψης και επιδεικνύοντας προς τούτο την επιμέλεια που προσήκει σε Πιστωτικό Ίδρυμα που έχει αδειοδοτηθεί και λειτουργεί νομίμως εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επιπλέον, πιστοποιημένοι ανεξάρτητοι αξιολογητές θα ελέγχουν την επιλεξιμότητα και συμβατότητα των επενδύσεων με τις κατευθυντήριες γραμμές του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και τη συμμόρφωση με τους εφαρμοστέους κανόνες περί
σώρευσης κρατικών ενισχύσεων».
Τι θα κερδίζουν οι τράπεζες
Για τις τράπεζες, ο ρόλος τους στη διαχείριση των δανείων του ΤΑΑ θα είναι άκρως επικερδής. Τα επιτόκια των δανείων που θα χορηγούν (για το 30% κάθε επένδυσης) «θα καθορίζεται από το επιτόκιο αγοράς κατά την κρίση της Τράπεζας», όπως σημειώνεται στην πρόσκληση.
Πέραν, όμως, του οφέλους που θα έχουν από τα επιτόκια των δανείων στήριξης, οι τράπεζες έχουν να λαμβάνουν σημαντικές προμήθειες από το Ταμείο Ανάκαμψης. Όπως αναφέρεται, «η Τράπεζα δικαιούται αμοιβής διαχείρισης από το ΤΑΑ υπολογιζόμενης ως ακολούθως:
α) ένα τοις εκατό (1%) επί του κεφαλαίου των Δανείων ΤΑΑ για τα οποία έχει συναφθεί Δανειακή Σύμβαση και υπό την προϋπόθεση ότι θα ακολουθήσει εκταμίευση του συνόλου του κεφαλαίου κάθε τέτοιας Δανειακής Σύμβασης, και
β) πλέον ένα τοις εκατό (1%) επί των ποσών που εκταμιεύονται από την Τράπεζα προς τους Τελικούς Αποδέκτες δυνάμει των Δανειακών Συμβάσεων.
γ) πλέον 0,05% επί του ανεξόφλητου ποσού για όλη την εναπομείνουσα διάρκεια του δανείου.
Η εκκαθάριση της διαχειριστικής αμοιβής της Τράπεζας θα γίνεται ανά εξάμηνο και θα διακρατείται από τα κεφάλαια που είναι πιστωμένα στον Αποθεματικό Λογαριασμό Κεφαλαίων ΤΑΑ ή/και στο Λογαριασμό Επιστροφών».
Εκτός από αυτές τις προμήθειες, από τον αποδέκτη του δανείου οι τράπεζες «θα εισπράττουν αμοιβή που θα υπολογίζεται με βάση τους εκάστοτε ισχύοντες όρους της αγοράς». Τον αποδέκτη θα βαρύνουν, επίσης, «οι αμοιβές και τα έξοδα τρίτων οικονομικών, φορολογικών, νομικών, τεχνικών και ασφαλιστικών συμβούλων της Τράπεζας ως διαχειρίστριας για λογαριασμό των δανειστών τυχόν οφειλόμενη εισφορά του ν. 128/1975 και τα έξοδα και τέλη λήψης και εκτέλεσης των εξασφαλίσεων του Δανείου ΤΑΑ. Στην περίπτωση που στο Δάνειο ΤΑΑ συμμετέχουν περισσότερες τράπεζες, η Διαχειρίστρια Τράπεζα δύναται να εισπράττει από τον Τελικό Αποδέκτη προμήθεια διοργάνωσης/συντονισμού διοργάνωσης».