«Βασιλιάδες των μετρητών» σε πανευρωπαϊκό επίπεδο είναι οι Έλληνες και αυτό δεν αφήνει αδιάφορες τις τράπεζες, που αναζητούν τρόπους να προσελκύσουν μετρητά από τα... στρώματα σε επενδυτικά προϊόντα, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στα αμοιβαία κεφάλαια, καθώς αυτή την περίοδο οι αποδόσεις ακόμη και των προθεσμιακών καταθέσεων βρίσκονται πολύ κοντά στο απόλυτο μηδέν και οι τράπεζες δεν έχουν την πρόθεση να τις αυξήσουν, για να προσελκύσουν καταθέτες.
Αποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία που δημοσιοποίησε το ΙΟΒΕ και δείχνουν ότι οι Έλληνες κρατούν τα περισσότερα μετρητά σε φυσική μορφή από κάθε άλλο λαό της Ευρώπης, πιθανότατα εξαιτίας της ανασφάλειας που δημιούργησε η οικονομική περιπέτεια της τελευταίας δεκαετίας, ιδιαίτερα όσο υπήρχε η απειλή άτακτης χρεοκοπίας και εξόδου από την ευρωζώνης.
Ειδικότερα, οι Έλληνες κρατούν σε μετρητά το 10,4% των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων τους, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι μόλις 2,4%. Δεδομένου ότι το σύνολο των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων των Ελλήνων υπολογίζεται περίπου σε 250 δισ. ευρώ, ένα ποσό της τάξεως των 25 δισ. ευρώ βρίσκεται στο στόχαστρο των τραπεζών.
Πρωταθλητές Ευρώπης στα μετρητά
Την ίδια στιγμή, βέβαια, ιδιαίτερα μετά την άρση των capital controls, ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις τράπεζες και τις εταιρείες αμοιβαίων κεφαλαίων παρουσιάζουν και τα κεφάλαια που έχουν οι Έλληνες «παρκαρισμένα» στο εξωτερικό. Σύμφωνα την ίδια έρευνα του ΙΟΒΕ, νοικοκυριά και επιχειρήσεις κρατούν εκτός Ελλάδας, κυρίως σε τραπεζικές καταθέσεις, το ποσό των 55,2 δισ. ευρώ.
Δεδομένου ότι οι τράπεζες θέλουν να αποφύγουν οποιαδήποτε αύξηση στα επιτόκια προθεσμιακών καταθέσεων, ώστε να κρατήσουν όσο υψηλότερα γίνεται τα περιθώρια επιτοκίων και να προστατεύσουν την κερδοφορία τους, η προσπάθεια προσέλκυσης των... ελεύθερων μετρητών, που βρίσκονται στα στρώματα ή στο εξωτερικό, γίνεται κυρίως με εναλλακτικά επενδυτικά/αποταμιευτικά προϊόντα, όπως τα αμοιβαία κεφάλαια.
Πράγματι, όπως αναφέρουν στελέχη της αγοράς, φέτος βρίσκεται σε εξέλιξη μια πραγματικά εντυπωσιακή επιστροφή κεφαλαίων στα αμοιβαία κεφάλαια, που ήταν για πολλά χρόνια ξεχασμένα από τους επενδυτές. Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, μάλιστα, βρίσκονται τα άλλοτε «βαρετά» αμοιβαία κεφάλαια ομολογιών, που λόγω της μεγάλης ανόδου τιμών των ελληνικών ομολόγων φέτος δίνουν αποδόσεις που ξεπερνούν και το 30% από την αρχή της χρονιάς.
Είναι χαρακτηριστικό ότι, αμέσως μετά την άρση των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων, τον Σεπτέμβριο, υπήρξαν πρωτοφανούς ύψους εισροές στα αμοιβαία κεφάλαια ομολόγων, το ύψος των οποίων, για το δίμηνο Σεπτεμβρίου – Οκτωβρίου, πλησίασε τα 265 εκατ. ευρώ. Αντίστοιχα, τα μετοχικά αμοιβαία, ύστερα από πολλά χρόνια εκροών κεφαλαίων, βλέπουν φέτος τις εισροές να πλησιάζουν τα 142 εκατ. ευρώ.