Με τον συμβιβασμό μεταξύ ΔΝΤ-ΕΚΤ οι ελληνικές τράπεζες γλίτωσαν τους ελέγχους ποιότητας ενεργητικού και απέφυγαν προσωρινά τον κίνδυνο να φανούν… «ημίγυμνες» από άποψη επάρκειας κεφαλαίων. Για να τον αποφύγουν όμως οριστικά, πρέπει να περάσουν επιτυχώς από άλλες δύο «εξετάσεις» μέχρι τον Μάρτιο και επιπλέον να επωμισθούν το βάρος πρόσθετων προβλέψεων, λόγω εφαρμογής νέου λογιστικού προτύπου που επιβάλει η ευρωπαϊκή τραπεζική εποπτεία.
Οι τραπεζίτες διαβεβαιώνουν ότι δεν πρόκειται να ανακύψει πρόβλημα και ότι οι τράπεζές τους θα είναι έτοιμες να καλύψουν τα κριτήρια και να ξεπεράσουν σκοπέλους. Εκτιμούν ότι η κατάσταση στην ελληνική οικονομία θα βελτιωθεί τους επόμενους μήνες, ο ρυθμός δημιουργίας νέων κόκκινων δανείων θα επιβραδύνεται σταδιακά, ενώ τα παλιά μη εξυπηρετούμενα θα μειώνονται με διαγραφές, με ρυθμίσεις στο πλαίσιο του εξωδικαστικού μηχανισμού και με πωλήσεις προβληματικών χαρτοφυλακίων σε εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων.
Αυτό είπαν οι επικεφαλής των συστημικών τραπεζών και στη συνάντηση τους με την επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ, που πραγματοποιήθηκε χθες στο Λονδίνο.
Μένει να αποδειχθεί πόσο βάσιμες είναι αυτές οι αισιόδοξες εκτιμήσεις τους και αν θα επιβεβαιωθούν από τις εξελίξεις και από τα κρίσιμα τεστ που θα ακολουθήσουν.
Ελεγχοι σε εξέλιξη
Προς το παρόν κι ενώ έχουν αποφύγει τα AQRs που ζητούσε το ΔΝΤ, οι ελληνικές τράπεζες βρίσκονται στο μικροσκόπιο του SSM, ο οποίος θα περάσει δύο φορές από «ψιλό κόσκινο» όλα τα στοιχεία ενεργητικού, ελέγχοντας εξονυχιστικά τα δανειακά χαρτοφυλάκια και αξιολογώντας δυνητικούς κινδύνους.
Ηδη βρίσκεται σε εξέλιξη ο έλεγχος των προβληματικών δανείων TAR (Troubled Asset Review) στην Εθνική και την Alpha Bank, ο οποίος θα ολοκληρωθεί στις 15 Οκτωβρίου. Εν συνεχεία και μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου θα γίνει ανάλογος έλεγχος στην Πειραιώς και τη Eurobank.
Το κλιμάκιο του SSM ελέγχει όλα τα δάνεια, εξυπηρετούμενα και μη, δίνοντας έμφαση σε όσα έχουν ρυθμισθεί – καθώς υπάρχει περίπτωση οι ρυθμίσεις να είναι τέτοιες που απλώς επιτρέπουν να «ξεκοκκινίσουν» κάποιες απαιτήσεις για να εμφανισθεί μικρότερο το πρόβλημα.
Είναι μια παραλλαγή των AQRs που ζητούσε το ΔΝΤ, το οποίο θα εξετάσει τα ευρήματα και τις διαπιστώσεις αυτών των ελέγχων, διαμορφώνοντας άποψη για την κατάσταση των ελληνικών τραπεζών πριν από τη διενέργεια των ευρωπαϊκών stress test.
Οι ελεγκτές του ευρωπαϊκού μηχανισμού εποπτείας εξετάζουν επίσης αναλυτικά τις κινήσεις και τις επιδόσεις των τραπεζών στην προσπάθεια μείωσης των κόκκινων δανείων. Σύμφωνα με πληροφορίες, η εκτίμηση τους είναι ότι τα αποτελέσματα σ’ αυτόν τον τομέα είναι πενιχρά και ότι πρέπει να επιταχυνθούν οι πωλήσεις πακέτων προβληματικών δανείων και οι πλειστηριασμοί περιουσιακών στοιχείων επιχειρήσεων που δεν κρίνονται βιώσιμες.
Παγίδες και στα stress test
Τον Φεβρουάριο, περίπου δύο μήνες μετά την ολοκλήρωση των ελέγχων προβληματικών δανείων από τον SSM, θα ξεκινήσουν τα stress test της ΕΚΤ, τα οποία επισπεύδονται και θα ολοκληρωθούν έως τα τέλη Μαΐου, ώστε – αν προκύψουν κεφαλαιακές ανάγκες - να υπάρχει χρόνος για τις αναγκαίες παρεμβάσεις στις τράπεζες, πριν λήξει το ελληνικό πρόγραμμα.
Όπως έγινε και στα προηγούμενα stress test, τα στοιχεία ενεργητικού και η κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών θα ελεγχθούν με βάση δύο σενάρια:
• Το «βασικό», στο οποίο οι υπολογισμοί γίνονται με βάση «ρεαλιστικών» εκτιμήσεων για την εξέλιξη των μακροοικονομικών μεγεθών της ελληνικής οικονομίας
• Το «δυσμενές», που θα βασισθεί σε πιό απισιόδοξες προβλέψεις και δεν αποκλείεται να βγάλει ανάγκη κεφαλαίων για κάποια τράπεζα.
Μεγαλύτερες προβλέψεις για επισφάλειες
Μέχρι τότε όμως, οι τράπεζες θα έχουν επωμισθεί ένα πρόσθετο βάρος, που θα επηρεάσει τα αποτελέσματα τους και τη συνολική χρηματοοικονομική εικόνα τους: Από την 1η Ιανουαρίου είναι υποχρεωμένες να εφαρμόζουν το λογιστικό πρότυπο IFRS9, σύμφωνα με τους νέους κανόνες της ευρωπαϊκής εποπτείας.
Αυτό σημαίνει ότι θα υποχρεωθούν να σχηματίζουν προβλέψεις για όλη τη διάρκεια των δανείων. Υπολογίζεται ότι με την εφαρμογή αυτού του προτύπου θα προκύψει ανάγκη πρόσθετων προβλέψεων της τάξεως των 3 -3,5 δισ. ευρώ συνολικά για τις συστημικές τράπεζες.