Ο εξακομματικός συνασπισμός της αντιπολίτευσης ανακοίνωσε απόψε ότι επέλεξε τον Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, τον ηγέτη του Λαϊκού Ρεπουμπλικανικού Κόμματος (CHP) ως υποψήφιο για την προεδρία στις προσεχείς προεδρικές εκλογές.
Ο Κιλιτσντάρογλου θα βρεθεί στις 14 Μαΐου αντιμέτωπος με τον απερχόμενο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που κυβερνά την Τουρκία τα τελευταία 20 χρόνια.
«Ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου είναι ο υποψήφιός μας για τις προεδρικές», είπε ο Τεμέλ Καραμολάογλου, ο ηγέτης του Κόμματος Ευτυχίας, απευθυνόμενος στο πλήθος που είχε συγκεντρωθεί έξω από την έδρα του κόμματος, στην Άγκυρα, όπου συνεδρίαζαν οι πρόεδροι των έξι κομμάτων. Στο πλευρό του ήταν οι ηγέτες των πέντε άλλων κομμάτων.
Ο 74χρονος Κιλιτσντάρογλου, ο επικεφαλής του δεύτερου μεγαλύτερου κόμματος στη χώρα, στοχεύει να βγει από τη σκιά του Ερντογάν, εκδιώκοντάς τον από την προεδρία. «Το τραπέζι μας είναι το τραπέζι της ειρήνης. Ο μοναδικός σκοπός μας είναι να επαναφέρουμε τη χώρα στις ημέρες της ευημερίας, της ειρήνης και της χαράς», είπε ο ίδιος.
Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η αντιπολίτευση προηγείται ελαφρά του κυβερνητικού συνασπισμού, ωστόσο οι προσεχείς εκλογές αναμένεται ότι θα κριθούν στο νήμα.
«Όλοι μαζί θα αποκαταστήσουμε την εξουσία της ηθικής και της δικαιοσύνης. Εμείς, η Συμμαχία του Έθνους, θα οδηγήσουμε την Τουρκία με βάση τη συνεργασία και τη συμφιλίωση. Ο νόμος και η δικαιοσύνη θα υπερισχύσουν», πρόσθεσε ο Κιλιτσντάρογλου.
Η «Συμμαχία του Έθνους» έφτασε στο χείλος της διάσπασης την Παρασκευή, μόλις 10 εβδομάδες πριν από τις εκλογές. Το εθνικιστικό «Καλό Κόμμα» της Μεράλ Ακσενέρ διαφωνούσε με την υποψηφιότητα του Κιλιτσντάρογλου και αντιπρότεινε ως υποψηφίους τους δημάρχους της Κωνσταντινούπολης ή της Άγκυρας, Εκρέμ Ιμάμογλου και Μανσούρ Γιαβάς. Ωστόσο, και οι δύο αρνήθηκαν αυτήν την πρόταση. Αφού συναντήθηκε με τους δύο δημάρχους και με τον ίδιο τον Κιλιτσντάρογλου σήμερα στην Άγκυρα, η Ακσενέρ επανήλθε τελικά στη Συμμαχία.
Το φιλοκουρδικό κόμμα HDP, που βλέπει θετικά την υποψηφιότητα του Κιλιτσντάρογλου, ανακοίνωσε ότι ενδέχεται να τον στηρίξει και να μην κατεβάσει δικό του υποψήφιο στις προεδρικές εκλογές και δήλωσε ανοιχτό σε συνομιλίες με τη Συμμαχία. Στις προηγούμενες βουλευτικές εκλογές το HDP είχε συγκεντρώσει ποσοστό 12% ενώ ο υποψήφιός του στις προεδρικές -που σήμερα είναι φυλακισμένος- έλαβε ποσοστό 8,4% στις προεδρικές του 2018. Το κόμμα αυτό είχε μέχρι τώρα μείνει έξω από τη Συμμαχία, λόγω της παρουσίας του Καλού Κόμματος, η πολιτική γραμμή του οποίου είναι ασύμβατη με εκείνη του HDP.
