Tην απόφαση της Γερμανίδας καγκελαρίου να εγκαταλείψει τη γνωστή τακτική του «μιλήστε με τους θεσμούς, βρείτε τα με τον Σόιμπλε» σηματοδοτεί η ανακοίνωση δύο κρίσιμων συναντήσεων της Άνγκελα Μέρκελ, την προσεχή Τετάρτη, δύο 24ωρα μετά τη συνεδρίαση του Eurogroup, με την Κριστίν Λαγκάρντ και τον Ζαν Κλωντ Γιούνκερ, όπου θα αναζητηθεί πολιτική λύσηστο ελληνικό ζήτημα.
Χωρίς να είναι σαφές αν η παρέμβαση Μέρκελ σηματοδοτεί μια ευτυχή και για την ελληνική πλευρά κατάληξη των διαπραγματεύσεων με τους δανειστές, γεγονός είναι ότι η δραστηριοποίηση της καγκελαρίου επιβεβαιώνει τις προσδοκίες που είχαν εκφρασθεί από την ελληνική κυβέρνηση ότι, τελικά, η Γερμανίδα καγκελάριος θα παρέμβει για να απομακρύνει το ελληνικό θέμα από την ατζέντα της προεκλογικής εκστρατείας της Γερμανίας.
Επιβεβαιώνεται, επίσης, ότι η Γερμανίδα καγκελάριος δεν επιθυμεί να αφήσει το «τιμόνι» των διαπραγματεύσεων, σε αυτό το κρίσιμο στάδιο, στον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, καθώς το διαρκές «φλερτ» του Γερμανού υπουργού Οικονομικών με το Grexit ξεσηκώνει θύελλα αντιδράσεων και στην Γερμανία και έρχεται η ώρα να δοκιμασθούν, όπως συνήθως συμβαίνει, οι πιο μετριοπαθείς προσεγγίσεις του ελληνικού προβλήματος.
Άλλωστε, ως πολιτικός με ανεπτυγμένο ένστικτο αυτοσυντήρησης, η κ. Μέρκελ αντιλαμβάνεται ότι έχει μόνο να χάσει ενόψει των εκλογών, αν παροξυνθεί εκ νέου η ελληνική κρίση, ενώ η ευρωπαϊκή στρατηγική της Γερμανίας δεν επιτρέπει πειραματισμούς με διασπαστικές κινήσεις στην Ευρώπη, όταν ο νέος ένοικος του Λευκού Οίκου αμφισβητεί ανοικτά την ευρωπαϊκή ενότητα.
Τετραγωνισμός του κύκλου
Από τα δημοσιεύματα των τελευταίων 24ωρων στην Γερμανία (στην “Welt” και στο “Spiegel”, πρωτίστως) δεν γίνεται σαφές πώς ακριβώς επιδιώκει η κ. Μέρκελ να «τετραγωνίσει τον κύκλο», κρατώντας το ΔΝΤ εντός του ελληνικού προγράμματος, έστω και με συμβολική οικονομική συμμετοχή (για 5 δισ. ευρώ έκανε λόγο το “Spiegel”), χωρίς να ενδώσει η Γερμανία στις απαιτήσεις του Ταμείου για μια ουσιαστική ελάφρυνση του ελληνικού χρέους.
Προφανώς, οι ακριβείς όροι του συμβιβασμού θα τεθούν επί τάπητος στις συναντήσεις με τους εκπροσώπους των δύο «αντίπαλων» θεσμών, Λαγκάρντ και Γιούνκερ. Όμως, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, η κ. Μέρκελ δεν έχει άλλη επιλογή από το να εξαντλήσει τα όρια υποχώρησης της Γερμανίας, σχετικά με τα μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους, δείχνοντας την ευελιξία που ως τώρα αρνείται να επιδείξει ο Β. Σόιμπλε.
Ειδικότερα, η λύση που από καιρό βρίσκεται στο τραπέζι των συζητήσεων, αλλά την απέκρουε σταθερά ο Β. Σόιμπλε, με την πάγια γραμμή «δεν υπάρχει θέμα συζήτησης για το ελληνικό χρέος», προβλέπει ότι οι ανησυχίες του Ταμείου για τη βιωσιμότητα του χρέους θα καλυφθούν με την ανάληψη μιας ισχυρής δέσμευσης από το Eurogroup, η οποία θα κινείται σε δύο άξονες:
- Αφ’ ενός θα περιγράφονται λεπτομερώς όλα τα μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους, τα οποία το Eurogroup θα δηλώσει ότι είναι έτοιμο να ενεργοποιήσει μετά το τέλος του προγράμματος, για την διασφάλιση της βιωσιμότητάς του.
- Αφ’ ετέρου -και αυτό είναι το σπουδαιότερο-, οι υπουργοί θα δεσμευθούν ότι τα κατάλληλα μέτρα για το χρέος θα ενεργοποιηθούν με βάση τις συστάσεις που θα διατυπώσει το Ταμείο στην έκθεση βιωσιμότητας που θα καταρτίσει στο τέλος του ελληνικού προγράμματος. Με αυτή τη δέσμευση ανά χείρας, η Κριστίν Λαγκάρντ θα μπορεί να υποστηρίξει ενώπιον του εκτελεστικού συμβουλίου του Ταμείου ότι, αυτή την φορά, υπάρχουν επαρκείς πολιτικές εγγυήσεις για τη ρύθμιση του ελληνικού χρέους σύμφωνα με τις υποδείξεις του Ταμείου και χωρίς να απαιτηθούν νέες, περίπλοκες διαπραγματεύσεις με τους υπουργούς Οικονομικών της ευρωζώνης. Θα δημιουργηθεί, με άλλα λόγια, ένας αυτόματος μηχανισμός αναδιάρθρωσης του χρέους, ο οποίος θα ενεργοποιείται από το Ταμείο χωρίς πολιτικές παρεμβολές.
Το καλύτερο για την Γερμανίδα καγκελάριο, όμως, είναι ότι ένας τέτοιος μηχανισμός -εφόσον τελικά γίνει δεκτός από το ΔΝΤ- δεν θα προκαλέσει σοβαρούς πολιτικούς κραδασμούς στην Γερμανία, αφού τα μέτρα για το χρέος δεν θα χρειασθεί να εγκριθούν τώρα από την Bundestag, αλλά αυτό θα γίνει το 2018, όταν θα χρειασθεί να ενεργοποιηθούν.
Πρώτος στόχος της Αθήνας οι αγορές
Η ελληνική κυβέρνηση παρακολουθεί με αγωνία αυτές τις παρασκηνιακές διεργασίες, γνωρίζοντας ότι από την επιτυχή έκβασή τους θα εξαρτηθεί η εκπλήρωση του κορυφαίου στόχου της ελληνικής πλευράς: να διασφαλισθεί η βιωσιμότητα του χρέους με τέτοιον τρόπο, ώστε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να κάνει δεκτά τα ομόλογα στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης και να προχωρήσει, με την καθοδήγηση της Rothchild, η προσπάθεια σταδιακής επανόδου στις αγορές, αρχής γενομένης από φέτος.
Μόνο εάν φωτισθεί επαρκώς το... μονοπάτι επιστροφής στις αγορές, η ελληνική κυβέρνηση θα μπορεί να θεωρήσει ότι αξίζει τον κόπο να μπει σε ένα δύσκολο συμβιβασμό με το ΔΝΤ. Αλλιώς, το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης δεν θα είναι τίποτα περισσότερο από μια γέφυρα για... το τέταρτο μνημόνιο...