Οι τιμές του φυσικού αερίου ανεβαίνουν αδιάκοπα στην Ευρώπη, αλλά η Ρωσία, ο πρώτος τροφοδότης της ηπείρου, δεν ανοίγει την κάνουλα. Στόχος της, να εδραιώσει την θέση της ως αναπόφευκτου εταίρου. Από εβδομάδα σε εβδομάδα τα ρεκόρ καταρρίπτονται, και με την έλευση του χειμώνα, οι καταναλωτές θα κληθούν να βάλουν βαθιά το χέρι στην τσέπη.
Αιτία για την εκτόξευση των τιμών είναι ένα σύνολο παραγόντων: η παγκόσμια οικονομική ανάκαμψη, εντάσεις στην αγορά του υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), χαμηλά επίπεδα αποθήκευσης στην Ευρώπη, αλλά και εργασίες και μία πυρκαγιά που εκδηλώθηκε τον Αύγουστο σε ρωσικές υποδομές που φρέναραν την προσφορά.
«Οι τιμές στην Ευρώπη έχουν ήδη σπάσει όλα τα δυνατά ρεκόρ. Και ίσως στο προσεχές μέλλον και αυτά τα ρεκόρ θα σπάσουν με την σειρά τους», έλεγε την Παρασκευή ενθουσιασμένος ο επικεφαλής της Gazprom Αλεξέι Μίλερ.
Την περασμένη Τετάρτη, οι τιμές έφθασαν τα 79,31 ευρώ ανά μεγαβατώρα, σε ιστορικό επίπεδο στην ευρωπαϊκή αγορά αναφοράς (TTF), αφού αυξήθηκαν κατά 30% στην αρχή της εβδομάδας.
Και το κερασάκι στην τούρτα! Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ, αυτή η εκτόξευση των τιμών για την Ευρώπη δεν θα έχει καμία επίπτωση στην τιμή καταναλωτή στην Ρωσία.
Κοντολογίς, η Μόσχα απολαμβάνει τον θρίαμβό της. Διότι η Ρωσία αποφεύγει την δυνατότητα να χρησιμοποιήσει τις δυνατότητες αποστολής επιπλέον ποσοτήτων μέσω της Ουκρανίας, γεγονός που συμβάλλει επίσης στην άνοδο των τιμών.
Το μήνυμα της Μόσχας είναι ξεκάθαρο: η αύξηση των εξαγωγών προς την Ευρώπη θα περάσει μέσα από τον επίμαχο αγωγό Nord Stream 2 προς την Γερμανία. Η κατασκευή μόλις ολοκληρώθηκε έπειτα από αμερικανογερμανική συμφωνία, ώστε να αποφευχθούν οι επώδυνες οικονομικές κυρώσεις.
«Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η έναρξη λειτουργίας το συντομότερο δυνατόν του Nord Stream 2 θα εξισορροπήσει τις παραμέτρους που διαμορφώνουν τις τιμές του φυσικού αερίου στην Ευρώπη», είπε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου την περασμένη εβδομάδα.
Το σύνθημα για την έναρξη λειτουργίας του αγωγού, ωστόσο, θα πρέπει ακόμη να δοθεί από την γερμανική ρυθμιστική αρχή, την ώρα που πολλοί Ευρωπαίοι θεωρούν ότι η Μόσχα χρησιμοποιεί την ενεργειακή εξάρτηση της Ευρώπης για πολιτικούς σκοπούς.
Σύμφωνα με τον Dmitri Marintchenko του οίκου Fitch, η Ρωσία θέλει «να δείξει ότι η Ευρώπη θα έρθει αντιμέτωπη με μία συρρικνωμένη αγορά φυσικού αερίου χωρίς τον Nord Stream 2» και, κατά συνέπεια, θα έχει να αντιμετωπίσει αυξημένες τιμές.
Η έναρξη λειτουργίας του νέου αγωγού δεν αναμένεται πριν από τις αρχές του 2022 και ο δρόμος δεν είναι χωρίς εμπόδια.
Η γερμανική ρυθμιστική αρχή θα πρέπει να ζητήσει την άποψη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, διαδικασία που μπορεί να διαρκέσει και τέσσερις μήνες, και θα πρέπει να προσμετρήσει την γνώμη της Κομισιόν.
«Ο Nord Stream 2 δεν είναι ένα σχέδιο κοινού ευρωπαϊκού συμφέροντος», σχολίασε στο AFP εκπρόσωπος της Κομισιόν.
«Στόχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι να διασφαλίσει ότι ο Nord Stream 2 λειτουργεί κατά τρόπο διαφανή, χωρίς καθεστώς διακρίσεων και σύμφωνα με το διεθνές και ευρωπαϊκό ενεργειακό δίκαιο», πρόσθεσε.
Εκτός των φόβων για την αυξημένη ενεργειακή εξάρτηση από την Μόσχα, πολλές ευρωπαϊκές χώρες τονίζουν ότι ο αγωγός αποτελεί προδοσία των συμφερόντων ενός συμμάχου, της Ουκρανίας. Ο ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι χαρακτήρισε άλλωστε τον Nord Stream 2 «επικίνδυνο γεωπολιτικό όπλο του Κρεμλίνου».
Η Γερμανία διαβεβαιώνει ότι έχει διαπραγματευθεί τις αναγκαίες ασφαλιστικές δικλείδες, ενώ η Αγγελα Μέρκελ, που αποχωρεί, επικέντρωσε στο μήνυμα αυτό κατά τις αποχαιρετιστήριες επισκέψεις της στην Μόσχα και το Κίεβο. Χωρίς να πείσει τους επικριτές της.
Ορισμένοι πολέμιοι της Ρωσία στην Ευρώπη προχωρούν στην επίθεση.
Σαράντα ευρωβουλευτές -προερχόμενοι κυρίως από την ανατολική Ευρώπη- ζητούν με επιστολή τους από την Κομισιόν έρευνα για την εκτόξευση των τιμών του φυσικού αερίου. Καταγγέλλουν την «άρνηση της Gazprom να ανταποκριθεί στα αιτήματα των ευρωπαίων καταναλωτών», βλέποντας σε αυτό «χειραγώγηση της αγοράς».
Η Gazprom, όπως αναφέρει το ΑΜΠΕ, έδωσε την διαβεβαίωση ότι « εκπληρώνει στο ακέραιο της υποχρεώσεις της και προσπαθεί να ικανοποιήσει τα επιπλέον αιτήματα».