Το απόλυτο χάος επικρατεί στους φορολογικούς ελέγχους του φορολογικού έτους 2015, λόγω των capital controls που εφαρμόστηκαν τότε, αλλά και των κενών που υπάρχουν ακόμα στη φορολογική νομοθεσία, σχετικά με την έκπτωση των δαπανών.
Πρόκειται για τεράστιο πρόβλημα, καθώς οι φορολογικές αρχές πραγματοποιούν μαζικούς φορολογικούς ελέγχους στις ανέλεγκτες υποθέσεις του 2015, οι οποίες παραγράφονται, λόγω πενταετίας, στις 31 Δεκεμβρίου 2021.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι το υπουργείο Οικονομικών ετοιμάζει νομοθετική ρύθμιση, με την οποία θα επιλυθεί το ζήτημα, πριν «φρακάρει» από προσφυγές η Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών της ΑΑΔΕ και κατόπιν τα φορολογικά δικαστήρια.
Πηγή του προβλήματος είναι οι πληρωμές των επιχειρήσεων με την μορφή μετρητών, οι οποίες δεν αναγνωρίζονται από την εφορία για έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδά τους, εφόσον υπερβαίνουν το ποσό των 500 ευρώ.
Ωστόσο την περίοδο των capital controls, πολλές επιχειρήσεις αντιμετώπισαν πρόβλημα πληρωμής και γενικά στις συναλλαγές τους με προμηθευτές, τους οποίους πλήρωναν με μετρητά.
Επίσης, το πρόβλημα ήταν μεγαλύτερο για τις επιχειρήσεις με προμηθευτές από το εξωτερικό, οι οποίοι ,λόγω της κατάστασης που επικρατούσε στα μέσα του 2015 στην Ελλάδα, ζητούσαν πληρωμές με μετρητά και μάλιστα προκαταβολικά, προκειμένου να αποστείλουν τα προϊόντα.
Το πρόβλημα
Σύμφωνα με τη φορολογική νομοθεσία, για να αναγνωρίσει η εφορία μία δαπάνη άνω των 500 ευρώ θα πρέπει να έχει γίνει εξόφληση μέσω του τραπεζικού συστήματος, κάτι που δεν ήταν εφικτό, στην περίοδο επιβολής των capital control.
Προκειμένου να αντιμετωπιστεί τότε το ζήτημα, εκδόθηκε εγκύκλιος του υπουργείου Οικονομικών η οποία προέβλεπε ότι οι δαπάνες που αφορούν σε αγορά αγαθών ή λήψη υπηρεσιών και εξοφλούνται κατά το χρονικό διάστημα από 28 Ιουνίου και έως τη λήξη της προβλεπόμενης από την Π.Ν.Π. "Τραπεζική αργία βραχείας διάρκειας" τραπεζικής αργίας, χωρίς τη χρήση τραπεζικού μέσου πληρωμής εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα κατά παρέκκλιση των διατάξεων της περ. β΄ του άρθρου 23 του ν.4172/2013.
Τα ανωτέρω εφαρμόζονται για την εξόφληση τιμολογίων και γενικά στοιχείων που έχουν εκδοθεί ως και την 28.06.2015.
Η εγκύκλιος της ΑΑΔΕ
Κατόπιν, το 2020, εκδόθηκε νέα εγκύκλιος από τον διοικητή της ΑΑΔΕ, Γιώργο Πιτσιλή, με την οποία γίνονται δεκτές προς έκπτωση, από τις φορολογικές αρχές, οι πληρωμές με μετρητά των επιχειρήσεων, άνω των 500 ευρώ, που αφορούν σε τιμολόγια που εκδόθηκαν έως και την έως και την 19η.7.2015.
Η σχετική εγκύκλιος του κ. Πιτσιλή, (Ε 2066/2020) που εκδόθηκε τον Μάιο του 2020, ααναφέρει τα ακόλουθα:
«Με την ΠΟΛ.1143/03-07-2015 εγκύκλιο έγινε δεκτό ότι οι δαπάνες βάσει τιμολογίων και γενικά στοιχείων που έχουν εκδοθεί ως και την 28.06.2015, οι οποίες αφορούν σε αγορά αγαθών ή λήψη υπηρεσιών και εξοφλούνται κατά το χρονικό διάστημα από 28 Ιουνίου και έως τη λήξη της προβλεπόμενης από την Π.Ν.Π. «Τραπεζική αργία βραχείας διάρκειας» (ΦΕΚ 65Α΄/28.06.2015) τραπεζικής αργίας, ήτοι τις 19.7.2015 (σχετική η από 18.7.2015 Π.Ν.Π. ΦΕΚ 84Α΄), χωρίς τη χρήση τραπεζικού μέσου πληρωμής εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα κατά παρέκκλιση των διατάξεων της περ. β΄ του άρθρου 23 του ν.4172/2013.