«Η ξεκάθαρη προσδοκία μας είναι η μετάβαση σε μια ισχυρή δημοκρατία. Εάν μπορέσουμε να συμφωνήσουμε στις θεμελιώδεις αρχές, ίσως να τον στηρίξουμε στις προεδρικές εκλογές», είπε ο συμπρόεδρος του HDP, Μιτάτ Σαντζάρ, μιλώντας στο ιδιωτικό τηλεοπτικό κανάλι Haberturk.
Τα βασικά σημεία του πολιτικού προγράμματος της εξακομματικής Συμμαχίας
Η Συμμαχία του Έθνους έχει δεσμευτεί ότι θα ανατρέψει πολλές από τις πολιτικές του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, εφόσον κερδίσει τις εκλογές της 14ης Μαΐου και σήμερα επέλεξε ως υποψήφιό της τον επικεφαλής του Λαϊκού Ρεπουμπλικανικού Κόμματος (CHP).
Ο εξακομματικός συνασπισμός υπόσχεται ότι θα επαναφέρει την κοινοβουλευτική δημοκρατία, θα ανατρέψει την ανορθόδοξη οικονομική πολιτική και θα προχωρήσει σε σημαντικές αλλαγές στην εξωτερική πολιτική.
Ακολουθούν ορισμένα σημεία του πολιτικού προγράμματος της Συμμαχίας:
Μεταρρυθμίσεις στη νομοθεσία και τη διοίκηση
Η βασική υπόσχεση της Συμμαχίας του Έθνους είναι η επιστροφή της Τουρκίας στο κοινοβουλευτικό σύστημα, το οποίο θα είναι «ισχυρότερο» από εκείνο που ίσχυε πριν από τη μετάβαση στο σημερινό, προεδρικό σύστημα, το 2018.
Τα έξι κόμματα θέλουν να συστήσουν και πάλι το αξίωμα του πρωθυπουργού, το οποίο καταργήθηκε από τον Ερντογάν μετά το δημοψήφισμα του 2017. Υπόσχονται επίσης ότι ο πρόεδρος θα είναι «αμερόληπτος» και δεν θα φέρει πολιτικές ευθύνες. Μεταξύ των δεσμεύσεών τους είναι και η κατάργηση του δικαιώματος του προέδρου να ασκεί βέτο σε νόμους και να εκδίδει διατάγματα.
Ο πρόεδρος, που θα διακόπτει τους δεσμούς του με τα πολιτικά κόμματα, θα μπορεί να υπηρετεί μόνο μία, επταετή θητεία και θα απαγορεύεται να έχει ενεργό ρόλο στην πολιτική μετά τη λήξη της θητείας του.
Θα κατοχυρωθεί εξάλλου στο Σύνταγμα η δυνατότητα του Κοινοβουλίου να αποφασίζει την αποχώρηση από διεθνείς συνθήκες. Το Κοινοβούλιο θα έχει επίσης μεγαλύτερο ρόλο στον σχεδιασμό του κρατικού προϋπολογισμού.
Στη δημόσια διοίκηση, συμβούλια και υπηρεσίες που υπάγονται στην προεδρία θα καταργηθούν και τα καθήκοντά τους θα μεταφερθούν στα αρμόδια υπουργεία.
Οικονομία
Η Συμμαχία υπόσχεται να μειώσει τον πληθωρισμό, που τον Φεβρουάριο έφτασε στο 55%, σε μονοψήφιο ποσοστό μέσα σε δύο χρόνια, καθώς και να αποκαταστήσει τη σταθερότητα της τουρκικής λίρας που την τελευταία πενταετία έχει απολέσει το 80% της αξίας της.
Τα έξι κόμματα θα διασφαλίσουν την ανεξαρτησία της Κεντρικής Τράπεζας και θα καταργήσουν μέτρα όπως αυτό που επιτρέπει στο υπουργικό συμβούλιο να επιλέγει τον διοικητή της. Θα συνταχθούν νομοσχέδια που θα επιτρέπουν στο Κοινοβούλιο να περνά νόμους για την αποστολή της Τράπεζας, την ανεξαρτησία της και τους διορισμούς των υψηλόβαθμων στελεχών της.
