Καθώς τα ποσοστά του στις δημοσκοπήσεις μειώνονται, το κυβερνών κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εξετάζει τις πιθανότητες αλλαγής του εκλογικού νόμου ώστε να διασωθούν οι προοπτικές του στις εκλογές που πρόκειται να διεξαχθούν το 2023, ανέφεραν τρία στελέχη του.
Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η στήριξη στο AKP και στον σύμμαχό του, το εθνικιστικό MHP, έχει πέσει στο 45% και για τα δύο κόμματα μαζί. Για πρώτη φορά, σύμφωνα με τους δημοσκόπους, οι δυσαρεστημένοι υποστηρικτές που απομακρύνθηκαν από το AKP φαίνεται απίθανο να επιστρέψουν.
Ο Ερντογάν, ο ισχυρότερος ηγέτης της σύγχρονης Τουρκίας μετά τον ιδρυτή της, τον Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, έχει χάσει την υποστήριξή του αφού επιβραδύνθηκε η οικονομική ανάπτυξη, η λίρα έκανε «βουτιά» και δύο ιδρυτικά στελέχη του AKP έφυγαν για να ιδρύσουν αντίπαλα κόμματα.
Η στήριξη στο AKP, που κυβερνά αδιαλείπτως από το 2002, έχει πέσει στο 36%, από 42% στις προηγούμενες εκλογές, ενώ το ακροδεξιό MHP συγκεντρώνει ποσοστό 8%, σύμφωνα με μια ανάλυση 15 πρόσφατων δημοσκοπήσεων. Η ήττα που υπέστη ο Ερντογάν στις τρεις μεγαλύτερες πόλεις της Τουρκίας στις δημοτικές εκλογές του 2019 υπογραμμίζει πόσο μεγάλη πρόκληση θα είναι οι επόμενες βουλευτικές εκλογές. Οι πιθανότητες για νέες συμμαχίες με άλλα κόμματα είναι περιορισμένες, αφού ο πρόεδρος έχει καταγγείλει τα κόμματα της αντιπολίτευσης.
Στην προσπάθειά του να ανακτήσει την πρωτοβουλία, ανακοίνωσε νωρίτερα σήμερα ένα κυβερνητικό σχέδιο για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη χαλάρωση του πανεθνικού λοκντάουν λόγω της πανδημίας. Υποσχέθηκε επίσης αλλαγές στους εκλογικούς κανόνες, χωρίς να τις προσδιορίσει.
«Ξεκινάμε ένα εκτεταμένο έργο όσον αφορά την αλλαγή των κανόνων για τα πολιτικά κόμματα και τις εκλογές, για να βελτιώσουμε τη δημοκρατική συμμετοχή», είπε ο Τούρκος πρόεδρος.
Τρεις πηγές του AKP, που μίλησαν ανώνυμα στο πρακτορείο Reuters, είπαν ότι τα σχέδια περιλαμβάνουν την κατάτμηση μεγάλων, αστικών εκλογικών περιφερειών σε μικρότερες. Οι αλλαγές, σύμφωνα με έναν αξιωματούχο του κόμματος, θα μπορούσαν να αυξήσουν σημαντικά τον αριθμό των βουλευτών του AKP.
Ενδέχεται επίσης να μειωθεί στο 7% το όριο του 10%, το ποσοστό που απαιτείται να συγκεντρώσει ένα κόμμα σήμερα για να μπει στη Βουλή. Μια τέτοια κίνηση θα εξασφάλιζε τους εθνικιστές εταίρους του Ερντογάν, αφού το ποσοστό τους έχει πέσει κάτω από το σημερινό όριο.
Το ποσοστό του 7% θα ήταν ωστόσο αρκετά υψηλό για να εμποδίσει την είσοδο στη Βουλή των κομμάτων Gelecek («Μέλλον») του πρώην πρωθυπουργού Αχμέτ Νταβούτογλου και DEVA (Κόμμα Δημοκρατίας και Προόδου) του Αλί Μπαμπατζάν. Και τα δύο στις δημοσκοπήσεις συγκεντρώνουν ποσοστό γύρω στο 2%.
«Το κόμμα φθείρεται»
Οι δημοσκόποι λένε ότι, εκτός από τις εσωτερικές δυσκολίες, οι στρατιωτικές επεμβάσεις και η επιθετική εξωτερική πολιτική του Ερντογάν, που έσυραν την Τουρκία σε πολιτικές κρίσεις με τις ΗΠΑ και την ΕΕ, του στέρησαν υποστηρικτές.
«Το AKP και ο Ταγίπ Ερντογάν έχουν φθαρεί, ιδίως λόγω των οικονομικών πολιτικών που εφάρμοσαν και κυρίως λόγω της εξωτερικής πολιτικής», σχολίασε ο διευθυντής έρευνας της MetroPOLL, Εζέρ Σεντζάρ.
Ο Σεντζάρ και ο πρόεδρος της MAK Consultancy Μεχμέτ Αλί Κουλάτ λένε ότι ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι στρέφουν την πλάτη τους στο κόμμα του Ερντογάν, χωρίς να ξέρουν ακόμη σε ποια κατεύθυνση θα στραφούν.
«Για πρώτη φορά υπάρχει μια γκρίζα περιοχή που λέει ότι είναι οργισμένοι με το AKP και δεν θα το ψηφίσουν. Στο παρελθόν, θύμωναν με το κόμμα, όμως και πάλι το ψήφιζαν», εξήγησε ο Κουλάτ.
Σύμφωνα με τον Κουλάτ, τα δύο νέα κόμματα, μαζί με το κεντρώο-εθνικιστικό Iyi («Καλό») έχουν ήδη πάρει ψηφοφόρους από το AKP.
Τα στελέχη του AKP που μίλησαν στο Reuters παραδέχτηκαν ότι το κόμμα έχει χάσει υποστηρικτές του, όμως εκτιμούν ότι αυτό οφείλεται εν μέρει στον προσωρινό αντίκτυπο των μέτρων που επιβλήθηκαν λόγω της πανδημίας, όπως στη νυχτερινή απαγόρευση κυκλοφορίας τους τρεις τελευταίους μήνες και τα λοκντάουν κάθε Σαββατοκύριακο σε όλη την Τουρκία.
«Υπάρχει μια μάζα ψηφοφόρων που απομακρύνεται από το κόμμα, αλλά θα γίνει περισσότερη δουλειά επί του πεδίου για να τους κερδίσουμε πίσω», είπε η μία από αυτές τις πηγές.