Λαμβάνοντας υπόψη τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν κατά την εξόφληση των δαπανών των επιχειρήσεων κατά το χρονικό διάστημα της τραπεζικής αργίας και ιδίως το γεγονός ότι οι δυσχέρειες που προκλήθηκαν στις επιχειρήσεις κατά την εξόφληση των υποχρεώσεών τους αφορούν ομοίως και τα τιμολόγια ή άλλα στοιχεία δαπανών τα οποία εκδόθηκαν κατά τη διάρκεια ισχύος της τραπεζικής αργίας, ήτοι αυτά που εκδόθηκαν και μετά την 28.6.2015 και έως και την 19.7.2015, με την παρούσα διευκρινίζεται ότι τα οριζόμενα στην ΠΟΛ.1143/2015 σχετικά με την έκπτωση των δαπανών που αφορούν σε αγορά αγαθών ή λήψη υπηρεσιών και τα οποία εξοφλήθηκαν χωρίς τη χρήση τραπεζικού μέσου πληρωμής κατά τη διάρκεια της προβλεπόμενης από την Π.Ν.Π. (65Α’/28.06.2015) τραπεζικής αργίας και κάθε παράτασής της, ισχύουν και για τα τιμολόγια και γενικά τα στοιχεία που εκδόθηκαν καθ’ όλη τη διάρκεια της υπόψη αργίας (ήτοι και μετά την 28.6.2015 και έως και την 19.7.2015).
Δεδομένου ότι η εξόφληση των δαπανών με τραπεζικό μέσο πληρωμής ήταν πρακτικά δυσχερής καθ΄ όλη τη διάρκεια της τραπεζικής αργίας οι σχετικές δαπάνες εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων όταν η εξόφληση των τιμολογίων και γενικά των στοιχείων που εκδόθηκαν την περίοδο αυτή (28. 6.2015 έως και 19.7.2015) έγινε με μετρητά μέχρι και τη λήξη της τραπεζικής αργίας.
Τα ανωτέρω τελούν υπό την επιφύλαξη του ελέγχου, κατά τον οποίο θα πρέπει, σε κάθε περίπτωση, να διαπιστώνεται η τήρηση των λοιπών προϋποθέσεων για την έκπτωση των υπόψη δαπανών.».
Το πρόβλημα παραμένει και πιέζει
Ωστόσο, όπως σημειώνουν οι λογιστές, που έχουν ελεγχόμενους πελάτες, για την περίοδο εκείνη, το πρόβλημα δεν λύθηκε με το άνοιγμα των τραπεζών την 20η Ιουλίου 2015, αφού τα capital controls συνεχίστηκαν να εφαρμόζονται με αυστηρότητα και στους επόμενους του 2015.
Έτσι, κατά τους ελέγχους, αφού απορρίπτουν τις συγκεκριμένες δαπάνες, αυξάνονται τα καθαρά κέρδη και καταλογίζουν υψηλότερους φόρους και πρόστιμα.
Σημειώνεται ότι οι περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων, ξεκίνησαν να χαλαρώνουν από το 2016 και άρθηκαν πλήρως τον Σεπτέμβριο του 2019.
Για το 2015, το πρόβλημα είναι τεράστιο, αφού σε χιλιάδες επιχειρήσεις δεν αναγνωρίζονται σημαντικές δαπάνες προς έκπτωση, και μάλιστα σε περίοδο που υπήρχε αντικειμενική αδυναμία πληρωμής μέσω του τραπεζικού συστήματος.
Στο πλαίσιο αυτό, το υπουργείο Οικονομικών και η ΑΑΔΕ ετοιμάζουν νέα ρύθμιση, που θα προβλέπει ότι οι φορολογικές αρχές θα δείχνουν ανοχή στις πληρωμές με μετρητά, για τις συναλλαγές άνω των 500 ευρώ, που έγιναν, από τις 28 Ιουνίου 2015 και μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2015.
Οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν ότι, η ρύθμιση δεν θα επεκταθεί και στα επόμενα έτη, (από το 2016 και μετά) καθώς στελέχη της ΑΑΔΕ και του υπουργείου Οικονομικών θεωρούν ότι οι επιχειρήσεις προσαρμόστηκαν και λειτούργησαν υπό τους περιορισμούς της κίνησης κεφαλαίων.