Δεσμεύονται επίσης να μειώσουν τις κρατικές δαπάνες, περιορίζοντας τον αριθμό των αεροσκαφών που χρησιμοποιεί η προεδρία, τον αριθμό των οχημάτων που διατίθενται στους δημοσίους υπαλλήλους και πουλώντας ορισμένα κρατικά ακίνητα.
Θα επανεξεταστούν και όλα τα έργα που γίνονται στο πλαίσιο συμπράξεων του ιδιωτικού με τον δημόσιο τομέα.
Θα επανεξεταστεί το έργο κατασκευής του σταθμού παραγωγής πυρηνικής ενέργειας στο Άκουγιου και θα γίνει επαναδιαπραγμάτευση των συμβάσεων προμήθειας φυσικού αερίου, ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος εξάρτησης από ορισμένες χώρες για τις εισαγωγές φυσικού αερίου.
Εξωτερική πολιτική
Η αντιπολίτευση υιοθετεί το σύνθημα «Ειρήνη στην Πατρίδα, Ειρήνη στον Κόσμο» ως τον ακρογωνιαίο λίθο της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής.
Αν και υπόσχεται ότι «θα εργαστεί για την ολοκλήρωση της ενταξιακής διαδικασίας» με την Ευρωπαϊκή Ένωση, η Συμμαχία δεσμεύεται επίσης να επανεξετάσει τη συμφωνία για τους πρόσφυγες που σύναψε η Τουρκία με τις Βρυξέλλες το 2016.
Υπόσχεται ότι θα αποκαταστήσει τις σχέσεις με τις ΗΠΑ στο πλαίσιο της αμοιβαίας εμπιστοσύνης και θα επαναφέρει την Τουρκία στο πρόγραμμα κατασκευής των μαχητικών αεροσκαφών F-35.
Τα έξι κόμματα λένε ότι η Τουρκία θα διατηρήσει τις σχέσεις της με τη Ρωσία «με την αντίληψη ότι και τα δύο μέρη είναι ίσα και ενισχύονται από τον ισορροπημένο και εποικοδομητικό διάλογο».
Μεταρρυθμίσεις στο δικαστικό σύστημα
Η Συμμαχία δεσμεύεται να διασφαλίσει την ανεξαρτησία του δικαστικού σώματος, το οποίο σήμερα πιστεύεται ότι ελέγχεται από τον Ερντογάν και τους συμμάχους του.
Η βούληση των δικαστών να συμμορφώνονται με τις αποφάσεις του Συνταγματικού Δικαστηρίου και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων θα λαμβάνεται υπόψη στις προαγωγές τους. Οι δικαστές και οι εισαγγελείς που προκαλούν παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι οποίες οδηγούν σε επιβολή προστίμων σε βάρος της Τουρκίας από τα δύο αυτά δικαστήρια, θα υποχρεώνονται να πληρώνουν τα πρόστιμα. Θα ληφθούν μέτρα ώστε να διασφαλιστεί ότι τα δικαστήρια θα εφαρμόζουν γρήγορα τις αποφάσεις των δύο ανωτάτων δικαστηρίων.
Υπόσχονται ότι θα μεταρρυθμίσουν το Συμβούλιο Δικαστών και Εισαγγελέων, το οποίο θα χωριστεί σε δύο σώματα. Θα μεταρρυθμιστούν επίσης η δομή και οι αρχαιρεσίες στα ανώτερα δικαστήρια, όπως στο Συνταγματικό, το Ακυρωτικό και το Συμβούλιο της Επικρατείας.
Τα κόμματα λένε ότι θα διασφαλίσουν πως οι προφυλακίσεις εν αναμονή της δίκης θα αποτελούν την εξαίρεση, καθώς οι επικριτές της σημερινής κυβέρνησης καταγγέλλουν ότι σήμερα γίνεται κατάχρηση του μέτρου αυτού.
Θα ενισχύουν επίσης την ελευθερία της έκφρασης και το δικαίωμα των πολιτών να διαδηλώνουν.